Η πινακίδα Eb297 της γραμμικης Β, το πρώτο δικαστικό έγγραφο της αρχαίας Ευρώπης

«Στις πινακίδες της Πύλου ευρήματα ανασκαφών και στην Γραμμική Β' Γραφή φαίνεται η κοινωνική διαστρωμάτωση, όπου αναφέρονται ο Άναξ (wa-na-ka) που βρίσκεται επί κεφαλής.
Ακολουθούν οι αξιωματούχοι που αναφέρονται ως ''διοικητές'' . Οι πολιτικοί ως e-ge-ta, η αριστοκρατική ελίτ της περιόδου και οι πολεμικοί ως wa-ke-ta που φαίνεται να συνδέονται με τον στρατιωτικό τομέα.
Κατόπιν εμφανίζονται οι ιερείς και οι ιέρειες. Σύμφωνα με τον Killian οι ιέρειες εμφανίζονται ως te-re-ta ή telestas. Οι ιερείς/ιέρειες ήταν μυημένοι, συνδέονταν με θρησκευτικά καθήκοντα και τελετουργίες και φέρεται σε κάθε περίπτωση να είναι ιδιοκτήτες γης. Τέλος ακολουθεί ο ''λαός'' με βιοτεχνικά καθήκοντα και την καλλιέργεια της γης. Άρα στη διαστρμάτωση έχουμε το περιβάλλον του άνακτα και το λαό
Επομένως σύμφωνα με την Όλσεν (2015, 251) οι πινακίδες της Πύλου δίνουν δυνατότητα διερεύνησης, όσον αφορά στην οργάνωση του φύλου. Στο αρχείο της Πύλου είναι καταγεγραμμένοι διαφορετικοί τρόποι ενσωμάτωσης των γυναικών στην κρατική οικονομία, όπως σε ζητήματα παραγωγής, ιδιοκτησίας, κατοχής γης και θρησκείας.
Οι ιέρειες ανήκαν στην ομάδα που εργαζόταν για τον Οίκο (Foikos) της θεότητας (Constandinidou 1992, 144).
Η τοποθεσία της Πύλου της μυκηναϊκής περιόδου εγκαταλείφθηκε κατά τους Σκοτεινούς Χρόνους (1.100 - 800 π.Χ).»

Dimitrios Nikolopoulos
9 Αυγούστου 2023 ·
Καλημέρα σας!
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΕΓΓΡΑΦΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
*********************************************************************
Στην Πύλο, οι πινακίδες της Γραμμικής Β’ ήταν άψητος πηλός γιατί δεν προορίζονταν να διαρκέσουν μεγάλο χρονικό διάστημα. Το ψήσιμο των πινακίδων έγινε τυχαία όταν το ανάκτορο καταλήφθηκε και πυρπολήθηκε.
Οι πινακίδες σκλήρυναν και άντεξαν στον χρόνο, μέχρι τις μέρες μας. Οι περισσότερες αναφορές στον δήμο υπάρχουν στις πινακίδες γης, κυρίως όσες προέρχονται από την Πύλο, ενώ άλλες μαρτυρίες από μυκηναϊκά αρχεία συμπληρώνουν τις πληροφορίες.
Στις πινακίδες αυτές αναφέρονται διάφορες μορφές γαιοκατοχών {«κτοινούχοι» είναι οι οικοπεδούχοι} και γι’ αυτό τον λόγο οι πινακίδες της Πύλου ή κάποιες από αυτές θεωρούνται, από ορισμένους ερευνητές, σαν ένα είδος «κτηματολογίου».
Στην συγκεκριμένη πινακίδα Eb297 (βλ. εικόνα) η Ιέρεια εμφανίζεται να έχει κάτι ιδιόκτητο που της έχει παραχωρήσει ο δήμος και δικαίως προκύπτει ότι οι γυναίκες, αλλά και οι δούλοι, βρίσκονταν σε προνομιούχο θέση σε σχέση με μεταγενέστερες εποχές, αφού αναφέρονται ως ιδιοκτήτες ακινήτων.
Η πινακίδα αυτή απασχόλησε πάρα πολύ τους μελετητές του μυκηναϊκού πολιτισμού, γιατί είναι η αρχαιότερη ένδειξη αντιδικίας στην συνολική ιστορία της ελληνικής Δικαιοσύνης.
Η Ιέρεια υποστηρίζει ότι, για λογαριασμό της θεότητας, κατέχει ένα ακίνητο. Από την άλλη, ο δήμος ισχυρίζεται ότι πρόκειται για οικόπεδο που διαχειρίζεται. Η μυκηναίοι αξιωματούχοι έγραψαν τις απόψεις και τις μετέφεραν στο ανάκτορο της Πύλου για να επιλυθεί η υπόθεση. Σημασία έχει το γεγονός ότι ο δήμος εμφανίζεται σαν «Νομικό Πρόσωπο».

https://www.facebook.com/photo/?fbid=7835358879916699&set=a.543325129120147

Επιστήμονες ξαναγράφουν την ιστορία της Κύπρου – Οι πρώτοι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή χιλιάδες χρόνια νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε

Επιστήμονες ξαναγράφουν την ιστορία της Κύπρου – Οι πρώτοι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή χιλιάδες χρόνια νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε© Παρέχεται από: enikos.gr

Τα πρότυπα της διασποράς των πρώιμων ανθρώπων σε όλες τις ηπείρους και τα νησιά έχουν αποτελέσει σημείο έντονης συζήτησης, αλλά σύμφωνα με μια νέα μελέτη της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, οι κυνηγοί-συλλέκτες του Πλειστόκαινου εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο χιλιάδες χρόνια νωρίτερα από ό, τι πίστευαν προηγουμένως.
Εξετάζοντας τη χρονική στιγμή του πρώτου ανθρώπινου εποικισμού της Κύπρου, έρευνα με επικεφαλής τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Flinders, Corey Bradshaw διαπίστωσε ότι τα μεγάλα νησιά στη Μεσόγειο ήταν ελκυστικοί και ευνοϊκοί προορισμοί για τους παλαιολιθικούς λαούς.
Ανατρέπονται προηγούμενες μελέτες
Αυτά τα ευρήματα διαψεύδουν προηγούμενες μελέτες που υποδηλώνουν ότι τα νησιά της Μεσογείου ήταν απρόσιτα και αφιλόξενα για τις κοινωνίες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών του Πλειστόκαινου.
Ο καθηγητής Bradshaw, μαζί με τη Δρ. Θεοδώρα Μουτσίου, τον Δρ. Christian Reepmeyer και άλλους, χρησιμοποίησαν αρχαιολογικά δεδομένα, εκτιμήσεις κλίματος και δημογραφικά μοντέλα για να αποκαλύψουν τους πρώτους ανθρώπους της Κύπρου.
Η ανάλυση των αρχαιολογικών ευρημάτων που χρονολογούνται από τις 10 παλαιότερες τοποθεσίες σε όλη την Κύπρο, πρότεινε την πρώτη ανθρώπινη κατοχή μεταξύ 14.257 και 13.182 ετών, η οποία είναι πολύ προγενέστερη από ό,τι πιστεύονταν προηγουμένως.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι το νησί κατοικήθηκε γρήγορα. Η κλιματική μοντελοποίηση έδειξε ότι αυτοί οι πρώιμοι άνθρωποι συνέπεσαν με αυξήσεις της θερμοκρασίας, των βροχοπτώσεων και της περιβαλλοντικής παραγωγικότητας, που ήταν επαρκείς για τη διατήρηση μεγάλων πληθυσμών κυνηγών-τροφοσυλλεκτών.

Φωτογραφία: Πανεπιστήμιο Φλίντερς© Παρέχεται από: enikos.gr
Ελκυστικός προορισμός η Κύπρος

Μέσα σε 300 χρόνια, ή 11 γενιές, ο πληθυσμός της Κύπρου είχε επεκταθεί σε μέσο όρο 4.000-5.000 κατοίκους.
Ο Δρ. Μουτσίου αναφέρει ότι τα αποτελέσματα δείχνουν πως, αντί να είναι αφιλόξενη, η Κύπρος και ίσως άλλα Μεσογειακά νησιά θα ήταν ελκυστικοί προορισμοί για τις παλαιολιθικές κοινωνίες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών.
«Έχει υποστηριχθεί ότι η ανθρώπινη διασπορά στην Κύπρο και σε άλλα νησιά της ανατολικής Μεσογείου αποδίδεται σε δημογραφικές πιέσεις στην ηπειρωτική χώρα μετά από την απότομη κλιματική αλλαγή που είδε τις παράκτιες περιοχές να κατακλύζονται από την άνοδο της στάθμης της μεταπαγετώδους θάλασσας, αναγκάζοντας τους αγροτικούς πληθυσμούς να μετακινηθούν σε νέες περιοχές από ανάγκη και όχι από επιλογή», λέει.
Ο Δρ. Reepmeyer προσθέτει ότι αυτή η ερμηνεία ήρθε ως αποτέλεσμα των μεγάλων κενών στο αρχαιολογικό αρχείο της Κύπρου, που απορρέουν από τη διαφορική διατήρηση του αρχαιολογικού υλικού, τις προκαταλήψεις διατήρησης, τις αβεβαιότητες που σχετίζονται με τη χρονολόγηση, και τα περιορισμένα στοιχεία DNA.
«Η έρευνά μας, η οποία βασίζεται σε αρχαιολογικές αποδείξεις και προηγμένες τεχνικές μοντελοποίησης, το ανατρέπει αυτό», αναφέρει.
Ο καθηγητής Bradshaw, εξηγεί ότι τα αποτελέσματα της νέας έρευνας υπογραμμίζουν την ανάγκη επανεξέτασης των ζητημάτων της πρόωρης μετανάστευσης ανθρώπων στη Μεσόγειο και τον έλεγχο της εγκυρότητας των αντιληπτών ημερομηνιών πρόωρης εγκατάστασης υπό το πρίσμα των νέων τεχνολογιών, των μεθόδων πεδίου και των δεδομένων.
(msn.com)

Αρχαία από το 5.000 π.Χ. στο κέντρο της Νέας Μάκρης!

.

Του Κώστα Ζοργιού

Το πιο σημαντικό ίσως έργο των τελευταίων δεκαετιών στον Δήμο Μαραθώνα, θα προσφέρει κάτι πολύ σπουδαιότερο από τη λύση στο αποχετευτικό, ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί εδώ και δεκαετίες όσους ζουν σε αυτή τη γωνιά της Ανατολικής Αττικής.
Από το πρώτο κιόλας διάστημα που ξεκίνησαν οι εργασίες, έγινε αντιληπτό αυτό που οι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν εδώ και χρόνια: ότι η ευρύτερη περιοχή κρύβει πολύ σημαντικά ευρήματα και μάλιστα από διαφορετικές ιστορικές περιόδους, τα οποία σιγά σιγά ανακαλύπτουν και μελετούν.
Μιλώντας στη MP, οι κυρίες Ειρήνη Χαριτάκη και Λαμπρινή Σίσκου, αρχαιολόγοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής που είναι υπεύθυνες για το αρχαιολογικό υποέργο της αποχέτευσης, αποκαλύπτουν ότι από την ημέρα που ξεκίνησαν οι εργασίες και μέχρι σήμερα, έχουν εντοπιστεί 44 αρχαιολογικές θέσεις σε ολόκληρο τον Δήμο Μαραθώνα.
Διευκρινίζεται ότι το αρχαιολογικό υποέργο ακολουθεί την πορεία εργασιών της αποχέτευσης.
Οι τέσσερις βασικές περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, μέχρι σήμερα, είναι:
– Στον Άγιο Παντελεήμονα στον Μαραθώνα με ευρήματα από τη ρωμαϊκή εποχή (περίπου 2ος αιώνας μ.Χ.)
– Στον Ερυθρό στη Νέα Μάκρη με ευρήματα γεωμετρικών κλασικών και ρωμαϊκών χρόνων (από 8ο αιώνα π.Χ. μέχρι 2ο με 3ο μ.Χ.)
– Στην Ανατολή, με ευρήματα κλασικών χρόνων (5ος – 4ος π.Χ.).

