εκπαιδευτικού
Μάχη στα Δερβενάκια - καλλιτεχνική απεικόνιση από το Greek Herald |
Μια από τις σημαντικότερες μάχες τις σύγχρονης ελληνικής στρατιωτικής ιστορίας, με σοβαρό αντίκτυπο στα γεωπολιτικά γεγονότα, ήταν η νίκη των Ελλήνων στα Δερβενάκια τον Ιούλιο του 1822.
Μετά από την τελική ήττα και τον θάνατο του Αλή Πασά, οι οθωμανικές δυνάμεις υπό τον Χουρσίτ πασά, οι οποίες είχαν σταθμεύσει στη Λάρισα (μεγάλο οθωμανικό στρατιωτικό κέντρο της εποχής), κινήθηκαν νότια, για να αντιμετωπίσουν την ελληνική επανάσταση με ισχυρότατο εκστρατευτικό σώμα. Επικεφαλής του εκστρατευτικού σώματος ήταν ο Μαχμούτ Πασάς ή αλλιώς Δράμαλης καθώς είχε γεννηθεί στην Δράμα.
Το στρατιωτικό αυτό σώμα αποτελούνταν από πυροβόλα, 24.000 πεζούς και ιππικό καθώς και 6.000 βοηθητικό – υποστηρικτικό προσωπικό. Μαζί με τον Δράμαλη θα εκστράτευαν και πλήθος μπέηδων και αγάδων από την Μακεδονία, την Αλβανία, την Ήπειρο, την Θεσσαλία και την Θράκη όπως ο Ζίχναλή Χασάν Πασάς, ο πρώην Μέγας Βεζίρης Τοπάλ ή Σεΐντ Αλή Πασάς, ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Ερήπ Αχμέτ Πασάς, ο Χασάν Κασάμπασης, ο Τσαρκατζή Αλή Πασάς, ο Μόραλη Αλή Πασάς, ο Δελή ή Ντελή Αχμέτ, ο Δελήμπασης κ.ά. Αποστολή του ήταν να καταστείλει την ελληνική επανάσταση η οποία είχε εδραιωθει πάνω από ένα έτος στην Πελοπόννησο και να αναλάβει καθήκοντα του Μόρα – Βαλεσή (διοικητού του Μοριά).
Κατά την διάρκεια της καθόδου του στον Μοριά, ο Δράμαλης έσπερνε τον φόβο και τον πανικό.
Στα τέλη Ιουνίου φθάνει στο Ζητούνι (Λαμία) ενώ την 1η Ιουλίου πυρπολεί την Θήβα.
Παρακάμπτει την Ακρόπολη των Αθηνών όπου φυλασσόταν από 500 άνδρες και προχωρεί προς την Πελοπόννησο. Κανείς από τους Ρουμελιώτες οπλαρχηγούς δεν στάθηκε να τον πολεμήσει.
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος μάλιστα έγραψε στην κυβέρνηση:
“Σας στέλω 30.000 Τούρκους για να μονοιάσετε. Κάμετέ τους ότι θέλετε. Εγώ υπόσχομαι να μην αφήσω άλλους να περάσουν και αναλαμβάνω τον Σερασκέρ Χουρσίτ πασά.”
Σκοπός του Δράμαλη ήταν να τρομοκρατεί με τις μεθόδους βίας και με τον όγκο του στρατού του, ο οποίος έμοιαζε με ανθρώπινο ποτάμι να τροφοδοτεί τον πανικό. Στις 5 Ιουλίου φθάνει στην Κόρινθο ενώ στις 7 την καταλαμβάνει αμαχητί καθώς ο φρούραρχος της Αχιλλέας Θεοδωρίδης την εγκατέλειψε. Έπειτα ορμητικά και με ισχυρή αυτοπεποίθηση εφόσον κανείς δεν είχε σταθεί στο διάβα του εισέβαλε στην κοιλάδα του Άργους. Εκεί προκειμένου να τρομοκρατήσει τον τοπικό πληθυσμό και να περάσει αμαχητί δια της βίας στην υποταγή του προέβη σε ωμότητες και σφαγές.
