ΟΥ Οχι ΤΙ κάτι ΔΑΝΟΣ εκ της γής
Απόψεις που πηγάζουν από την άλλη άγνωστη πλευρά
ΑΒΑ(ήβη)+ΤΑΡ(τάρταρα) <> ΒΙΟΣ(ζωή)+ΑΔΑΣ(άδης)
Aιώνια εναλλαγή, στην βιολογική αρμονία
Η άλλη θέση στην καθημερινότητα, τό επέκεινα, ή αλήθεια της φαντασίας.
Βουτιά στόν άπειρο και άυλο κόσμο τών ιδεών.
Υποβάθμιση του χρήματος (χξς') σε μέσο εξυπηρέτησης και όχι υπέρτατη ανάγκη.
Ατυχώς ονομάσθηκε Χρήμα (ότι χρειαζόμαστε)
και Νόμισμα (ότι θεσπίσθηκε σαν αξία)
Εξαπατήσαμε τό είναι μας, και Εκπέσαμε.

Επικοινωνία: utidanos@gmail.com

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Μνημεία πολιτισμού. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Μνημεία πολιτισμού. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Πέμπτη 29 Ιουλίου 2021

Η Μάνη και οι προσκυνητές στο Ταίναρο

Ήθη και έθιμα της σύγχρονης εποχής
© Γιώργος Παναγιωτάκης

Η Μάνη, οι προσκυνητές στο Ταίναρο και το παμπάλαιο γκρεμισμένο εκκλησάκι των Αγίων Ασωμάτων.