.

Η σημαντικότερη όλων, ωστόσο, βρίσκεται στο κέντρο της Νέας Μάκρης, ανατολικά της λεωφόρου Μαραθώνος. Τα πρώτα ίχνη εντοπίσθηκαν από τον τότε επιμελητή αρχαιοτήτων Δ. Θεοχάρη, ο οποίος το 1954 πραγματοποίησε ανασκαφική έρευνα, κοντά στην παραλία της Νέας Μάκρης, αποκαλύπτοντας τμήμα οικισμού της Νεολιθικής Εποχής και υποστήριξε την ύπαρξη «μεγάλου προϊστορικού συνοικισμού».
Δύο δεκαετίες αργότερα, το 1977, η καθηγήτρια Αρχαιολογίας Μαρία Παντελίδου-Γκόφα ανασκάπτει, μελετά και δημοσιεύει ακόμη ένα τμήμα του οικισμού. Σήμερα με τις πρόσφατες ανασκαφές, συμπληρώνουμε τις γνώσεις μας για τον οικισμό που αποκαλύπτεται στο κέντρο της Νέας Μάκρης.
«Γνωρίζαμε ότι με τις εργασίες του αποχετευτικού θα εντοπίζαμε αρχαιότητες. Ήταν ωστόσο έκπληξη το εύρος και η εξαιρετικά καλή διατήρηση των ευρημάτων στο κέντρο της Νέας Μάκρης. Τα ευρήματα νεολιθικής εποχής χρονολογούνται στο 5.000 π.Χ. και το σπουδαιότερο είναι ότι πρόκειται για οργανωμένο οικισμό με κτήρια, καλύβες, δρόμους και αυλές. Αυτό σημαίνει ότι στην εποχή του λίθου, οι άνθρωποι είχαν δημιουργήσει έναν πολιτισμό μόνιμης εγκατάστασης, πυκνοκατοικημένο και πολύ οργανωμένο» λέει η κα Σίσκου, με την κα Χαριτάκη να συμπληρώνει:
«Από τις αρχικές μας έρευνες προκύπτει ότι πιθανότατα αυτός ο οικισμός δεν καταστράφηκε, αλλά οι κάτοικοί του τον εγκατέλειψαν. Μέχρι στιγμής, έχουμε εντοπίσει αρχαία σε πολλές οδούς, ενώ σήμερα είναι σε εξέλιξη οι ανασκαφικές έρευνες στην οδό Ελευθερίου Βενιζέλου».
Αμφότερες εξηγούν ότι στην Νέα Μάκρη, το μη εκπαιδευμένο μάτι θεωρεί ότι ο δρόμος κλείνει επειδή βρίσκουμε… απλές πέτρες. Η ιστορική αξία τους, ωστόσο, είναι τεράστια και οι πολίτες θα χρειαστεί να κάνουν υπομονή γιατί η περιοχή κρύβει αρχαιολογικούς θησαυρούς. Όποιος δει από κοντά τι αποκαλύπτει η αρχαιολογική σκαπάνη, θα αισθανθεί πραγματικό δέος.
Παραμένει άγνωστο τι άλλο θα αποκαλύψει η έρευνα κάτω από το έδαφος. Αυτό που κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά είναι ότι η ευρύτερη περιοχή δεν κρύβει κι άλλες εκπλήξεις...

/news.marathonpress.gr/

Αγνωστο εύρημα του Γρύπα Πολεμιστή

Εχει τύχει ποτέ να παρακολουθήσετε τη σφοδρή μάχη ενός λιονταριού με έναν γρύπα;
Το πρώτο είναι το ισχυρότερο ζώο της φύσης, ενώ το δεύτερο θεωρείται το ισοδύναμό του στον υπερφυσικό κόσμο.
Ισως λοιπόν εξαιτίας των γήινων ορίων του, το λιοντάρι νικιέται από τον ιπτάμενο γρύπα στις περισσότερες μυθολογικές τους αναμετρήσεις και στις απεικονίσεις τους στα τεχνουργήματα της προϊστορικής εποχής.
Εκτός αν πρόκειται για ένα ακόμα αναπάντεχο και ιδιαίτερο εύρημα από τον περίφημο ασύλητο τάφο του Πρίγκιπα Πολεμιστή της Πύλου, που χρονολογείται περίπου στο 1.450 π.Χ. και ο οποίος ήρθε μεν στο φως από τους αρχαιολόγους Σάρον Στόκερ και Τζακ Ντέιβις του Πανεπιστημίου του Σινσινάτι το 2015, αλλά εξακολουθεί να εντυπωσιάζει. Αυτή τη φορά, ο λόγος είναι ένα περίτεχνο, οβάλ ελεφαντοστέινο καπάκι μιας πυξίδας (κιβωτίδιο φύλαξης κοσμημάτων), που ήταν και το τελευταίο σημαντικό αντικείμενο που απομακρύνθηκε από τον τάφο.
Ηταν για όλους μας μια απίστευτη έκπληξη, λέει στην Κ η Σάρον Στόκερ για τις στιγμές που το αντικείμενο εντοπίστηκε κοντά στον νεκρό, ανάμεσα σε θραύσματα ορείχαλκου και σε χώμα. Νομίζαμε, συμπληρώνει ο Τζακ Ντέιβις, ότι είχαμε τελειώσει.

Με διαστάσεις 10x11,1 εκατοστά και με πάχος 2 εκατοστά, το ελεφαντοστέινο εύρημα κάλυπτε μια πυξίδα, στην οποία φυλάσσονταν κοσμήματα. [PHOTOGRAPHY JEFF VANDERPOOL; COURTESY DEPARTMENT OF CLASSICS, UNIVERSITY OF CINCINNATI]© Παρέχεται από: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Το ανάγλυφο φιλντισένιο πώμα απεικονίζει με εξαιρετική λεπτομέρεια τη στιγμή που το λιοντάρι βυθίζει τα δόντια του στον λαιμό του μαχόμενου αντιπάλου του. Η σκηνή δεν ήταν εξαρχής ορατή και όπως εξηγούν οι δύο αρχαιολόγοι, η συμβολή του συντηρητή Αλέξανδρου Ζώκου στην άμεση φροντίδα του αντικειμένου, ήταν πολύ σημαντική.
Ενώ όμως ο Πρίγκιπας της Πύλου αναφέρεται συχνά ως Γρύπας Πολεμιστής εξαιτίας των απεικονίσεων του φτερωτού πλάσματος στα ευρήματα του τάφου του, το ανάγλυφο εύρημα, συνδυασμένο με άλλα λεόντεια κτερίσματα, δείχνει ίσως ότι ο νεκρός επιθυμούσε άλλη ταύτιση.
Αν δεχτούμε ότι ο γρύπας συνδέεται με την Κνωσό, τότε αρχίζουμε να επανεξετάζουμε ακόμα και την αρχική ονομασία “Γρύπας Πολεμιστής”, λέει ο Τζακ Ντέιβις.
Αν δεχτούμε ότι ο γρύπας συνδέεται με την Κνωσό –ειδικά μέσα από τις απεικονίσεις του στην αίθουσα του θρόνου του μινωικού ανακτόρου– και ότι το λιοντάρι είναι εξέχον σύμβολο του ηπειρωτικού ελλαδικού χώρου –το γνωρίζουμε και από τα ευρήματα του Σλήμαν στις Μυκήνες– τότε αρχίζουμε να επανεξετάζουμε ακόμα και την αρχική ονομασία “Γρύπας Πολεμιστής”, λέει ο Τζακ Ντέιβις.
Το εύρημα μας ωθεί να ξανασκεφτούμε τι ήθελε να πει με τα κτερίσματα του τάφου του ο πολεμιστής ή εκείνοι που τον έθαψαν και να αναρωτηθούμε αν ήθελε να παρουσιάζει τον εαυτό του σαν λιοντάρι, ως μια μεταφορά για τον νικηφόρο πολεμιστή. Νικηφόρο, ναι, αλλά σε ποια μάχη;
Τα αρχαιολογικά δεδομένα δεν επιτρέπουν εύκολα συμπεράσματα. Μπορεί επίσης αντί για μάχη, να έχουμε να κάνουμε με κάποια αναίμακτη κατάκτηση (π.χ. με κάποιον διαδυναστικό γάμο) ή απλώς με μια έκφραση ανεξαρτησίας.
Τέτοια ερωτήματα θέτουν οι δύο αρχαιολόγοι σε ένα επιστημονικό άρθρο τους για το ελεφαντοστέινο καπάκι που λόγω της αναγκαίας πολύχρονης έρευνας δημοσιεύθηκε μόλις πρόσφατα στην επιθεώρηση Hesperia της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών (και συνυπογράφεται από την αρχαιολόγο Τζόαν Αρούζ). Αρκετά σχετικά άρθρα επίσης θα συγκεντρώνει ο κατάλογος της έκθεσης με τα ευρήματα του τάφου, η οποία θα παρουσιαστεί το 2025 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Καλαμάτας, έπειτα θα ταξιδέψει στο Getty στο Λος Αντζελες και θα επανέλθει στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, προτού εγκατασταθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χώρας στην Πύλο.
Επειδή πάντως οι Μυκηναίοι κατέκτησαν τους Μινωίτες, ενδεχομένως εκείνη την περίοδο συνέβησαν διάφορα γεγονότα.
Αναρωτιόμαστε ποια ήταν η συμμετοχή του “Γρύπα Πολεμιστή” σε αυτά ή αν θέλησε να τα αναπαραστήσει στην εικονογραφία των κτερισμάτων που βρέθηκαν στον τάφο του, λέει η Σάρον Στόκερ.
Ο Τζακ Ντέιβις προσθέτει ότι στον υστεροελλαδικό 15ο αιώνα π.Χ., η έννοια του βασιλείου εισήχθη από την Κρήτη στον ηπειρωτικό ελλαδικό χώρο, του οποίου τα τεχνουργήματα ενδεχομένως να άρχισαν να απεικονίζουν μια μορφή ανεξαρτησίας από τους Μινωίτες.
Και είναι επίσης ενδιαφέρον το γεγονός ότι από τον 12ο αιώνα π.Χ. στην αίθουσα του θρόνου στο παλάτι του Νέστορα έχουμε γρύπες και λιοντάρια, που όμως δεν παλεύουν πια, λέει ο αρχαιολόγος. Iσως μέχρι τότε να είχε διαδοθεί η ιδέα μιας ενοποιητικής βασιλείας που ενσωμάτωνε τόσο τα σύμβολα της Κρήτης, όσο και του ηπειρωτικού ελλαδικού χώρου.
Το ελεφαντοστέινο, οβάλ καπάκι της πυξίδας θα παρουσιαστεί και αυτό στην έκθεση με τα ευρήματα από τον τάφο του Πρίγκιπα Πολεμιστή.
Εκτός επίσης από έναν ήδη δημοφιλή σφραγιδόλιθο από αχάτη που βρέθηκε στον τάφο, θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά και μερικοί ακόμα. Είναι τόσο πολλά τα αντικείμενα του τάφου, που πιθανότατα θα τα μελετάμε για το υπόλοιπο της ζωής μας, λέει γελώντας ο Τζακ Ντέιβις, Iσως μάλιστα, συνεχίζει το αστείο η Σάρον Στόκερ, ακόμα περισσότερο.
Το πάθος και η λεπτομέρεια
Είναι στα αλήθεια εξαιρετικό, λέει ο Τζακ Ντέιβις, σχολιάζοντας από αισθητικής σκοπιάς το ελεφαντοστέινο οβάλ καπάκι πυξίδας που βρέθηκε στον τάφο του Πρίγκιπα Πολεμιστή της Πύλου. Η εκτίμηση του αρχαιολόγου είναι ότι το εύρημα πρέπει να τοποθετηθεί στο καλλιτεχνικό περιβάλλον της Νεοανακτορικής περιόδου του μινωικού πολιτισμού (1.700-1.450 π.Χ.), ενώ τονίζει και τη μοναδικότητά του: Δεν υπάρχει κάποιο ακριβές ανάλογό του. Mοιάζει με την περίπτωση του σφραγιδόλιθου από αχάτη που απεικονίζει σκηνή μάχης. Τέτοια αντικείμενα είναι εντυπωσιακά και απαράμιλλα, λέει χαρακτηριστικά.
Ο Τζακ Ντέιβις επισημαίνει τις ανάγλυφες λεπτομέρειες στο σώμα και στο μυοσκελετικό σύστημα του λιονταριού, αλλά και του γρύπα, στην πλούσια χαίτη του πρώτου, αλλά και στην ένταση, στο πάθος που εκπέμπει η σκηνή.
Το εύρημα μας προσφέρει επίσης σημαντικές πληροφορίες για το επίπεδο δεξιοτεχνίας που είχαν οι τεχνίτες του ελεφαντόδοντου στα λιμάνια της πρώιμης μυκηναϊκής περιόδου στα οποία το υλικό κυκλοφορούσε, συμπληρώνει η Σάρον Στόκερ.
Οι δύο αρχαιολόγοι εκτιμούν επίσης ότι πρόκειται ίσως για την παλαιότερη χρονολογημένη απεικόνιση μάχης λιονταριού και γρύπα σε ελεφαντόδοντο, στους πολιτισμούς του Αιγαίου.