“ένθα έμενον άταφα και όζοντα πτώματα γονέων, και αδελφών, συγγενών και φίλων, άλλα μεν εστημένα όρθια εντός των ληνών και έχοντα παρά τους πόδας τας κεφαλάς, άλλα εις τους τοίχους όρθια επίσης και επί των τοίχων αι κεφαλαί με εξωρυγμένους τους οφθαλμούς, και άλλα ερριμένα το εν επί του άλλου εις το μέσον των οδών, τα πλείστα ακέφαλα…”Σε αυτή την δύσκολη στιγμή για τον τόπο και τον λαό της Πελοποννήσου έπρεπε να παρθούν και γενναίες αποφάσεις καθώς ακόμα και η κυβέρνηση από φόβο της σύλληψης διέφυγε σε πλοία. Την 10η Ιουλίου του 1822 στον Αχλαδόκαμπο, στο Χάνι του Αγά πασά, έγινε πολεμικό συμβούλιο, στο οποίο έλαβαν μέρος οι: Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Πέτρος Μαυρομιχάλης, Δημήτριος Υψηλάντης, Αρχιμανδρίτης Φλέσσας, Πάνος Κολοκοτρώνης, Διονύσιος Ευμορφόπουλος, τα παιδιά του Πέτρου Μαυρομιχάλη, Γιωργάκης και Ιωάννης, καθώς και οι Λακεδαιμόνιοι Παναγιώτης Κρεββατάς, Αντώνιος Κουμουστιώτης, Πέτρος Αναγνωστόπουλος (Μπαρμπιτσιώτης), Ανδρέας και Θεόδωρος Ζαχαρόπουλος.
Εκεί αποφασίστηκαν τα εξής:Φύλαξη των πηγών νερού και καίριων σημείων ώστε ο Δράμαλης να απομονωθεί στον Αργολικό κάμπο. Παράλληλα δηλητηρίαζαν με νεκρά ζώα άλλες πηγές ώστε ο στρατός να μην έχει πρόσβαση σε νερό.
Καύση και δέσμευση όλων των σιτηρών και ζώων της Αργολίδας (καμένη γη) προκειμένου ο στρατός του Δράμαλη να περιοριστεί και να δεινοπαθήσει από την πείνα.
Αιφνιδιαστική κατάληψη του παλαιού κάστρου του Άργους με ισχυρή και αξιόμαχη δύναμη προκειμένου να οδηγήσει σε κωλυσιεργία και καταπόνηση των στρατευμάτων του.
Το παραπάνω σχέδιο τέθηκε άμεσα σε εφαρμογή. Κάηκαν εκτεταμένες εκτάσεις γης προκειμένου το οθωμανικό ιππικό να μην έχει τίποτα να φάει.
Παράλληλα απομακρύνθηκαν όλα τα ζώα από την περιοχή με αποτέλεσμα το στράτευμα να πεινάσει. Επιπλέον πολλά πηγάδια στην περιοχή του Άργους δηλητηριάστηκαν ενώ άλλα φυλάσσονταν επιμελώς με αποτέλεσμα η παροχή νερού στο στράτευμα να είναι ελλιπής και να εξαπλωθούν ασθένειες.
Κίνηση υψηλής στρατιωτικής σημασίας ωστόσο ήταν η κατάληψη του παλαιού κάστρου του Άργους (Λάρισα ονομαζόμενο).