O ήλιος στα Κοκκινόγεια, κοντά στο Ταίναρο, ετοιμάζεται να πέσει πίσω από το βουνό, το ηλιοβασίλεμα όμως αργεί ακόμα.
Είναι η ώρα που η παντελώς έρημη τους υπόλοιπους μήνες περιοχή γεμίζει με επισκέπτες.
Οι περισσότεροι έρχονται παρακινημένοι από κάποιο άρθρο που διάβασαν σε κάποιο σάιτ, το οποίο -έχοντας αντιγράψει κάποιο άλλο σάιτ, που και εκείνο το είχε κάνει copy paste από ένα τρίτο- έχει εντάξει αυτή τη διαδρομή στα πέντε, στα εφτά ή στα δέκα πράγματα που πρέπει οπωσδήποτε να κάνεις αν βρεθείς για διακοπές στη Μάνη.
Θα αφήσουν τα αυτοκίνητά τους όσο πιο κοντά γίνεται στην αφετηρία της διαδρομής, θα βαδίσουν για κανένα μισάωρο στο σχετικά εύκολο μονοπάτι –το οποίο όμως, όπως θα ανακαλύψουν με οδύνη ορισμένοι, δε είναι συμβατό με τις σαγιονάρες- θα φτάσουν στον φάρο, θα φωτογραφηθούν, κάποιοι θα ανεβάσουν απευθείας τις φωτογραφίες στο Instagram, θα επιστρέψουν, θα μπουν ξανά στα αυτοκίνητα και θα φύγουν.
Είναι μια όχι πολύ πυκνή αλλά συνεχής ροή ανθρώπων, που κρατά το πολύ δύο ώρες.
Νωρίτερα ο ήλιος είναι ανελέητος, αργότερα είναι πια νύχτα.
Αυτή είναι η ιδανική ώρα, ώστε να πετύχει κανείς και το ηλιοβασίλεμα, το γράφουν και τα σάιτ.
Στη γύρω μαγευτική περιοχή όπου στην αρχαιότητα υπήρχε μια ολόκληρη πόλη με δύο λιμάνια, νεκρομαντείο και υπνομαντείο, θα τριγυρίσουν λίγοι.
Τα λαξευμένα στον βράχο απομεινάρια των κτιρίων, των νεόσοικων, των θεραπευτηρίων και των δρόμων θα τα εκτιμήσουν ελάχιστοι.
Το παμπάλαιο γκρεμισμένο εκκλησάκι των Αγίων Ασωμάτων, πάντως, το οποίο φημολογείται ότι έχει χτιστεί πάνω στα ερείπια ενός ναού του Ποσειδώνα ή του Απόλλωνα –εξαρτάται από πού αντέγραψαν οι συντάκτες του κάθε σάιτ το κείμενο- το επισκέπτεται πολύς κόσμος.
Το μαρτυρούν τα πρόσφατα αναθήματα και οι επιγραφές με επικλήσεις στον Ποσειδώνα, αφού σε αυτόν κρίθηκε πιο ταιριαστό να ανήκε ο αρχικός ναός.
Οι αρχαιολόγοι, βέβαια, υποστηρίζουν ότι το αρχαίο ιερό του Ποσειδώνα βρισκόταν λίγες δεκάδες μέτρα πιο μακριά και ότι το εκκλησάκι χτίστηκε με θραύσματα και αρχιτεκτονικά μέλη που υπήρχαν διάσπαρτα στην περιοχή, αλλά αυτό δεν έχει μεγάλη σημασία.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά την περιοχή, η εικόνα ήταν πολύ διαφορετική.
Η Μάνη κρατούσε ακόμη κάτι από τον απρόσιτο χαρακτήρα της που αποθάρρυνε τον πολύ κόσμο. Ειδικά εδώ, στην άκρη του Θεού («Κριτήρι» ονόμαζαν το μέρος οι παλιοί Μανιάτες, καθώς εδώ κρίνονταν οι ψυχές των πεθαμένων) δεν υπήρχε ψυχή ζώσα.
Στο δε γκρεμισμένο εκκλησάκι έβλεπες μονάχα μία εικόνα του Αγίου Νικολάου, του διαδόχου του Ποσειδώνα σε ό,τι αφορά τις θαλασσινές αρμοδιότητες.
Αναθήματα είδα για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 2010.
Τότε ήταν λίγα και βρίσκονταν στην κόγχη του ναού, όμως την επόμενη φορά, πέντε-έξι χρόνια αργότερα, είχαν πολλαπλασιαστεί.
Υπήρχε ένα άδειο μπουκάλι κρασί, λίγα πλαστικά λουλούδια, ένα ματσάκι θυμάρι, μία παράξενη πολαρόιντ, μία απόδειξη από ψαροταβέρνα στο Πόρτο Κάγιο (σ.σ. διόλου ευκαταφρόνητο το ποσό), ένα τρύπιο ψάθινο καπέλο, ένα τραπουλόχαρτο…
Κάποιοι Ιταλοί είχαν γράψει σε μια καρτούλα, «Ciao Poseidone! Come stai?» και από κάτω ζητούσαν από τον θεό κάτι που δεν έβγαζα.
Του είχαν αφήσει και δύο κέρματα των πέντε λεπτών.
Σύμφωνοι, το όλο πράγμα γινόταν για πλάκα, όμως είχε και κάτι το συγκινητικό, σου έδινε μια αίσθηση συνέχειας, ένιωθες ότι το νήμα που μας ενώνει με το μακρινό παρελθόν δεν έχει κοπεί οριστικά.
Φέτος, το εκκλησάκι-ναός έχει ξεχειλίσει από προσφορές.
Δε βρίσκονται πια μόνο στην κόγχη, αλλά και γύρω και πάνω στην σπασμένη αρχαία κολώνα που λογικά κάποτε στήριζε την ιερή τράπεζα της εκκλησίας.
Κάποιοι έχουν κάψει κεριά, τα οποία έχουν λιώσει και κολλήσει παντού.
Άλλοι έχουν γράψει τα αρχικά τους και διάφορες φράσεις πάνω στην κολώνα.
Βλέπεις ακόμη άδεια αντηλιακά, τρύπια μπρατσάκια, ένα σπασμένο κινητό, ένα πλαστικό κουκλάκι πόκεμον, ένα φουλάρι, πολλές πέτρες με επιγραφές, ένα άδειο κουτί από προφυλακτικά...
Με άλλα λόγια, η πλάκα και η όποια συγκίνηση έχουν κάνει φτερά και βρίσκεσαι μπροστά σε ένα ακόμη ενοχλητικό παρελκόμενο της τουριστικής ανάπτυξης και της κυριαρχίας της κουλτούρας των social media.
Από την άλλη, όμως, και οι αρχαίοι προσκυνητές παρακινημένοι από ένα τρεντ της εποχής τους δεν έφταναν ως εδώ; Άσε που η αγορά που είχε στηθεί τότε γύρω από το ιερό ήταν πολύ πιο μεγάλη και επικερδής.
Μέχρι και διπλούς τοίχους είχαν στην αρχαιότητα τα νεκρομαντεία, ώστε οι ιερείς να μπορούν να τρυπώνουν εκεί και να ψιθυρίζουν αθέατοι στους επισκέπτες φράσεις και μαντεψιές που δήθεν έρχονταν κατευθείαν από τον Άδη.
Ενώ σήμερα τι υπάρχει;
Ό,τι καταφέρουν να τσιμπήσουν οι ινφλουένσερς του Instagram σαν αντίτιμο για τις σέλφις που θα βγάλουν στον φάρο.
Προσκυνητές είμαστε λοιπόν και εμείς οι τουρίστες του καλοκαιριού, απλά τη βγάζουμε πιο φτηνά. Και αν όχι σε ό,τι αφορά την τσέπη μας, σίγουρα σε ό,τι αφορά το ψυχικό κόστος που απαιτεί το βαθύτερο δέσιμο με τον κάθε τόπο και τις μνήμες που κουβαλάει.