Σχέδιο του ελεφαντοστέινου ευρήματος, προφίλ και τομή του, η οποία φανερώνει το κυρτό εσωτερικό του. DRAWINGS T. ROSS AND C. KOLB COURTESY DEPARTMENT OF CLASSICS, UNIVERSITY OF CINCINNATI.© Παρέχεται από: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

https://www.msn.com/

Οδοιπορικό στην άγνωστη αρχαία ακρόπολη της Πλατιάνας

.

Στο νοτιοανατολικό τμήμα του Νομού Ηλείας, στις ανατολικές απολήξεις του όρους Λαπίθα, στα σύνορα της Αρχαίας Τριφυλίας με την Αρκαδία βρίσκεται η ακρόπολη της Πλατιάνας .
Πρόκειται για οχυρωμένη πόλη κτισμένη σε δυσπρόσιτο και ψηλό λόφο του παραπάνω όρους, αμέσως νοτίως της ομώνυμης σημερινής κοινότητας (υψόμετρο 630 μέτρα) και κοντά στις Κοινότητες της Μακίστου και της Αρτέμιδας.
Η θέα από την ακρόπολη προς όλα τα σημεία του ορίζοντα είναι καταπληκτική. Από εκεί φαίνονται εκτός των άλλων, το Αρκαδικό Λύκαιον και τα βουνά της Γορτυνίας, ο Χελμός και τα βουνά των Καλαβρύτων, ολόκληρη σχεδόν η Ηλεία με τον Αλφειό να δεσπόζει, τα βουνά της Ζακύνθου και της Κεφαλλονιάς
Η ακρόπολη της Πλατιάνας αποτελεί μία σημαντική αρχαιολογική θέση. Η θέση του οικισμού σε τόσο ψηλό και δυσπρόσιτο μέρος είναι σπάνια για ελληνική πόλη.
Στην επιλογή της θα πρέπει να συνετέλεσε το γεγονός πως δέσποζε στην περιοχή της ορεινής Τριφυλίας και πως ήλεγχε το δρόμο από την Πισάτιδα προς τη Μεγαλόπολη και την υπόλοιπη Αρκαδία.

Τμήμα του αρχαίου τείχους

Η αρχαία πόλη δεν έχει ανασκαφεί πλήρως. Διασώζονται τμήμα του αρχαίου τείχους της ακρόπολης, ερείπια του θεάτρου ,ερείπια της αγοράς καθώς και άλλων κτισμάτων.
Η περίοδος ακμής της πόλης ήταν η ύστερη κλασική και η ελληνιστική εποχή.
Από την ανεύρεση λίθινων τεχνέργων κατά τη διάρκεια εργασιών αποψίλωσης στην κορυφή και τα πρανή του λόφου εικάζεται πως η θέση είχε και προϊστορικές φάσεις κατοίκησης.

Λείψανα κτίσματος, πιθανόν αρχαίου πύργου

Για την ταύτισή της έχουν προταθεί οι πόλεις της αρχαίας Τριφυλίας Τυπανέαι και Ύπανα, οι οποίες μνημονεύονται από τον Πολύβιο σε σχέση με την εισβολή του Μακεδόνα βασιλιά Φιλίππου Β΄ στην περιοχή κατά τη διάρκεια του Συμμαχικού πολέμου (-220/ -217), καθώς και από άλλες αρχαίες πηγές και επιγραφικές μαρτυρίες.
Τις πιο πολλές πιθανότητες φαίνεται να έχει η αρχαία πόλη Τυπανέαι η οποία πιθανολογείται ότι είναι η συνέχεια της Ομηρικής πόλης Αίπυ μέλος της εξάπολης των Μινύων , η οποία βρισκόταν κοντά στην αρχαία Μάκιστο και σύμφωνα με τον Όμηρο είχε συμμετάσχει στον Τρωικό πόλεμο και μάλιστα το αναφέρει σαν εύκιστον(καλόχτιστο):
«Όσοι εκαρπούντο την Πύλο και την ποθητή Αρήνη και το Θρύον, κοντά στου ποταμιού του Αλφειού το πέρασμα και το καλόχτιστο Αίπυ, και τον Κυπαρισσήεντα και την Αμφιγένεια κατοικούσαν, και την Πτελεόν και το Έλος και το Δώριον... Αρχηγός αυτών ήταν ο Γερήνειος Νέστωρ ο αρματομάχος.»
Στις διαταγές του αρμένιζαν στην γραμμή ενενήντα βαθουλά καράβια.» Ιλιάδα Β΄ στιχ. 591- 602 (μεταφρ. εκδόσεις Πάπυρος)

Τμήμα των τειχών

Η ταύτιση της θέσης με την αρχαία πόλη δεν είναι ακόμη απολύτως ασφαλής, μελλοντικές ωστόσο έρευνες και ευρήματα μπορούν να συνδράμουν προς την κατεύθυνση αυτή.
Η πόλη είχε πιθανόν εγκαταλειφθεί έως τον 2ο αι. μ.Χ, καθώς δεν μνημονεύεται από τον περιηγητή Παυσανία.
Ο Αρχαιολογικός Χώρος
Περιμετρικά του οροπεδίου εκτείνεται το τείχος της ακρόπολης. Είναι κτισμένο με τεράστιους τιτανόλιθους και τέλειο ισοδομικό σύστημα. Σε μερικά σημεία του διασώζεται σε ύψος 6μ , έχει πάχος περίπου 2μ και στη Ν και Δ πλευρά του διασώζονται μερικοί ενσωματωμένοι στο τείχος τετράγωνοι πύργοι. Ο χώρος που περικλείει είναι περίπου 500 μέτρα μήκους, και έως 100 μέτρα πλάτους.Ένα ιδιόμορφο χαρακτηριστικό του είναι ότι με εγκάρσια τείχη, διαιρείται κυρίως σε πέντε ανισοϋψή επίπεδα(Άνδηρα). Στο πρώτο επίπεδο που είναι και το ψηλότερο, διακρίνονται τα ερείπια της κυρίως Ακρόπολης. Στο δεύτερο επίπεδο διασώζονται το κοίλο ενός θεάτρου, μια άριστα διατηρημένη λαξευτή στο βράχο δεξαμενή και τα λείψανα οικημάτων και ιερών.

Το στόμιο λαξευτής δεξαμενής της ακρόπολης

Στο τρίτο επίπεδο είναι τα ερείπια της Αγοράς. Το τείχος της Ακρόπολης στη σημερινή του μορφή και τα περισσότερα οικοδομήματα, χρονολογούνται κατά τους υστεροκλασσικούς χρόνους.
Ενώ στα άλλα δυο επίπεδα ερείπια από διάφορα κτίσματα ,πιθανόν δημόσια.
Το τείχος διαθέτει τρεις μεγάλες πύλες στα ΒΔ, ΝΔ και Α, όπου είναι η κύρια πύλη, καθώς και αρκετούς αμυντικούς πύργους, κυρίως ορθογώνιας αλλά και τραπεζιόσχημης κάτοψης.
Τα τείχη όπως και τα περισσότερα κτίσματα έχουν κτιστεί από ογκόλιθους του φυσικού τοπίου κατά το πολυγωνικό σύστημα τοιχοδομίας.
Το θέατρο χρονολογείται σε δύο φάσεις. Tο κοίλο χρονολογείται στον -4ο αι., ενώ το σκηνικό οικοδόμημα χρονολογείται στο -245.
Όπως σώζεται σήμερα, το θέατρο παρουσιάζει την τριμερή χαρακτηριστική διάρθρωση των ελληνιστικών θεάτρων: κοίλο, ορχήστρα και σκηνικό οικοδόμημα.

Το αρχαίο θέατρο

Η ορχήστρα έχει διάμετρο 12,00μ. και το κοίλο 34,5 μ. Το κοίλο είναι ημικυκλικό με έντονα άνισα μήκη αναλημματικών τοίχων παρόδων. Από τις γενικές διαστάσεις του κοίλου προκύπτει ότι το θέατρο διέθετε από 10 έως 12 σειρές καθισμάτων με μέγιστη χωρητικότητα όχι μεγαλύτερη των 850 ατόμων.
Σήμερα διατηρείται μόνο τμήμα της σκηνής και του κοίλου, ενώ σε καλή κατάσταση σώζεται ο αρχαίος αναλημματικός τοίχος του θεάτρου και στην αρχική θέση του ένας θρόνος από τις προεδρείες.
Το μνημείο παρουσιάζει σήμερα τη μορφή μεγάλου ερειπιώνα .
Αποτελεί το δεύτερο σωζόμενο μνημείο της συγκεκριμένης κατηγορίας στο Νομό Ηλείας , μετά από το θέατρο της αρχαίας Ήλιδας.
Η πρώτη προσπάθεια συστηματικής ανάδειξης της ακροπόλεως πραγματοποιήθηκε κατά τα έτη 2002 - 2003 από τη Ζ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Εναέρια φωτογραφία της Ακρόπολης και σχεδιάγραμμα της .
Πηγή :http://www.diazoma.gr/

.

Πως θα πάτε:
Η διαδρομή είναι περίπου 25 λεπτά απο το κέντρο της πόλης Ζαχάρως. Ακολουθούμε την επαρχιακή οδό προς Αρήνη-Μάκιστο . Πριν φτάσουμε στην κοινότητα Αρήνη στρίβουμε αριστερά προς Μάκιστο - Πλατιάνα. Μετά την Μάκιστο περίπου 3 χλμ στα δέξια υπάρχει ένα μικρό πλάτωμα με ταμπέλα "Προς αρχαιολογικό χώρο". Ακολουθούμε τον ανηφορικό χωματόδρομο και μετά περίπου 600-700 μετρά σε ένα πλάτωμα του δρόμου θα βρείτε δέξια σκαλοπάτια που οδηγούν στην Ακρόπολη.

Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό :

Το αρχαίο θέατρο

.

Τμήμα των ενισχυτικών τειχών των Ανδήρων

Ερείπια κτισμάτων ,πιθανόν δημόσια κτίρια

Τμήμα του ισχυρού τείχους της ακρόπολης

Ερείπια ναόσχημου κτίσματος

Η Δεξαμενή

.

Θρόνος επίσημου άρχοντα στο Θέατρο

.

Τα σκαλοπάτια που οδηγούν στην Ακρόπολη

Τμήμα αρχαίου κτίσματος

Ένας εκ των αμυντικών πύργων του τείχους

.

ΠΗΓΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ :
http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=2591
https://aristomenismessinios.blogspot.gr/2013/11/blog-post_11.html
http://www.diazoma.gr/deltia-typou/%CE%B7-%CE%B1%CE%BA%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%BF-%CE%B8%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%BB%CE%B1/

autochthonesellhnes.blogspot.

Καλάς : Η άγνωστη ιστορία της ελληνικής φυλής του Ινδικού Καυκάσου τον 19ο αιώνα

Ο Βρετανός τοποτηρητής Sir William Macnaghten δεν ενδιαφέρετο να κατανοήσει το πολύπλοκο μωσαϊκό των Αφγανικών φυλών. Κατά την περιορισμένη αντίληψή του, η χώρα ήταν ένα δυσπρόσιτο τέλμα το οποίο μπορούσε να τεθεί υπό έλεγχον μόνον μέσω ακατάπαυστων δωροδοκιών των τοπικών φυλάρχων από τα σχεδόν αστείρευτα ταμεία της Βρετανικής ‘Εταιρείας των Ανατολικών Ινδιών’.
Κατά την κρίση του, εάν η τακτική αυτή είχε αποφέρει καρπούς, στην περίπτωση των αδιάφορων Punjabis και των νωχελικών Hindus, θα μπορούσε να επαναληφθεί στην περίπτωση των μυστηριωδών Pashtun, την ψυχοσύνθεση των οποίων, ο γραφειοκράτης αδυνατούσε να αποσαφηνίσει.

.

Παρά τις προσδοκίες του, και μετά την πάροδο τόσων μηνών, ο χρηματισμός δεν απέτρεπε την εφιαλτική διόγκωση του πολέμου φθοράς που οι γηγενείς, με προβληματική εμμονή πλέον, διεξήγαγαν συστηματικά κατά των Αγγλικών εσωτερικών γραμμών και οχυρωμένων βάσεων. Επίσης, οι οικονομικές απαιτήσεις των ‘συνεργάσιμων’ Pashtun, κυρίως αυτών της φυλής των επίφοβων Afridi, διαχρονικών αρχόντων του μεγαλοπρεπούς Khyber Pass, απεδείχθη πως επέφεραν βαρύτατο πλήγμα στο θησαυροφυλάκιο της Calcutta. Ταυτοχρόνως, οι αναλυτικές αναφορές ενός εκπληκτικά γενναίου και ευρηματικού (τριάντα πέντε ετών) αξιωματικού, ονόματι Sir Alexander Burnes, αγνοούντο εσκεμμένα διότι δεν συμβάδιζαν με την πολιτική του ‘μυωπικού’ Κυβερνήτη των Ινδιών, Lord Auckland. Εντός του ανακτόρου-φρουρίου του στο Jalalabad, ο Macnaghten περνούσε τις ημέρες του μελετώντας πρόσφατα χαραχθέντες χάρτες του Αφγανιστάν, δεχόμενος αναφορές από σχολαστικούς στρατιωτικούς συνδέσμους και συμβουλές από πληθώρα επιφανών Αφγανών ‘συμμάχων’, πολλοί εκ των οποίων, κατόπιν εορτής, απεδείχθησαν πληροφοριοδότες του Πρίγκηπος Wazir Akbar Khan της Δυναστείας των Barakzai Pashtun, μέγα πολέμιου των Βρετανών και του τραγικού προστατευόμενού τους, Shah Shuja της Δυναστείας των Durrani Pashtun.

Κατά την διάρκεια μίας ημέρας πυρετωδών διεργασιών, ο Macnaghten ειδοποιήθηκε απρόσμενα για την άφιξή στο Jalalabad μιας αντιπροσωπίας των αινιγματικών SiahPosh (άλλως πως: το μαυροφορεμένο γένος) του παλαιού ‘Kafiristan’. Η είδησις πρέπει να προκάλεσε τεράστιο ενθουσιασμό καθώς, είκοσι χρόνια ενωρίτερα, ο πρώτος Άγγλος απεσταλμένος στην Kabul, ο ιδιοφυής Σκωτσέζος πολιτικός και εξερευνητής Mountstuart Elphinstone, με δική του πρωτοβουλία, είχε αποστείλει Αφγανούς ανιχνευτές πέραν των Hindu-Kush, στο αχανές ανεξερεύνητο ΒΑ τμήμα του Αφγανιστάν, με σκοπό την συλλογή πληροφοριών αναφορικώς με τα τελευταία υπολείμματα του αρχαίου και ξεχασμένου Βασιλείου των ‘χιλίων πόλεων’ της πάλαι ποτέ κραταιάς Ελληνικής Βακτρίας. Φαίνεται πως το ενδιαφέρον των μεθοδικών Άγγλων για τους απογόνους των Ελλήνων αποίκων της Κεντρικής Ασίας ήταν εξίσου μεγάλο με αυτό που οι Siah Posh επέδειξαν στο άκουσμα, πως Ευρωπαίοι επέστρεψαν στα εδάφη που κάποτε σκεπάζοντο από τα λάβαρα των Αργεαδών.
Όταν οι απεσταλμένοι των ‘Kafirs’ οδηγήθησαν ενώπιον του Macnaghten, οι υπερήφανοι πολέμαρχοι των Pashtun εστράφησαν προς τον Άγγλο επιτετραμμένο δηλώνοντας με χαιρέκακο χιούμορ: ‘Ιδού!
Οι συγγενείς σου κατέφθασαν’. Ο λόγος αυτής της φαινομενικά ανεξήγητης τοποθετήσεως καθιστάτε αμέσως ευκρινής διότι οι Άγγλοι που παρευρέθησαν σε αυτήν την ιστορική συνάντηση συγκλονίστηκαν με το γεγονός πως, χιλιάδες χιλιόμετρα από τις εσχατιές του Δυτικού Πολιτισμού, ενώπιών τους, ανεδύθη μια χαμένη κοινωνία της οποία τα μέλη είχαν κατάλευκο δέρμα, έντονα γαλανά ή πράσινα μάτια καθώς και κόκκινη ή ξανθή κόμη. Για τους ένστολους υπηκόους της Βασιλίσσης Victoria, η όψις των καλεσμένων τους ήταν σαν καθρέπτης των εαυτών τους.
Η απέχθεια των Pashtun προς τους Siah Posh δεν προέκυπτε απαραίτητως λόγω διαφορετικών γονιδίων, αλλά λόγω άλλου choix de vie και θρησκευτικής αποκλίσεως. Πολλές από τις φυλές των Pashtun και κυρίως αυτές που εδράζονται στην Nangarhar και το North-West Frontier Province (άλλως πως: η κοιτίδα του Pashtunistan) δήλωναν, δηλώνουν και θα συνεχίσουν να δηλώνουν εις τους αιώνες, πως φέρουν το αίμα των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ας είναι επιφυλακτικός όποιος αποτολμήσει να αντικρούσει την θέση των γηραιών σοφών της φυλής των Pashtun Afridi, πως ο ομφάλιος λώρος του γένους τους καταλήγει στις πεδιάδες της Ημαθίας.
Αν και το δέρμα τους είναι σκούρο εν σχέση με αυτό τον ‘Kafirs’, πολλοί Afridi είναι υπερήφανοι για τα υγρά γκρίζα και πράσινα μάτια τους και το ιδιαίτερα υψηλό παρουσιαστικό τους, εν συγκρίσει με τους κάπως ισχνούς Punjabi γείτονές τους στον Νότο. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως οι σημαντικότεροι Αφγανοί άρχοντες ανέκαθεν αγνοούσαν ως ψευδό-ιστορική οποιαδήποτε απόπειρα ταυτίσεως των Pashtun με τις ‘χαμένες φυλές του Ισραήλ’ ενώ υπεστήριζαν με ζήλο την μακρινή συγγένειά τους προς τα τέκνα των Σελευκιδών.

.

Παρά το γεγονός ότι Pashtun και Siah Posh ετέμνοντο μέσω του αρχαίου Ελληνικού παράγοντος, οι ‘Kafirs’ συνέχιζαν να λατρεύουν τους θεούς των προπατόρων τους, ενώ το υπόλοιπο Αφγανιστάν (συμπεριλαμβανομένων μη αυτοχθόνων φυλών όπως η Μογγολικής καταγωγής Hazaras, η Περσικής καταγωγής Tajiks και η Τουρκικής καταγωγής Uzbeks/Turkmens)είχε ασπασθεί το Ισλάμ που, από τα μέσα του 7ου μ.Χ. αιώνος, είχε αρχίσει να εισάγεται σταδιακά στην ευρύτερη περιοχή από τους Άραβες εισβολείς του τότε νεοϊδρυθέντος επεκτατικού χαλιφάτου των Rashidun.
Με τα παραπάνω υπ’ όψιν, ενδελεχής ανάλυσις του ζητήματος μας επιτρέπει να καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως οι Siah Posh και οι υπόλοιπες συγγενικές φυλές που δεν ησπάσθησαν την νέα θρησκεία, παρέμειναν οι πλέον ‘καθαρές’ εντός του Αφγανιστάν υπό την έννοιαν ότι, από όλους όσους κατοικούν έως σήμερα στην χώρα, οι απόγονοι των Siah Posh, των Safed-Posh (λευκοφορεμένο γένος) και των Lall-Posh (πορφυρό γένος) αποτελούν το γονίδιο που δέχθηκε τις λιγότερες μεταλλάξεις από την περίοδο που o Ευκρατίδης Α΄, ‘Μέγας’ Βασιλεύς της Βακτρίας (c. 204-145 π.Χ.),ηγεμόνευε στα εδάφη που το 1839 εδέχθησαν την Βρετανική στρατιωτική παρουσία.
Καθώς το Ισλάμ επεκτείνετο εντός του Αφγανιστάν, οι πολυθεϊστές αποτραβήχθησαν σε δύσβατα όρη πλησίον των ανατολικών συνόρων. Εκεί παρέμειναν, σε καθεστώς πλήρους απομονώσεως από τον έξω κόσμο, έως ότου οι μαυροφορεμένοι διπλωμάτες τους συνήντησαν τον Macnaghten στο θορυβώδες και εντυπωσιακό Jalalabad. Οι ίδιοι δεν είχαν προσδώσει συγκεκριμένη ονομασία στα εδάφη τους, με αποτέλεσμα να κατονομασθούν συλλογικά από τους Pashtun ως ‘Kafirs’ (άλλως πώς: άπιστοι) και η γη τους ‘Kafiristan’ (άλλως πως: η γη των απίστων).
Παραδόξως, οι Siah Posh απεδέχθησαν πρόθυμα την νέα επωνυμία ως αντιπροσωπευτική της προσηλώσεώς τους στις επιταγές των προγόνων τους.

.