Οι καπετάνιοι Αθανάσιος Καρύγιαννης, Πέτρος Μπαρμπιτσιώτης, Αντώνης Κουμουστιώτης, Θεόδωρος Ζαχαρόπουλος με Λάκωνες καθώς και ο Γιώργος και Ιωάννης Μαυρομιχάλης, Ηλίας Σαλαφατίνος με Μανιάτες και ο Πάνος Κολοκοτρώνης με Αρκάδες, συνολικής δύναμης 700 ανδρών κατέλαβαν το φρούριο. Το εγχείρημα ήταν επίφοβο και για αυτό θεωρήθηκε σπουδαίο. Η δύναμη που ανέβηκε στο φρούριο ήταν ιδιαίτερα αξιόμαχη για αυτό και άντεξε στην πολιορκία των επόμενων ημερών προκαλώντας ιδιαίτερες φθορές στα σουλτανικά στρατεύματα που προσπαθούσαν μάταια να καταλάβουν την θέση του κάστρου. Μόνο λόγω έλλειψης τροφοδοσίας και κυρίως νερού αποφασίστηκε η εγκατάλειψη του κάστρου. Στις 22 και 23 του μηνός ο Κολοκοτρώνης, έπειτα από γόνιμη επανεκτίμηση, εφαρμόζει γενικευμένη επίθεση, «ολοτρόγυρα», όπως ο ίδιος λέει, σε μία προσπάθεια να φθάσουν οι ελληνικές δυνάμεις ως τα τείχη. Οι πολιορκούμενοι, αφού έκαναν «φανό», αξιοποίησαν την ευκαιρία και εξήλθαν επιτυγχάνοντας να διασπάσουν τον κλοιό και να ενωθούν τις πρωινές ώρες με τους επιτιθέμενους. Το σχέδιο φθοράς είχε στεφθεί με επιτυχία.
Οι Τούρκοι βρήκαν ένα άδειο κάστρο.
Τις αμέσως επόμενες μέρες στο πολεμικό συμβούλιο που ακολούθησε υπήρξε διχογνωμία των επαναστατών για το πως θα αντιδράσει ο Δράμαλης. Οι Μανιάτες και αρκετοί άλλοι Πελοποννήσιοι θεώρησαν πως θα προστρέξει για βοήθεια στην Τρίπολη και άρα εκεί έπρεπε να δοθεί το βάρος της αμύνης. Ο Κολοκοτρώνης ωστόσο θεωρούσε πως ο Δράμαλης θα κινηθεί προς τον Ισθμό της Κορίνθου προκειμένου να δεχθεί τροφοδοσία από τον στόλο. Σε μια θυελλώδη διαφωνία που ακολούθησε τα στρατεύματα των επαναστατών τράβηξαν χωριστές διαδρομές. Μέρος των Μανιατών ακολούθησε τον Κολοκοτρώνη όπως ο Γαλάνης Κουμουνδουράκης, ο Χριστόδουλος Καπετανάκης, ο Μούρτζινος, Γιατράκος κ.ά.
Βασικό σχέδιο του Κολοκοτρώνη ήταν ο αποκλεισμός του θηριώδους αλλά καταπονημένου στρατού του Δράμαλη στα Δερβενάκια και η τελική εξόντωση του. Μόλις επιβεβαίωσε ότι ο στρατός του εχθρού κινείται προς την Κόρινθο αιτήθηκε και εγκρίθηκε από την Πελοποννησιακή Γερουσία διαταγή άμεσης και υποχρεωτικής στρατολόγησης. Το προτότυπο της διαταγής φυλάσεται στο μουσείο Μπενάκη.
Μετά από την τελική ήττα και τον θάνατο του Αλή Πασά, οι οθωμανικές δυνάμεις υπό τον Χουρσίτ πασά, οι οποίες είχαν σταθμεύσει στη Λάρισα (μεγάλο οθωμανικό στρατιωτικό κέντρο της εποχής), κινήθηκαν νότια, για να αντιμετωπίσουν την ελληνική επανάσταση με ισχυρότατο εκστρατευτικό σώμα. Επικεφαλής του εκστρατευτικού σώματος ήταν ο Μαχμούτ Πασάς ή αλλιώς Δράμαλης καθώς είχε γεννηθεί στην Δράμα.