Γιώργος Παναγιωτάκης

Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2016

Η Μητρόπολη Αθηνών χτίστηκε στην Πλάκα γιατί.....

.....η Πανεπιστημίου θεωρήθηκε ερημική περιοχή!
Κατεδαφίστηκαν 72 εκκλησίες για οικοδομικά υλικά και χρειάστηκαν 20 χρόνια μέχρι να αποπερατωθεί


Mε την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους και τον ορισμό της Αθήνας ως πρωτεύουσα της χώρας, κρίθηκε απαραίτητο να δημιουργηθεί μια μητροπολιτική εκκλησία στο κέντρο της πόλης. Οι πρώτες σκέψεις ήταν να χτιστεί κοντά στην πλατεία Συντάγματος ή στην πλατεία Ομονοίας.
Η δεύτερη πρόταση ήταν να χτιστεί στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα η καθολική εκκλησία του Αγίου Διονυσίου στην Πανεπιστημίου, αλλά απορρίφθηκε επειδή θεωρήθηκε ερημική και απόμακρη! Τελικά οικοδομήθηκε στο κέντρο της παλαιάς Αθήνας, στην περιοχή της Πλάκας.
Ο ναός είναι αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Λήψη από την πλατεία Συντάγματος το 1865. 
Φωτογράφος : Paul Baron des Granges
Στην πλατεία, που βρίσκεται σήμερα ο ναός, παλαιότερα υπήρχαν κτίσματα τα οποία κατεδαφίστηκαν. Δίπλα της περνούσε η οδός «Ντέκα» που ξεκινούσε από το Σύνταγμα και κατέληγε στο Μοναστηράκι, η οποία μετά την αποπεράτωση του ναού ονομάστηκε Μητροπόλεως. Χρειάστηκαν 20 χρόνια και συνολικά 3 αρχιτέκτονες για να ολοκληρωθεί, λόγω οικονομικών προβλημάτων. Μέχρι την οικοδόμηση της, ως μητροπολιτικός ναός λειτουργούσε η εκκλησία της Αγίας Ειρήνης στην οδό Αιόλου


Τα εγκαίνια της εκκλησίας πραγματοποιήθηκαν 21 Μαΐου 1862.Φωτογράφος Κωνσταντινίδης, 1869.
Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1842 και τον σχεδιασμό ανέλαβε ο Δανός αρχιτέκτονας Θεόφιλος Χάνσεν, που σχεδίασε την Ακαδημία Αθηνών και την Εθνική Βιβλιοθήκη. Τα πρώτα αρχιτεκτονικά σχέδια του Χάνσεν ήταν ένας συνδυασμός δυτικών στοιχείων αναγεννησιακού και γοτθικού χαρακτήρα.
Ωστόσο, οι εργασίες διακόπηκαν μετά από έναν χρόνο λόγω έλλειψης χρημάτων. Το υπέρογκο για την εποχή ποσό κατασκευής, καλύφθηκε από εράνους, από την εκποίηση εκκλησιαστικής περιουσίας και από προσωπικές δωρεές του Βασιλιά Όθωνα και του ευεργέτη Γεωργίου Σινά. Συνολικά 72 εκκλησίες κατεδαφίστηκαν για να χρησιμοποιήσουν το υλικό τους στην οικοδόμηση της Μητρόπολης
Η Μητρόπολη των Αθηνών το 1874 . Δεξιά η Παναγία η Γοργοεπίκοος – Αγ. Ελευθέριος. Λεπτομέρεια φωτογραφίας του Pascal Sebah . Ταυτοποίηση:Δέσποινα Δρεπανιά..