Σκεπτόμενοι υπό φυλετικόν πρίσμα, Άγγλοι και ‘Kafirs’ αρχικώς υπελόγιζαν πως το παρεμφερές κύτταρο θα αποτελούσε γέφυρα προς κοινή σύμπραξη. Υπό την αιγίδα των Siah Posh, οι πολυθεϊστές του Kafiristan θα ἐξήρχοντο των οχυρωμένων γαιών τους υποβοηθώντας την Βρετανική Αυτοκρατορία στο σχέδιο διατηρήσεως του Shah Shuja στον θρόνο των Durrani στην Kabul.
Τελικώς, η συμμαχία δεν ήνθησε καθώς οι Άγγλοι παρετήρησαν πως οι ‘Kafirs’ δεν ήσαν ιδιαίτερα πρόθυμοι να μεταλλαχθούν σε βοηθητικά στρατεύματα που ενεργούν πέραν των φυσικά προστατευομένων κοιλάδων τους, ενώ οι πολυθεϊστές απλώς προσδοκούσαν πως οι Δυτικοί θα ήσαν διατεθειμένοι να τους προασπίσουν από τις υπόλοιπες φυλές του Αφγανιστάν άνευ ιδιαιτέρων ανταλλαγμάτων. Επίσης, οι Pashtun ‘σύμμαχοι’ των Άγγλων ήγειραν ενστάσεις στην προοπτική συμβιώσεως Μουσουλμάνων με πολυθεϊστές επί του πεδίου.
Καθώς οι πολύπλοκες ενέργειες των φυλάρχων των Pashtun δέσμευαν το μεγαλύτερο μέρος διανοητικής ενέργειας και πόρων της ‘Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών’ για το Αφγανιστάν, οιαδήποτε απόπειρα τελεσίδικης συμφωνίας με τις φυλές του Kafiristan ανεβλήθη.
Για τους Άγγλους, και μέσω αυτών για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους που έμαθαν την ύπαρξη αυτών των εναπομεινάντων Βακτρίων, η υπόθεσις απέκτησε περισσότερο ανθρωπολογικό και λογοτεχνικό παρά πολιτικό και στρατηγικό ενδιαφέρον. Το 1896, σχεδόν πενήντα χρόνια και άλλον έναν Άγγλο-Αφγανικό Πόλεμο αργότερα, ο διάσημος στρατιώτης και εξερευνητής Sir George Scott Robertson (του οποίου η επική άμυνα της πόλεως Chitral κατά των Αφγανών το 1895 τον είχε καταστήσει εθνικό ήρωα στα πέρατα της διαρκώς επεκτεινόμενης Βρετανικής Αυτοκρατορίας), εξέδωσε στο Λονδίνο το chef-d ‘œuvre του με τίτλο ‘The Kafirs of the Hindu Kush’. Εντός του πονήματος, ο βετεράνος του North-West Frontier Province διηγήθηκε όλα όσα απεκόμισε από την επιτυχή του ανάβαση και διαβίωση εντός των εδαφών του Kafiristan. Αναφορικώς δε με τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά των υψηλοτέρων κοινωνικών τάξεων εντός των φυλών του Kafiristan, ο Robertson εδήλωσε: ‘Οι φυσιογνωμίες είναι σοβαρές (βλοσυρές), κάποιος μπορεί να τις χαρακτηρίσει και ως φυσιογνωμίες λογίων (διανοουμένων), αξιοσημείωτα (πρόκειται για) όμορφες (φυσιογνωμίες) Ελληνικού τύπου.’
Αντίστοιχες παρατηρήσεις είχαν καταγραφεί δώδεκα χρόνια ενωρίτερα και από τον θρυλικό Άγγλο τοπογράφο και εξερευνητή William Watts McNair, τον πρώτο Άγγλο που κατόρθωσε να εισχωρήσει εντός του Kafiristan το1883.Όπως και άλλοι σύγχρονοί του, ο McNair χαρακτήριζε τους ‘Kafirs’ ως ‘φτωχούς συγγενείς των Ευρωπαίων’.
Ασφαλώς, και ο Robertson και ο McNair συμφωνούσαν με τον Sir Alexander Burnes, πρωτοπόρο τέτοιων εξερευνητικών αποστολών, ο οποίος μία γενεά ενωρίτερα, στο μνημειώδες έργο του ‘Cabool: A Personal Narrative’, εκδοθέν το 1842, παρετήρησε πως μερικοί ‘Kafirs’ ήσαν: ‘υψηλοί, με κλασσικά Ελληνικά χαρακτηριστικά, γαλανά μάτια και λευκό δέρμα’, ενώ άλλοι, αν και πιο σκουρόχρωμοι, διέφεραν εξίσου ευκρινώς από Αφγανούς διαφορετικών φυλών.

.

Καθώς από την δεκαετία του 1840 και αναφορικώς με το Αφγανιστάν, το Whitehall και η Calcutta εστίασαν όλην τους την ενέργεια στην επίτευξη μιας ιδιαίτερα λεπτής αλλά τελικώς ιδιοφυούς και ιδιαζούσης διπλωματικής συνεργασίας, αποκλειστικώς και μόνον με τους αυτόχθονες Pashtun του Αφγανιστάν, οι πολυθεϊστικές φυλές του Kafiristan ευρέθησαν στο περιθώριο (γεγονός που απογοήτευσε μερικούς ιδιαίτερα διορατικούς Άγγλους). Όταν το 1896,o Abdur Rahman Khan, ο επονομαζόμενος ‘Σιδηρούς Εμίρης’, συνένωσε τις φυλές των Pashtun και τις οδήγησε σε μία δεύτερη ‘χρυσή εποχή’ (η πρώτη πρέπει να θεωρείται αυτή που εισήχθη υπό τον Ahmad Shah Abdali το 1747 με την ίδρυση της Αυτοκρατορίας των Durrani Pashtun) όλο το Αφγανιστάν – από την Dasht-e Margo (Έρημος του Θανάτου) στον απώτερο Νότο, έως το Selseleh-ye Safīd Kūh (άλλως πώς: το αρχαίο όρος Παροπάμισος) Βορείως της Herat (άλλως πως: Αλεξάνδρεια Αρείας),και από τα Λευκά Όρη (Spīn Ghar, στην επαρχεία της Logar) στην Ανατολή, έως τον ποταμό Amu Darya (άλλως πως: ο αρχαίος ποταμός Ὦξος) στα Βόρειο-Ανατολικά – επανήλθε υπό την ηγεμονία των Pashtun. Προκειμένου να επιτύχει το αξιέπαινο όραμά του, ο Abdur Rahman Khan κατόρθωσε να υποτάξει (με την αρωγή σημαντικού πολεμικού υλικού παρασχεθέν από τους Άγγλους της Ινδικής υποηπείρου) τις ιστορικά ληστρικές φυλές που είχαν εποικήσει τμήματα του Αφγανιστάν χιλιετίες αφ’ ότου οι γεννήτορες των σημερινών Pashtun έκαναν τα πρώτα τους βήματα στις ακατοίκητες κοιλάδες και τα δάση της αρχαίας Αρείας, Αραχωσίας και Βακτρίας. Οι ύπουλοι Hazara, οι υποχθόνιοι Tajiks και οι εγκληματικοί Uzbeks/ Turkmens ποτέ ξανά δεν θα απειλούσαν ηχηρά την πρωτοκαθεδρία των Pashtun (από το 1890 έως την σήμερον, έχουν σημειωθεί πλείστες όσες προσπάθειες και των τριών εξωγενών εθνοτήτων να πλήξουν με διαφορετικά στρατηγήματα τα ιστορικά δικαιώματα των αβοριγίνων Pashtun). Παρ’ ότι δίκαιη, η Jihad του Abdur Rahman Khan δυστυχώς κηλιδώθηκε από την εκστρατεία τρόμου που οι πολέμαρχοί του εξαπέλυσαν κατά των ανυπόταχτων κατοίκων του Kafiristan. Υπό το βάρος υπέρτερων αριθμών και τεχνολογικά ανώτερου πολεμικού υλικού, μεταξύ των ετών 1895-1896, το μεγαλύτερο μέρος των πολυθεϊστών ‘Kafirs’ ηναγκάσθη να ασπασθεί το Ισλάμ. Όσοι δε ηρνήθησαν, είτε εκτελέσθησαν είτε εξωθήθησαν να περάσουν το Durand Line και να αναζητήσουν νέες γαίες εντός του North-West Frontier Province του British Raj στην κοιλάδα Chitral όπου σήμερα υποφέρουν τα υπολείμματα των πολυθεϊστών της φυλής των Kalash.

.

Εις μνήμην της νίκης του κατά των πολυθεϊστών, ο Abdur Rahman Khan μετονόμασε την ‘γη των απίστων’ (Kafiristan) σε ‘γη του πεφωτισμού’ (Nuristan). Έτσι προέκυψε η ίδρυσις της σημερινής επαρχίας στην οποία πλέον κατοικούν εξισλαμισμένοι Nuristanis (πεφωτισμένοι).
Παρ’ όλα αυτά, όσο πιο βόρεια κάποιος ταξιδεύει εντός του Nuristan, όσο πιο μεγάλο το υψόμετρο και αφιλόξενο το έδαφος, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότης επιβιώσεως της αρχαίας θρησκείας και του ‘καθαρού’ κυττάρου, το οποίο δεν έχει δεχθεί πρόσμιξη με αυτά άλλων φυλών του Αφγανιστάν. Επομένως, παρ’ ότι διάφοροι επιπόλαιοι δηλώνουν πως οι Kalash του Chitral εντός του σημερινού Πακιστάν είναι οι τελευταίοι της γραμμής των αποκαλουμένων ‘απογόνων του Σέλευκου’ (στην τοπική διάλεκτο: Shalakash), η αλήθεια είναι, πως οι Nuristanis εντός του Αφγανιστάν είναι εξίσου απόγονοι και κληρονόμοι της Ελληνικής Βακτρίας μαζί με ορισμένους εκ των Pashtun,οι οποίοι ταυτοχρόνως, ασφαλώς τελούν και συνεχιστές του γηγενούς στοιχείου που προϋπήρχε του Ελληνικού παράγοντος.

Πηγή : https://www.newsbreak.gr/kosmos/478299/afganistan-giati-oi-toyrkoi-den-prepei-na-potisoyn-ta-aloga-toys-ston-etymandro-potamo/

Αναρτήθηκε από ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ - GREEK HISTORY 

Επιβεβαιώθηκε η αρχαία σήραγγα, που αναφέρει ο Όμηρος στην Ιθάκη

Και η ΦΙΛΙΤΟΥ, όπου ο βοσκός του ΟΔΥΣΣΕΑ, ΦΙΛΟΙΤΙΟΣ, έβοσκε τα ζώα του!

Των Σπύρου Αρσένη, τ. δημάρχου Ιθάκης και Γιώργου Λεκάκη

Πηγαιναμε με την ΜΑΡΙΑ ΑΝΔΡΙΑΝΑΤΟΥ στην ΣΧΟΛΗ ΟΜΗΡΟΥ, να εξυπηρετησουμε ως Φιλομηροι ενα γαλλικο τηλεοπτικο συνεργειο. [Εκει εγινε μια δυσκολη τηλεοπτικη δουλεια που θα προβαλλει την Ομηρικη Ιθακη και την ανακαλυψη του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ].

.