Το στρατιωτικό αυτό σώμα αποτελούνταν από πυροβόλα, 24.000 πεζούς και ιππικό καθώς και 6.000 βοηθητικό – υποστηρικτικό προσωπικό. Μαζί με τον Δράμαλη θα εκστράτευαν και πλήθος μπέηδων και αγάδων από την Μακεδονία, την Αλβανία, την Ήπειρο, την Θεσσαλία και την Θράκη όπως ο Ζίχναλή Χασάν Πασάς, ο πρώην Μέγας Βεζίρης Τοπάλ ή Σεΐντ Αλή Πασάς, ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Ερήπ Αχμέτ Πασάς, ο Χασάν Κασάμπασης, ο Τσαρκατζή Αλή Πασάς, ο Μόραλη Αλή Πασάς, ο Δελή ή Ντελή Αχμέτ, ο Δελήμπασης κ.ά. Αποστολή του ήταν να καταστείλει την ελληνική επανάσταση η οποία είχε εδραιωθει πάνω από ένα έτος στην Πελοπόννησο και να αναλάβει καθήκοντα του Μόρα – Βαλεσή (διοικητού του Μοριά).
Κατά την διάρκεια της καθόδου του στον Μοριά, ο Δράμαλης έσπερνε τον φόβο και τον πανικό.
Στα τέλη Ιουνίου φθάνει στο Ζητούνι (Λαμία) ενώ την 1η Ιουλίου πυρπολεί την Θήβα.
Παρακάμπτει την Ακρόπολη των Αθηνών όπου φυλασσόταν από 500 άνδρες και προχωρεί προς την Πελοπόννησο. Κανείς από τους Ρουμελιώτες οπλαρχηγούς δεν στάθηκε να τον πολεμήσει.
Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος μάλιστα έγραψε στην κυβέρνηση:
“Σας στέλω 30.000 Τούρκους για να μονοιάσετε. Κάμετέ τους ότι θέλετε. Εγώ υπόσχομαι να μην αφήσω άλλους να περάσουν και αναλαμβάνω τον Σερασκέρ Χουρσίτ πασά.”
Σκοπός του Δράμαλη ήταν να τρομοκρατεί με τις μεθόδους βίας και με τον όγκο του στρατού του, ο οποίος έμοιαζε με ανθρώπινο ποτάμι να τροφοδοτεί τον πανικό. Στις 5 Ιουλίου φθάνει στην Κόρινθο ενώ στις 7 την καταλαμβάνει αμαχητί καθώς ο φρούραρχος της Αχιλλέας Θεοδωρίδης την εγκατέλειψε. Έπειτα ορμητικά και με ισχυρή αυτοπεποίθηση εφόσον κανείς δεν είχε σταθεί στο διάβα του εισέβαλε στην κοιλάδα του Άργους. Εκεί προκειμένου να τρομοκρατήσει τον τοπικό πληθυσμό και να περάσει αμαχητί δια της βίας στην υποταγή του προέβη σε ωμότητες και σφαγές.
“ένθα έμενον άταφα και όζοντα πτώματα γονέων, και αδελφών, συγγενών και φίλων, άλλα μεν εστημένα όρθια εντός των ληνών και έχοντα παρά τους πόδας τας κεφαλάς, άλλα εις τους τοίχους όρθια επίσης και επί των τοίχων αι κεφαλαί με εξωρυγμένους τους οφθαλμούς, και άλλα ερριμένα το εν επί του άλλου εις το μέσον των οδών, τα πλείστα ακέφαλα…”Σε αυτή την δύσκολη στιγμή για τον τόπο και τον λαό της Πελοποννήσου έπρεπε να παρθούν και γενναίες αποφάσεις καθώς ακόμα και η κυβέρνηση από φόβο της σύλληψης διέφυγε σε πλοία. Την 10η Ιουλίου του 1822 στον Αχλαδόκαμπο, στο Χάνι του Αγά πασά, έγινε πολεμικό συμβούλιο, στο οποίο έλαβαν μέρος οι: Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Πέτρος Μαυρομιχάλης, Δημήτριος Υψηλάντης, Αρχιμανδρίτης Φλέσσας, Πάνος Κολοκοτρώνης, Διονύσιος Ευμορφόπουλος, τα παιδιά του Πέτρου Μαυρομιχάλη, Γιωργάκης και Ιωάννης, καθώς και οι Λακεδαιμόνιοι Παναγιώτης Κρεββατάς, Αντώνιος Κουμουστιώτης, Πέτρος Αναγνωστόπουλος (Μπαρμπιτσιώτης), Ανδρέας και Θεόδωρος Ζαχαρόπουλος.