Πανοραμική εικόνα της Μητρόπολης στην Αθήνα του 1900
Τη συνέχεια των εργασιών ανέλαβε ο Δημήτριος Ζέζος, ο οποίος πρόσθεσε βυζαντινά στοιχεία. Ωστόσο το 1857 πέθανε δίχως να καταφέρει να παραδώσει το έργο. Για την τελική μορφή της εκκλησίας, που είναι τρίκλιτη βασιλική με τρούλο με βυζαντινά και νεοκλασικά στοιχεία, υπεύθυνοι είναι ο Γάλλος αρχιτέκτονας Francois Boulanger και ο Παναγιώτης Κάλκος.
Ο πρώτος βασιλικός γάμος που τελέστηκε στην Ελλάδα ήταν του διαδόχου Κωνσταντίνου με την πριγκίπισσα Σοφία. Η άμαξα των νεονύμφων μπροστά από την Μητρόπολη Αθηνών, 27 Οκτωβρίου 1889
Η Μητρόπολη της Αθήνας είναι συνδεδεμένη με σημαντικές στιγμές της νεοελληνικής ιστορίας.
Το χτύπημα των καμπανών της σήμανε άλλοτε χαρμόσυνα και άλλοτε δυσάρεστα γεγονότα.
Εκεί εορτάστηκε το 1864 η Ένωση των Επτανήσων με την υπόλοιπη Ελλάδα, οι στέψεις, και οι γάμοι των Ελλήνων Βασιλέων καθώς και οι κηδείες πρωθυπουργών και άλλων σημαντικών προσώπων. Τα τελευταία χρόνια η εκκλησία βρίσκεται με σκαλωσιές και επισκευάζεται από τις ζημιές που προκλήθηκαν από τους σεισμούς που έπληξαν την Αθήνα το 1981 και 1999.

kerdos.gr

Τρίτη 5 Ιανουαρίου 2016

Μια μέρα στον ναό του Επικούριου Απόλλωνα με βροχές και ομίχλες

 Στον "περιστρεφόμενο" ναό της Πελοποννήσου.