Ανεβαινοντας τον δρομο προς ΕΞΩΓΗ[1], αριστερα μας ενα χωραφι με εληες, μου θυμισε μια κουβεντα που μου ειχε πει πριν πολλα χρονια ο φιλος ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, που εφυγε από την ζωη: οτι ο πατερας του πηγε να φτιαξει ΕΚΕΙ μια αποθηκη. ΕΣΚΑΨΑΝ, αλλα βρηκαν αρχαιες κατασκευες, φοβηθηκαν, κι εφυγαν.
Μου λεει τοτε η ΜΑΡΙΑ
- Ξερεις πως λεγεται η περιοχη;
- Οχι, της λεω.
- (Στου) ΦΙΛΟΙΤΟΥ[2], μου λεει.
Ανατρεξε η μνημη στην ΟΔΥΣΣΕΙΑ: ΦΙΛΟΙΤΙΟΣ[3] ηταν ο βοσκος του ΟΔΥΣΣΕΑ και μαλιστα περιγραφεται στο κειμενο οτι πηγαινοντας προς το ΠΑΛΛΑΤΙ συναντησε την ΤΙΚΤΗ ΚΡΗΝΗ. Εδω πολυ κοντα βρισκονται και τα δυο σημεια ΠΑΛΛΑΤΙ - ΤΙΚΤΗ ΚΡΗΝΗ.

.

- Το μεν πρωτο στον χωρο ΑΘΑΝΑΣ (δηλ. Αθηνάς > του ΑΗ ΘΑΝΑΣΗ!),

.

- το δε δευτερο στην θεση που οι ντοπιοι το λενε ΜΕΛΑΝΥΔΡΟ ΠΗΓΗ.
Η δε ΜΕΓΑΝΥΔΡΟΣ ΠΗΓΗ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΝΕΡΑ ΤΟΥ ΚΑΛΑΜΟΥ. Ένα ανακτορο με τοσο κοσμο εξυπηρετειται ΜΟΝΟ απο ΜΕΓΑΛΗ πηγη.

.

Η ΜΕΓΑΝΥΔΡΟΣ ΠΗΓΗ στον ΚΑΛΑΜΟ ΙΘΑΚΗΣ,
κάτω από το Ανάκτορο του Οδυσσέως.
Ακόμη εν χρήσει...
Στην πορεια των χρονων στο κειμενο το γραμμα ΓΑΜΑ, εγινε ΛΑΜΔΑ. Στην περιοχη αυτη οπου το εκκλησακι της ΠΑΝΑΓΙΑΣ βρισκεται το ΣΚΙΕΡΟ ΑΛΣΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ και ΔΙΠΛΑ ο ΤΕΡΑΣΤΙΟΣ ΒΡΑΧΟΣ, απ’ οπου ετρεχαν τα πολλα νερα, που εχουν κανει αυλακια πανω στην πετρα, στην ΤΙΚΤΗ [οχι φυσικη] ΚΡΗΝΗ. Τα πολλα και σημερα πηγαδια επιβεβαιωνουν το τοτε ΑΛΣΟΣ.
ΑΚΟΜΑ, μια εντοιχισμενη πινακιδα, επανω στο εκκλησακι με επιγραφή «ΣΕΒΟΥ Ω ΜΟΥΣΙΚΕ», σημαινει οτι εκει λατρευόταν ο ΑΠΟΛΛΩΝ, ο θεος της μουσικης - και η επιγραφή προέτρεπε τους μουσικούς να σέβονται τον ιερό χώρο.
ΕΩΣ ΕΔΩ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ.
Υπαρχουν ομως κι άλλες:
Το μεσημερι στο φαγητο στο πολυ καλο εστιατορειο –ΝΤΕΛΙΣΙΟΥΣ - στον ΣΤΑΥΡΟ ελεγα στην μητερα της Μαριας, που τρωγαμε μαζι, οτι καποτε στην ΕΞΩΓΗ ειχε ανακαλυφθει μια ΣΗΡΑΓΓΑ, την οποια δεν αξιοποιησε η Αρχαιολογικη Υπηρεσια. ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΣ ειχα βρεθει στην ανακαλυψη, γυρω στο 1963 – 1964 και θυμαμαι οτι προχωρουσε βαθεια, αλλα κανεις δεν τολμησε να προχωρησει, γιατι εσβηνε το κερι.
ΤΟΤΕ η κ. ΑΝΔΡΙΑΝΑΤΟΥ μου λεει: "ΤΟ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΩ, την ΕΧΩ ΔΕΙ ΚΑΙ την ΣΗΡΑΓΓΑ. ΑΡΧΙΖΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ […] ΚΑΙ ΦΤΑΝΕΙ ΕΩΣ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ […] ΑΠΟ ΟΣΟ ΞΕΡΩ ΕΓΩ. Εγω εμενα τοτε στην Εξωγη[4]".
Άρα η ύπαρξη σήραγγας διασταυρώθηκε...
ΤΟΤΕ θυμηθηκα την κουβεντα που μας ελεγε η αειμνηστη ΚΟΝΤΟΡΛΗ-ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ η αρχαιολογος, οτι ο ΜΕΝΤΗΣ του ΑΓΧΙΑΛΟΥ με το πλοιο του, οπως γραφει ο ΟΜΗΡΟΣ, εφθασε στο ΛΙΜΑΝΙ του ΡΕΙΘΡΟΥ [σημερα ΦΡΙΚΕΣ], πρερχομενος απο την ομηρική νήσο ΤΑΦΟ(**) [σημερινο ΜΕΓΑΝΗΣΙ], με προορισμο, μαλλον, την ΜΕΛΙΤΗ [ίσως ΚΥΠΡΟ].[5]

.

Πινακίδες σηματοδοτούν το αρχαίο μονοπάτι,
που είναι ακόμη εν χρήσει...
ΕΔΩ χρειαζεται περαιτερω ερευνα για να βεβαιωσουμε οτι βρεθηκαν στον χωρο απο ΑΦΑΛΕΣ εως ΕΞΩΓΗ προϊοντα ΟΡΥΧΕΙΟΥ, τα οποια ο ΜΕΝΤΗΣ εφοδιαζονταν απο ΙΘΑΚΗ για πωληση η ανταλλαγη.

.

ΕΥΧΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙ!
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Συμβολή στην έρευνα της Ιθάκης του Οδυσσέως». Γ. Λεκάκης «Αρχαίοι σχολιαστές του Ομήρου και άλλες πηγές για τα ομηρικά», έκδ. Συλλόγου Φιλομήρων Ιθάκης «Ευχήν Οδυσσεί», 2012. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 6.11.2023.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Μηλιαράκης Αντ. «Γεωγραφία πολιτική νέα και αρχαία του νομού Κεφαλληνίας. Κεφαλληνία, Ιθάκη, Άτοκος, Αρκούδι, Κάλαμος, Κάστος και Εχιδνάδες μετά γεωγραφικού πίνακος», εκ του Τυπογραφείου των Αδελφών Περρή, Αθήνησιν, 1890.
- Καλλίνικος Αλ. - Σπ. Δενδρινός «Ιθάκη. Τότε και τώρα», εκδ. Σπύρος Δενδρινός.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΕΚΑΚΗ:
[1] Η Εξωγή / Εξωή / Σταυρόνικο είναι ο βορειότερος οικισμός του νησιού της Ιθάκης, κτισμένη σε υψόμετρο 340 μ. στον 38ο παράλληλο [38°27′N 20°37′E]. Απέχει 22 χλμ. από το Βαθύ.
[2] Σήμερα εξαπλουστευμένα Φιλιτού. Γνωστή για τα πολλά φίδια της που γι’ αυτό πολλοί την απέφευγαν.
[3] Φιλοίτιος = φίλος + οἶτος (< ρ. οἴσω) = φίλος του μόρου θανάτου (> μοίρας), του πεπρωμένου, της συμφοράς - Όμ., Σοφ., Ευρ. Οίτος = πορεία του ανθρώπου στον δρόμο που του πρέπει > πεπρωμένο του > «κακὸς οἶτος» – Ομ. Ἰλ. Θ,34, Ὀδ. α,350.
ή Φιλήτιος: «όρχαμος ανδρών» < ὄρχος, όγμος < άρχω = ο πρώτος μιας σειράς, ηγέτης μιας ομάδας, γενικώς, ηγέτης, αρχηγός - Όμηρ., Ησίοδ. > αφέντης, αφεντικό, αρχιβοσκός.
Έβοσκε τα κοπάδια βοοειδών του Οδυσσέα, στον οποίο ήταν πιστός - σε αντίθεση με τον Μελάνθιο.
- Ο Εύμαιος ήταν συβώτης (> Σύβοτα), δηλ. υπεύθυνος για τους χοίρους,
- ο Μελάνθιος / Μελανθεύς (γιος του Δολίου και αδελφός της δούλας Μελανθούς) υπεύθυνος για τις αίγες
και
- ο Φιλοίτιος ήταν βουκόλος (υπεύθυνος για τα βοοειδή), στον Δήμο Κεφαλλήνων, της Ιθάκης.
Στην 20ή ραψωδία, μετά την επιστροφή του στην Ιθάκη, και ενώ ο Οδυσσέας κρύβεται στο σπίτι του χοιροβοσκού Ευμαίου, μεταμφιεζόμενος σε ζητιάνο για να γλιτώσει από τους μνηστήρες, συναντά τον Φιλοίτιο, ο οποίος δεν τον αναγνωρίζει, αλλά του βρίσκει ομοιότητες με τον Οδυσσέα και τον καλωσορίζει. Ο Φιλοίτιος αναφέρει ότι τον έκαμε βοσκό ο Οδυσσέας, ο οποίος του είχε δώσει αγελάδες στην Κεφαλονια, όταν ήταν ακόμη παιδί. Ο Φιλοίτιος λυπάται για την παρατεταμένη απουσία και τον πιθανόν τον θάνατο του Οδυσσέα. Σκέφτεται άσχημα μόνο τους μνηστήρες, τους οποίους δεν θέλει να υπηρετήσει. Ελπίζει στην επιστροφή του Οδυσσέα. Ο μεταμφιεσμένος Οδυσσέας, τον ενημερώνει ότι ο κύριός του ίσως σύντομα να επιστρέψει. Ο Φιλοίτιος εδήλωσε ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα έθετε αμέσως τον εαυτό του στην υπηρεσία του πρώην κυρίου του. Μαζί με τον Εύμαιο κλείδωσε τους μνηστήρες στο ανάκτορο του Οδυσσέως και τους έκλεψε τα όπλα. Ο Φιλοίτιος τις έδεσε με σχοινί για να μην ξεφύγει κανένας μνηστήρας. Κατά την διάρκεια της τελικής μάχης, ο Φιλοίτιος συμμετέχει στον αγώνα και σκοτώνει τον μνηστήρα Πείσανδρο και τον και τον Κτήσιππο. Ο βασιλιάς της Ιθάκης αργότερα υπόσχεται στον Φιλοίτιο και στον Εύμαιο την ελευθερία τους, καθώς υπήρξαν από τους λίγους υποτακτικούς του, που του έμειναν πιστοί. Μαζί με τους Τηλέμαχο, Οδυσσέα και Εύμαιο, πηγαίνει στου Λαέρτη, την επόμενη ημέρα και αναλαμβάνει στρατιωτική δράση κατά συμπολιτών του, που ήταν υποκινούμενοι από τον Ευπείθη(*). Ο Οδυσσέας τον διατάσσει, μαζί με τον Εύμαιο, να τιμωρήσουν τον Μελάνθιο, να του κόψουν την μύτη, τα αυτιά, τα άκρα και τέλος να ξερριζώσουν τα γεννητικά του όργανα και να τα ταΐσουν στους σκύλους… Εν τέλει ο Τηλέμαχος τον απελευθέρωσε και τον έκαμε πολίτη. Και ο βουκόλος Φιλοίτιος έγινε ο πρόγονος της οικογένειας Βουκόλων.