Εκεί αποφασίστηκαν τα εξής:Φύλαξη των πηγών νερού και καίριων σημείων ώστε ο Δράμαλης να απομονωθεί στον Αργολικό κάμπο. Παράλληλα δηλητηρίαζαν με νεκρά ζώα άλλες πηγές ώστε ο στρατός να μην έχει πρόσβαση σε νερό.
Καύση και δέσμευση όλων των σιτηρών και ζώων της Αργολίδας (καμένη γη) προκειμένου ο στρατός του Δράμαλη να περιοριστεί και να δεινοπαθήσει από την πείνα.
Αιφνιδιαστική κατάληψη του παλαιού κάστρου του Άργους με ισχυρή και αξιόμαχη δύναμη προκειμένου να οδηγήσει σε κωλυσιεργία και καταπόνηση των στρατευμάτων του.
Το παραπάνω σχέδιο τέθηκε άμεσα σε εφαρμογή. Κάηκαν εκτεταμένες εκτάσεις γης προκειμένου το οθωμανικό ιππικό να μην έχει τίποτα να φάει.
Παράλληλα απομακρύνθηκαν όλα τα ζώα από την περιοχή με αποτέλεσμα το στράτευμα να πεινάσει. Επιπλέον πολλά πηγάδια στην περιοχή του Άργους δηλητηριάστηκαν ενώ άλλα φυλάσσονταν επιμελώς με αποτέλεσμα η παροχή νερού στο στράτευμα να είναι ελλιπής και να εξαπλωθούν ασθένειες.
Κίνηση υψηλής στρατιωτικής σημασίας ωστόσο ήταν η κατάληψη του παλαιού κάστρου του Άργους (Λάρισα ονομαζόμενο).
Οι καπετάνιοι Αθανάσιος Καρύγιαννης, Πέτρος Μπαρμπιτσιώτης, Αντώνης Κουμουστιώτης, Θεόδωρος Ζαχαρόπουλος με Λάκωνες καθώς και ο Γιώργος και Ιωάννης Μαυρομιχάλης, Ηλίας Σαλαφατίνος με Μανιάτες και ο Πάνος Κολοκοτρώνης με Αρκάδες, συνολικής δύναμης 700 ανδρών κατέλαβαν το φρούριο. Το εγχείρημα ήταν επίφοβο και για αυτό θεωρήθηκε σπουδαίο. Η δύναμη που ανέβηκε στο φρούριο ήταν ιδιαίτερα αξιόμαχη για αυτό και άντεξε στην πολιορκία των επόμενων ημερών προκαλώντας ιδιαίτερες φθορές στα σουλτανικά στρατεύματα που προσπαθούσαν μάταια να καταλάβουν την θέση του κάστρου. Μόνο λόγω έλλειψης τροφοδοσίας και κυρίως νερού αποφασίστηκε η εγκατάλειψη του κάστρου. Στις 22 και 23 του μηνός ο Κολοκοτρώνης, έπειτα από γόνιμη επανεκτίμηση, εφαρμόζει γενικευμένη επίθεση, «ολοτρόγυρα», όπως ο ίδιος λέει, σε μία προσπάθεια να φθάσουν οι ελληνικές δυνάμεις ως τα τείχη. Οι πολιορκούμενοι, αφού έκαναν «φανό», αξιοποίησαν την ευκαιρία και εξήλθαν επιτυγχάνοντας να διασπάσουν τον κλοιό και να ενωθούν τις πρωινές ώρες με τους επιτιθέμενους. Το σχέδιο φθοράς είχε στεφθεί με επιτυχία.
Οι Τούρκοι βρήκαν ένα άδειο κάστρο.