ΠΗΓΗ:
- Ομ. Οδύσσεια (υ,185, 254, φ,189, 20.185, 21.240, 3, 22.268, 286).
- Πλούταρχος «Ελληνικές ερωτήσεις», 14.
Αναφέρεται και από τον Ψευδο-Απολλόδωρο και από τον Οβίδιο και από τον Θεόκριτο («Ειδ.», Χάριτες ἢ Ἱέρων, XVI, 55):
«Εὔμαιος καὶ βουσὶ Φιλοίτιος ἀμφ᾽ ἀγελαίαις
ἔργον ἔχων, αὐτός τε περίσπλαγχνος Λαέρτης,
εἰ μή σφεας ὤνασαν Ἰάονος ἀνδρὸς ἀοιδαί».
(*) Πατέρας του Αντινόου, ενός από τους άτυπους «αρχηγούς» των μνηστήρων της Πηνελόπης. Ο Οδυσσεύς τον είχε κάποτε στα νειάτα του υποστηρίξει, όταν αυτός προσέπεσε ενώπιόν του, φοβούμενος τον λαό, επειδή, μαζί με Ταφίους(**) ληστές, είχε λεηλατήσει τους Θεσπρωτούς ή τους Κεφαλλήνες, φίλους και σύμμαχους των Ιθακησίων. Μετά την εξολόθρευση των μνηστήρων, ο αχάριστος Ευπείθης παρακινούσε τον λαό της Ιθάκης σε εξέγερση κατά του Οδυσσέως. Τελικώς τον σκότωσε ο πατέρας του Οδυσσέα, Λαέρτης, με ακόντιο, που διαπέρασε το χάλκινο κράνος του! – βλ. Ομ. Οδ. π,424, ω,522-525.

,

[4] Άλλο αινιγματικό τοπωνύμιο στην Εξωγή είναι ο Κόρακας, μια συνοικία που ονομαζόταν η Χώρα των Κορακήνων, ή του Κόρακα. Σχετίζεται με την ομηρική «Κόρακος πέτρη» της Ιθάκης; - Αν και η Πέτρα Κόρακος εντοπίζεται, μάλλον, στο νότιο τμήμα της Ιθάκης…
[5] Μελίτη είναι η Μάλτα. Αλλά και αρχαίος αττικός δήμος της Κεκροπίδος φυλής. Και αρχαία πόλη στην νήσο Σαμοθράκη – βλ. Γ. Λεκάκης«Σαμοθράκη, ιερά νήσος».
Μελανον υδωρ Μελανο νερο αρχαια σηραγγα, ομηρος ομηρικη Ιθακη ΦΙΛΙΤΟΥ, βοσκος ΟΔΥΣΣΕΑ, ΦΙΛΟΙΤΙΟΣ, βοσκη ζωα Αρσενης, ΣΧΟΛΗ ΟΜΗΡΟΥ, Φιλομηροι Γαλλικο τηλεοπτικο συνεργειο ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΕΞΩΓΗ χωραφι εληες, ελιες ελαιωνας αρχαια κατασκευη ΦΙΛΟΙΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΦΙΛΟΙΤΙΟΣ ΠΑΛΛΑΤΙ παλλατι ΤΙΚΤΗ ΚΡΗΝΗ αθανας αθηνας θεα αθηνα ΑΗ ΘΑΝΑΣΗΣ, αγιος αθανασιος ΜΕΛΑΝΥΔΡΟΣ ΠΗΓΗ ΜΕΓΑΝΥΔΡΟΣ ΠΗΓΗ ΝΕΡΑ ΚΑΛΑΜΟΥ ανακτορο εκκλησακι ΠΑΝΑΓΙΑΣ παναγια ΣΚΙΕΡΟ ΑΛΣΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ θεος ΑΠΟΛΛΩΝ ΒΡΑΧΟΣ, νερο πετρα, πηγαδι εντοιχισμενη πινακιδα, ξωκκλησι επιγραφή ΣΕΒΟΥ Ω ΜΟΥΣΙΚΕ, μουσικη μουσικος ΣΤΑΥΡΟΣ Αρχαιλογικη Υπηρεσια ανακαλυψη, 1963 – 1964 τουνελ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ιερος ναος ΚΟΝΤΟΡΛΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ αρχαιολογος, ΜΕΝΤΗΣ ΑΓΧΙΑΛΟΣ πλοιο ΛΙΜΑΝΙ ΡΕΙΘΡΟ ΦΡΙΚΕΣ νησος ΤΑΦΟΣ ΜΕΓΑΝΗΣΙ ΜΕΛΙΤΗ ΚΥΠΡΟΣ ΑΦΑΛΕΣ ΟΡΥΧΕΙΟ, ορυκτα Μηλιαρακης Γεωγραφια πολιτικη νεα νομος Κεφαλληνιας. Κεφαλληνια, Ιθακη, ατοκος, Αρκουδι, Καστος Εχιδναδες Τυπογραφειο Αδελφων Περρη, Αθηνα, 1890 Εχιναδες Καλλινικος Δενδρινος Εξωη / Σταυρονικο οικισμος 38ος παραλληλος Βαθυ Φιλιτου φιδι φιδια φιλος + οιτος οισω μορος θανατος μοιρα πεπρωμενο, συμφορα ομηρου, Σοφοκλης, Ευριπιδης πορεια του ανθρωπου δρομος πρεπει > Ιλιας. ιλιαδα Φιλητιος ορχαμος ορχος, ογμος < αρχω πρωτος σειρα, ηγετης ομαδας, αρχηγος Ησιοδος αυθεντης αφεντης, αφεντικο, αρχιβοσκος κοπαδι βοοειδη πιστος Μελανθιος Ευμαιος συβωτης Συβοτα χοιρος, Μελανθευς Δολιος δουλα Μελανθω αιγα κατσικα βουκολος Δημος Κεφαλληνων, ραψωδια, χοιροβοσκος μεταμφιεση ζητιανος μνηστηρες, αγελαδα Κεφαλληνια μνηστηρας, μνηστηροφονια ανακτορο του Οδυσσεως κλοπη οπλο σχοινι αγωνας Πεισανδρος Κτησιππος βασιλιας ελευθερια υποτακτικος Τηλεμαχος, Οδυσσεα Λαερτης, Ευπειθης διαταγη τιμωρια κοψιμο μυτη, αυτι ακρα γεννητικα οργανα σκυλος απελευθερωση πολιτης προγονος οικογενεια Βουκολοι κεφαλονια Πλουταρχος ΨευδοΑπολλοδωρος Οβιδιος Θεοκριτος Χαριτες ιερων, βουσι βοες βοδια αγελαια εργον περισπλαγχνος ωνασαν ιαων αοιδη Αντινοος Πηνελοπη Ταφιοι ταφιων ληστες, λεηλασια Θεσπρωτοι θεσπρωτια Κεφαλληνες, συμμαχοι Ιθακησιοι εξολοθρευση μνηστηρων, αχαριστος παρακινηση λαος εξεγερση ακοντιο, χαλκινο κρανος αινιγμα τοπωνυμιο Κορακας, συνοικια Χωρα των Κορακηνων, Κορακηνοι Κορακα Κορακος πετρη Πετρα Κορακος βορεια νοτια Μαλτα αρχαιος αττικος δημος Κεκροπιδα φυλη Σαμοθρακη αττικη αθηνων σπηλια σπηλιες σπηλαιο πλατρειθιας
arxeion-politismou.gr/

Σπάνιος τάφος με σκελετούς 5.000 ετών αποκαλύφθηκε στη Σκωτία

Τα ερείπια ενός «απίστευτα σπάνιου» τάφου ηλικίας 5.000 ετών αποκαλύφθηκαν σε ένα από τα σκωτσέζικα νησιά Ορκάδες (Orkney), ανέφεραν τα Εθνικά Μουσεία της Σκωτίας σε ανακοίνωσή τους την Τρίτη (24/10).
Η ανασκαφή στο Χολμ, στο νησί Μέινλαντ, αποκάλυψε μια πέτρινη κατασκευή προσβάσιμη μέσω ενός περάσματος μήκους 7 μέτρων και ίχνη ενός λιθοσωρού που θα το κάλυπτε, «το αποκορύφωμα της νεολιθικής μηχανικής στη βόρεια Βρετανία», όπως ανέφερε η ανακοίνωση.
Δεκατέσσερις αρθρωτοί σκελετοί ανδρών, γυναικών και παιδιών, καθώς και άλλα ανθρώπινα λείψανα, ανακαλύφθηκαν σε ένα από τα έξι μικρότερα πλευρικά κελιά που περιβάλλουν έναν μεγάλο πέτρινο θάλαμο.
«Στη Νεολιθική εποχή, θα ήταν ένας απίστευτα εντυπωσιακός τύμβος διαμέτρου 15 μέτρων. Αυτά τα κελιά είναι πραγματικός άθλος της μηχανικής», δήλωσε στο CNNi ο αρχαιολόγος Χιούγκο Άντερσον-Γουάιμαρκ.
Δύο από τους σκελετούς είχαν τοποθετηθεί έτσι ώστε να είναι σχεδόν αγκαλιασμένοι μεταξύ τους, με δύο παιδιά τοποθετημένα πάνω από τα κεφάλια τους.
«Η διατήρηση τόσων πολλών ανθρώπινων λειψάνων σε ένα μέρος του μνημείου είναι εκπληκτική, ειδικά από τη στιγμή που η πέτρα έχει ως επί το πλείστον λεηλατηθεί για οικοδομικό υλικό», ανέφερε η αρχαιολόγος Βίκι Κάμινγκς.
«Είναι απίστευτα σπάνιο να βρίσκει κανείς τέτοιες ταφικές αποθέσεις, ακόμη και σε καλά διατηρημένους θαλαμωτούς τάφους και τα λείψανα αυτά θα δώσουν νέες γνώσεις για όλες τις πτυχές της ζωής αυτών των ανθρώπων», πρόσθεσε.
Μόνο 12 άλλοι παρόμοιοι τάφοι είναι γνωστό ότι υπάρχουν στα Όρκνεϊ. Οι περισσότεροι από αυτούς παραμένουν ορατοί στο τοπίο – σε αντίθεση με αυτή την τελευταία ανακάλυψη που ήταν θαμμένη κάτω από το έδαφος.
Καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό στα τέλη του 18ου ή στις αρχές του 19ου αιώνα προκειμένου να εξασφαλιστούν πέτρες για την οικοδόμηση μιας αγροικίας, σύμφωνα με την ανακοίνωση, αλλά μεταγενέστερες υποτυπώδεις ανασκαφές το 1896 αποκάλυψαν οκτώ σκελετούς και ώθησαν τον τοπικό αρχαιολόγο Τζέιμς Γουόλς Κούρσιτερ να υποθέσει ότι επρόκειτο για ερειπωμένο τάφο.

Ο τάφος καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό στα τέλη του 18ου ή στις αρχές του 19ου αιώνα προκειμένου να εξασφαλιστούν πέτρες για την οικοδόμηση μιας αγροικίας National Museums Scotland© Παρέχεται από: CNN.gr

Τα έγγραφα που φυλάσσονται σε μια ιδιωτική συλλογή σημειώσεων του Κούρσιτερ περιείχαν περισσότερα στοιχεία που επέτρεψαν στους αρχαιολόγους να πραγματοποιήσουν γεωφυσική έρευνα με την ελπίδα να εντοπίσουν τον τάφο.