Τις αμέσως επόμενες μέρες στο πολεμικό συμβούλιο που ακολούθησε υπήρξε διχογνωμία των επαναστατών για το πως θα αντιδράσει ο Δράμαλης. Οι Μανιάτες και αρκετοί άλλοι Πελοποννήσιοι θεώρησαν πως θα προστρέξει για βοήθεια στην Τρίπολη και άρα εκεί έπρεπε να δοθεί το βάρος της αμύνης. Ο Κολοκοτρώνης ωστόσο θεωρούσε πως ο Δράμαλης θα κινηθεί προς τον Ισθμό της Κορίνθου προκειμένου να δεχθεί τροφοδοσία από τον στόλο. Σε μια θυελλώδη διαφωνία που ακολούθησε τα στρατεύματα των επαναστατών τράβηξαν χωριστές διαδρομές. Μέρος των Μανιατών ακολούθησε τον Κολοκοτρώνη όπως ο Γαλάνης Κουμουνδουράκης, ο Χριστόδουλος Καπετανάκης, ο Μούρτζινος, Γιατράκος κ.ά.
Βασικό σχέδιο του Κολοκοτρώνη ήταν ο αποκλεισμός του θηριώδους αλλά καταπονημένου στρατού του Δράμαλη στα Δερβενάκια και η τελική εξόντωση του. Μόλις επιβεβαίωσε ότι ο στρατός του εχθρού κινείται προς την Κόρινθο αιτήθηκε και εγκρίθηκε από την Πελοποννησιακή Γερουσία διαταγή άμεσης και υποχρεωτικής στρατολόγησης. Το προτότυπο της διαταγής φυλάσεται στο μουσείο Μπενάκη.
το πρωτότυπο της διαταγής της Πελοποννησιακής Γερουσίας |
Η Πελοποννησιακή [Γερουσία]
Προς τους υπεφόρους προκρίτους κ΄ άπαντας […] Ζάτουνας, Ατσιχ[όλου], Μπέλεσι, έως άσπρα σπίτια κ΄ Σέρβου, κ΄ όλων των χωρίων Λιοδώ[ρας]
Ιδού αποστέλεται ο Κάπος Παρασκευάς Κολιόπ[ου]λος δια να συνάξη στρατιώτας από […] χρόνων μέχρι 60, όλοι εις τον πόλεμον με όπλα, με ξύλα, με πέτρας, κ΄ μ’ ό,τι άλλο φθοροποιόν εις τον εχθρόν, διότι εχαθήκαμε. Διατάττεσθε λοιπόν όλοι οι Χριστιανοί να εκκινήσετε εις τα Δερβένια δια την υπεράσπισιν της Πατρίδας. Προσέξατε μη παρακούσετε διότι ο ρηθείς Καπετάνιος έχει το πληρεξούσιον να καίει οσπίτια και να τιμωρεί τους απειθείς και λειποτάκτας. Πράξατε αφεύκτως ως διατάττεσθε.
Την 7 Ιουλίου 1822
Τρίπο[λη]
Κολοκοτρώνης
Δημητράκης Πλαπούτας
Υπογραφές Γερουσίας
Ασημάκης Φωτήλας Αντιπρόεδρος
Ιωάννης Γ. Οικονομίδης
Ηλίας Καράπαυλος
Δημήτριος Καλαμαριώτης[…]
Σφραγίδες:
Η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΗ ΓΕΡΟΥΣΙΑ 1821, με σύμβολα τον σταυρό και τον αναγεννώμενο φοίνικα
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ, με σύμβολα τον σταυρό και την άγκυρα
Από την παραπάνω επιστολή προκύπτει η αποφασιστικότητα και η γενναιότητα ανθρώπων όπως ο Κολοκοτρώνης οι οποίοι γνώριζαν πως “ο σκοπός αγιάζει τα μέσα”. Είχαν βαθιά την πεποίθηση μέσα τους πως αν δεν ταρακουνήσουν ακόμα και με απειλές και με βία τον ραγιά θα παραμείνει ραγιάς χάνοντας το momentum της στιγμής. Τελικά μέσα από μεγάλες δυσκολίες μέσα σε 20 ημέρες συγκεντρώθηκε ένα πλήθος 2.500 ανδρών, ελλιπώς εξοπλισμένων, άμαθων και φοβισμένων στον πόλεμο ικανών όμως να προκαλέσουν πανικό στον εχθρό. Λίγο πριν την μάχη ο Κολοκοτρώνης ανέβηκε σε έναν λόφο και προκειμενου να εμψυχώσει τους άνδρες τους είπε:
“Σήμερα ο καθείς από εμάς θα καταδιώκη πολλούς, θα πάρητε λάφυρα πολλά και θησαυρούς του Αλή Πασιά θα τους μοιράζετε με το φέσι τα φλωριά, όπου τα έχουν οι Τούρκοι, είναι χρήματα χριστιανικά. Τα είχεν ο τύραννος της Ηπείρου παρμένα από τους αδελφούς μας. Ο Άγιος Θεός μας τα έστειλε και είναι κελεπούρι δικό μας. Αύριον αυτήν την στιγμήν θα σας ιδώ όλους με τ' άρματα των Τούρκων, με τ' άλογά τους, λαμπροφορεμένους με τα ρούχα τους. Ο Θεός είναι με ημάς να μή σας μέλλη τίποτε…”
Ο Γέρος του Μοριά αποδείχτηκε προφητικός. Στις 26 – 27 – 28 Ιουλίου του 1822 οι Οθωμανικές δυνάμεις δέχτηκαν ένα μπαράζ συντριπτικών ηττών με κύριους συντελεστές τον Δ. Υψηλάντη, τον Θ. Κολοκοτρώνη και τον Νικηταρά στα Δερβενάκια, στο Αγιονόρι και στον Άγιο Σώστη που με αποτέλεσμα πάνω από 3.000 νεκρούς για το Οθωμανικό στρατόπεδο και πλήρης αποδιοργάνωση του. Ο απόηχος της νίλας του Δράμαλη όπως έμεινε στην ιστορία η μεγαλύτερη ήττα του τουρκικού στρατού στην σύγχρονη στρατιωτική ιστορία είχε πολλαπλά οφέλη.
Οι Έλληνες αναθάρρησαν και απέκτησαν αυτοπεποίθηση, πλήθος λαφύρων και πολεμοφοδίων σε ελληνικά χέρια και εξασφάλισαν σε βάθος χρόνου ότι ο Μοριάς θα παρέμενε σε ελληνικά χέρια.
Γιαταγάνι του Μαχμούτ Πασά Δράμαλη (λάφυρο) Μουσείο Μπενάκη |
Πηγές
- https://21objectsreveal.benaki.org/work/diatagi-tis-peloponisiakis-gerousias
- Α. Βακαλόπουλος "Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821" Αθήναι 1971, σ. 206-212
- Κ. Παπαρηγόπουλος "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους" τ.7ος, σ.91-95
- Σαμπατακάκη Μαρία, Γιαννόπουλος Νίκος, Ψωμάς Λάμπρος, Δεληγιάννης Περικλής, Δερβενάκια 1822
- Ο Κολοκοτρώνης εξοντώνει την στρατιά του Δράμαλη, περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία, εκσόσεις Περισκόπιο 2009
- Φωτάκου (Χρυσανθόπουλος Φώτιος) "Απομνημονεύματα για την Επανάσταση του 1821", Εκδόσεις Βεργίνα 1858
- Κατσουλάκος Θεόδωρος, Η συμβολή των Λακεδαιμονίων στην προάσπιση της ακρόπολης του Άργους (Ιούλιος 1822), Αργολική Βιβλιοθήκη, 2010,
- https://argolikivivliothiki.gr/2010/12/19/the-contribution-of-the-lacedaemonians-to-the-defense-of-the-argos-citadel/
- https://greekherald.com.au/culture/history/this-day-greeks-claim-victory-over-ottomans-battle-dervenakia/