«Ήταν μεγάλη έκπληξη να κάνουμε αυτή την ανακάλυψη», δήλωσε ο Άντερσον-Γουάιμαρκ. «Πρόκειται για ένα τόσο μεγάλο πράγμα, αλλά παρόλα αυτά σήμερα είναι απλώς ένα χωράφι με γρασίδι. Δεν υπάρχει τίποτα στην επιφάνεια που να υποδηλώνει ότι αυτός ο τάφος υπήρξε ποτέ εκεί, αλλά κάποτε θα ήταν ένα απίστευτο μνημείο. Είμαστε τυχεροί που μας άφησαν αρκετό από αυτό».

Με πληροφορίες από: Skeletons unearthed in ‘incredibly rare’ 5,000-year-old Scottish tomb by Issy Ronald, CNN

msn.com

Ενα μυκηναϊκό ανάκτορο στη Σπάρτη.

Ένα νέο μυκηναϊκό ανάκτορο φέρνουν στο φως στην πεδιάδα της Σπάρτης οι αρχαιολογικές έρευνες που πραγματοποιούνται από το 2009 στο λόφο του Αγίου Βασιλείου, κοντά στο χωριό Ξηροκάμπι Λακωνίας. Κατά την ανασκαφική έρευνα ανευρέθησαν επίσης πολλές πινακίδες Γραμμικής Β' Γραφής, της πρώτης δηλαδή καταγραφής της ελληνικής γλώσσας.
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωση του το υπουργείου Πολιτισμού, οι γραπτές αυτές μαρτυρίες συνιστούν το πολυτιμότερο εύρημα της ανασκαφής, που καθίσταται ακόμη πιο σημαντικό καθώς εντάσσεται στη σφαίρα της πρωτοϊστορίας για τον ελληνικό χώρο, όπου τα γραπτά τεκμήρια είναι ελάχιστα.
Η ανασκαφή στον 'Αγιο Βασίλειο διεξάγεται τα τελευταία χρόνια υπό τη διεύθυνση της επίτιμης Εφόρου Αρχαιοτήτων κυρίας Αδαμαντίας Βασιλογάμβρου και χαρακτηρίζεται ως μία από τις πιο σπουδαίες συστηματικές ανασκαφές στον τομέα της ελληνικής πρωτοϊστορίας.

Συγκεκριμένα, με την εφαρμογή μεθόδων γεωφυσικής διασκόπησης έχουν εντοπιστεί θαμμένα οικοδομικά κατάλοιπα με σταθερό προσανατολισμό σε έκταση 35 τουλάχιστον στρεμμάτων. Η αρχή της εγκατάστασης ανάγεται στην μεταβατική περίοδο από την Μεσοελλαδική στην Υστεροελλαδική-Μυκηναϊκή εποχή (17ος-16ος αι. π.Χ.), στην οποία χρονολογείται το νεκροταφείο κτιστών κιβωτιόσχημων τάφων και απλών λάκκων στην κορυφή του λόφου. Στην ίδια εποχή χρονολογείται και η πρώτη οικοδομική φάση της εγκατάστασης, η οποία, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, καταστράφηκε κατά την ΥΕ ΙΙΒ-ΙΙΙΑ1 περίοδο (τέλη 15ου-αρχές14ου αι. π.Χ), πιθανόν από πυρκαγιά.

Μετά την πρώτη αυτή καταστροφή, ιδρύονται νέα ισχυρά και εκτεταμένα ανακτορικά κτήρια. Αυτά αναπτύσσονται περιμετρικά μιας μεγάλης κεντρικής αυλής, στις δύο πλευρές της οποίας (νότια και δυτική) έχει αποκαλυφθεί στοά επί πεσσοκιονοστοιχίας. Σε δωμάτιο του ορόφου της Δυτικής Στοάς φυλασσόταν ένα αρχείο του ανακτόρου, η ανασκαφή του οποίου βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι ωμές πήλινες πινακίδες, στις οποίες ήσαν χαραγμένα τα κείμενα σε γραμμική Β γραφή, διατηρήθηκαν χάρη σε πυρκαγιά που επίσης κατέστρεψε τα νέα ανακτορικά κτήρια κατά την ΥΕ ΙΙΙ Α περίοδο (14ος αι. π.Χ.).
Το αρχείο περιλαμβάνει πινακίδες όλων των γνωστών από τα άλλα ανακτορικά κέντρα τύπων, φυλλόσχημες και σελιδόσχημες, καθώς και ετικέτες και πήλινα σφραγίσματα. Στα κείμενα αναφέρονται παροχές αγαθών σε ιερό ή ιερά, ανδρικά και γυναικεία ονόματα, τοπωνύμια και ο τίτλος άναξ στη γενική πτώση, άνακτος. Με λατρευτικές - θρησκευτικές πρακτικές συνδέεται ένα από τα κτήρια που ανασκάπτονται ανατολικά της αυλής, το Κτήριο Α. Η φωτιά έψησε και διατήρησε σε ικανό ύψος την ωμοπλινθοδομή και την πηλοκονία των εσωτερικών διαχωριστικών τοίχων του, στο οποίο έχουν μέχρι στιγμής ερευνηθεί δέκα δωμάτια. Αυτά περιείχαν πολλά χαρακτηριστικά λατρευτικά αντικείμενα και σκεύη, όπως πήλινα ειδώλια βοοειδών και ελεφαντοστέινο ειδώλιο ανδρικής μορφής που κρατάει νεαρό μοσχαράκι ή ταύρο, μεγάλο πήλινο ρυτό σε σχήμα κεφαλής ταύρου, λίθινη πρόχους με διπλό χείλος, δύο μεγάλοι τρίτωνες κ.α. Εκτός αυτών βρέθηκαν πολλά μικρά διακοσμητικά αντικείμενα καθώς και σφραγιδόλιθοι, αιγυπτιακοί σκαραβαίοι, κ.α. Σε ένα δωμάτιο φυλάσσονταν, πιθανόν τακτοποιημένα σε κιβώτιο από οργανικό υλικό, εικοσιένα χάλκινα ξίφη, ενώ κάτω από το δάπεδο ενός άλλου, βρέθηκε πυκνό στρώμα από οστά ζώων, αγγεία και πολύτιμα μικροαντικείμενα. Με το στρώμα αυτό είναι πιθανό να σχετίζονται τα υπολείμματα πυρών που εντοπίστηκαν σε ανοικτό χώρο ανατολικά του κτηρίου.Μια μεγάλη ποσότητα θραυσμάτων τοιχογραφιών με χαρακτηριστικά μυκηναϊκά θέματα που βρέθηκαν στην επίχωση ενός δεύτερου κτηρίου (Κτήριο Β) και σε χώρο απόθεσης απορριμμάτων σε αδόμητη περιοχή, τεκμηριώνει την ύπαρξη τοιχογραφικού διακόσμου στα ανακτορικά οικοδομήματα.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, «η ανακτορική εγκατάσταση του Αγ. Βασιλείου μας παρέχει μια μοναδική δυνατότητα να διερευνήσουμε με τη χρήση των σύγχρονων μεθόδων ανασκαφής και ανάλυσης τη δημιουργία και εξέλιξη ενός μυκηναϊκού ανακτορικού κέντρου με στόχο την ανασύνθεση της πολιτικής, διοικητικής, οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης της περιοχής. Παράλληλα εκτιμάται ότι θα προκύψουν νέα στοιχεία σχετικά με τη μυκηναϊκή θρησκεία και ζητήματα γλωσσολογίας και παλαιογραφίας».
Το χώρο της ανασκαφής επισκέφθηκε την περασμένη Παρασκευή η αν. Γενική Γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού κυρία Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, καθώς και μια δεύτερη σημαντική ανασκαφή που διεξάγεται στην ευρύτερη περιοχή της Σπάρτης: αυτή του Ιερού του Αμυκλαίου Απόλλωνα στο λόφο Αγίας Κυριακής στις Αμύκλες Λακωνίας.
Η ανασκαφή του Ιερού του Αμυκλαίου Απόλλωνα που διεξάγεται υπό τη διεύθυνση του ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. 'Αγγελου Δεληβορριά, του κ. Σταύρου Βλίζου από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, και την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λακωνίας, φέρνει στο φως ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά ιερά με έναρξη ζωής στα γεωμετρικά χρόνια. Η ερευνητική ομάδα διαφωτίζει αργά αλλά με επιμονή και υπομονή το θέμα του ναού (Θρόνου) του Απόλλωνα, που έχει απασχολήσει πολλούς επιστήμονες μέχρι σήμερα. Η έρευνα πραγματοποιείται κάτω από δυσχερείς συνθήκες, διότι το Ιερό έχει υποστεί εκτεταμένη καταστροφή κατά το παρελθόν.
Ειδικότερα, η συστηματική ανασκαφική έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά την έναρξη του πενταετούς ερευνητικού προγράμματος Αμυκλών(εικ. 1)και ολοκληρώνεται αυτό το μήνα αποκάλυψε τη συνέχεια του περιβόλου κατά μήκος της δυτικής πλαγιάς του λόφου της Αγίας Κυριακής, όπου βρίσκεται το ιερό του Αμυκλαίου Απόλλωνα περίπου 5 χλμ. νοτίως της Σπάρτης.
Το σημαντικό αυτό εύρημα έρχεται να συμπληρώσει τα περισσότερο από ενθαρρυντικά πορίσματα των έως τώρα εργασιών. Σύμφωνα με τα πεπραγμένα της περιόδου 2009-2013, ολόκληρη η επιφάνεια του λόφου της Αγ. Κυριακής που σχετίζεται με τη λειτουργία και τα μνημεία του ιερού ερευνήθηκε διεξοδικά. Με τις έρευνες αυτές εντοπίστηκαν στην κορυφή του λόφου λείψανα του πρωτοελλαδικού-μεσοελλαδικού οικισμού και προσδιορίστηκε η πρώτη μνημειακή φάση του ιερού στα υστερογεωμετρικά χρόνια με την αποκάλυψη του παλαιότερου περιβόλου. Ταυτόχρονα, όμως, άλλαξαν τα δεδομένα της έρευνας που είχαν γίνει αποδεκτά έως την έναρξη των πρόσφατων εργασιών: Ο εντοπισμός της τάφρου θεμελίωσης του ναού, του λεγόμενου θρόνου του Απόλλωνα, δημιουργεί νέα δεδομένα σχετικά με τις διαστάσεις του οικοδομήματος, ενώ την εικόνα του αρχαϊκού ιερού συμπληρώνει βορειοδυτικά ένα μνημειακό πρόπυλο.
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, σε δύσκολες μέρες, οι Έλληνες αρχαιολόγοι καταφέρνουν να παράγουν εξαιρετικά επιστημονικά αποτελέσματα και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Ειδικότερα, για το 2015 ξεπερνούν τις 150 οι συστηματικές ανασκαφές και επιφανειακές, γεωαρχαιολογικές και γεωφυσικές διεπιστημονικές έρευνες που διεξάγονται σε όλη την επικράτεια από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, Ελληνικά Ιδρύματα με εξειδίκευση στον τομέα της αρχαιολογικής και παλαιοντολογικής έρευνας και Ξένες Αρχαιολογικές Σχολές, πάντα με την εξασφάλιση των απαραίτητων κατά νόμο εγκρίσεων.

«Ο μεγάλος αριθμός των συστηματικών ερευνών στον τομέα της αρχαιολογίας που πραγματοποιούνται κατ' έτος, κυρίως κατά τους θερινούς μήνες, καταδεικνύει τη σημασία του αρχαιολογικού πλούτου και της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας και τη σπουδαιότητά της παγκοσμίως. Η ηθική και υλική συμπαράσταση στο έργο των ερευνητών αποτελεί βασικό μέλημα του υπουργείου Πολιτισμού» καταλήγει η ανακοίνωση.

iefimerida.gr/news/