Η διαδρομή προς το ναό του Επικουρίου Απόλλωνα (ή Επικούριου ή Επικούρειου, και τα τρία σωστά για το wikipedia) στη νότια Πελοπόννησο είναι υπέροχη, ακόμα και με ομίχλη που κάνει την ορατότητα μηδενική.
Μπαλώματα από χιόνια και στις δυο πλευρές του δρόμου, βροχή, ομίχλη και τσουχτερό κρύο που έκαναν την αίσθηση έντονα χειμωνιάτικη.
Από την Αθήνα μέχρι να φτάσουμε στο ναό θα πρέπει να συναντήσαμε συνολικά δέκα [μετρημένα] αυτοκίνητα -σε όλη τη διαδρομή.
Κανείς δεν είχε τρελαθεί να ξεκινήσει ταξίδια με βροχή [η ανακοίνωση της γενικής γραμματείας πολιτικής προστασίας μιλούσε για ακραία καιρικά φαινόμενα και συμβούλευε να αποφεύγονται οι άσκοπες μετακινήσεις –αν διάβαζες την ανακοίνωση, μόνο αν δεν είχες σώας τας φρένας άφηνες το σπίτι σου για να πάρεις τα βουνά].
Παρόλα αυτά, ούτε η βροχή ούτε οι προειδοποιήσεις κατάφεραν να νικήσουν το «τάμα» -να πάμε δηλαδή στο όρος Κωτίλιο για να δούμε τον μοναδικό αρχαίο ναό.
Αυτό το έργο, μέσα στις μικροσκοπικές του διαστάσεις σε σύγκριση με τον Παρθενώνα,δίνει την εντύπωση κάποιου που γέρασε, που δεν έχει πια αλαζονεία,που σχεδόν δεν είναι πια Έλληνας, αλλά ξέρει μόνο να κτίζει σαν Έλληνας
«Ο ναός βρίσκεται σε απόσταση 14 χλμ. νότια της Ανδρίτσαινας, σε υψόμετρο 1.130 μ., πάνω στο όρος Κωτίλιο.
Στην τοποθεσία αυτή που στην αρχαιότητα λεγόταν Βάσσες (δηλαδή μικρά πλατώματα σε βράχους), οι κάτοικοι της γειτονικής Φιγάλειας είχαν ιδρύσει από τον 7ο αιώνα π.Χ. τέμενος του Απόλλωνος Βασσίτα, τον οποίον και λάτρευαν με την προσωνυμία του Επικουρίου (συμπαραστάτη στον πόλεμο ή στην αρρώστια).
Το επίθετο Επικούριος δόθηκε την εποχή των πολέμων με τους Σπαρτιάτες γύρω στο 650 π.Χ.
Ο ναός αποτελεί ένα από τα καλύτερα σωζόμενα μνημεία της κλασικής αρχαιότητας.
Συγκεκριμένα, είναι ο καλύτερα διατηρημένος ναός μετά το ναό του Ηφαίστου στην Αθήνα. Χτίστηκε το 420-400 π.Χ. στη θέση ενός παλαιότερου, αρχαϊκού ναού.
Ο περιηγητής Παυσανίας, που επισκέφτηκε το μνημείο στα μέσα περίπου του 2ου αιώνα μ.Χ., αναφέρει ως αρχιτέκτονά του τον Ικτίνο».
Μπορεί να φαίνεται σαν μάθημα ιστορίας, αλλά δώσε προσοχή αν δεν τον γνωρίζεις, γιατί ο ναός του Επικουρίου Απόλλωνα είναι ένα μοναδικό κτίσμα, για διάφορους λόγους.
Είναι ένας ναός που βλέπει το Βορρά και μάλιστα την Πούλια.
«Ίσως, λόγω της πανάρχαιης λατρείας του Απόλλωνα ως ‘Υπερβόρειου’, ως θεού δηλαδή που έρχεται πέρα από τις χώρες του Βορρά την άνοιξη.
Πρώτα απ’ όλα είναι ο μοναδικός ναός της Πελοποννήσου χτισμένος σε ύψωμα χωρίς θέα στη θάλασσα.
Για την ακρίβεια, δεν έχει θέα πουθενά λόγω ομίχλης, αλλά φαντάζομαι ότι με καλό καιρό και με ντάλα ήλιο κάτι θα βλέπεις.
Κάμπο, άλλα βουνά, βράχια, σίγουρα πάντως όχι στη θάλασσα.
Αν δεν πρόσεξες πιο πάνω το όνομα Ικτίνος το τονίζω εδώ και το υπογραμμίζω, γιατί είναι το τελευταίο έργο του αρχιτέκτονα του Παρθενώνα.
Φτιάχτηκε μετά από υπόδειξη των ιερέων του Απόλλωνα των Δελφών στους Φιγαλείς, τους κατοίκους της περιοχής, όταν ανέκτησαν την πόλη τους που είχαν κυριεύσει οι Σπαρτιάτες το 652 π.Χ.
Έγραφε και πιο πολλές λεπτομέρειες στην ενημερωτική ταμπέλα στο χώρο του ναού, αλλά μέσες-άκρες αυτά αξίζει να συγκρατήσεις.
«Αυτό το έργο, μέσα στις μικροσκοπικές του διαστάσεις σε σύγκριση με τον Παρθενώνα, δίνει την εντύπωση κάποιου που γέρασε, που δεν έχει πια αλαζονεία, που σχεδόν δεν είναι πια Έλληνας, αλλά ξέρει μόνο να κτίζει σαν Έλληνας» έγραφε ο σκηνοθέτης Jean-Daniel Pollet που γύρισε το ντοκιμαντέρ Bassae το 1964 μαγεμένος από την ομορφιά του ναού, τον οποίο θεωρούσε το κέντρο του δικού του κόσμου.
Ο Pollet ήρθε στην Αρκαδία επειδή είχε δει το ναό σε μια λιθογραφία και έπαθε την πλάκα του. Γύρισε το παρακάτω ταινιάκι που δεν βγήκε ποτέ στις αίθουσες αλλά προβλήθηκε σε μια παρισινή μπιενάλε και σήμερα μπορείς να δεις σε αυτή την κακή κόπια στο YouTube.
Παρόλη την αθλιότητα της κόπιας, είναι μια όμορφη ταινία:



Επίσης, ο ναός είναι το μοναδικό αρχαίο οικοδόμημα που συνδυάζει και τους τρεις αρχιτεκτονικούς ρυθμούς:
εξωτερικά είναι δωρικού ρυθμού, στο εσωτερικό του είναι ιωνικού, αλλά οι κίονες του κοσμούνται με κορινθιακού ρυθμού κιονόκρανα.
Τα κιονόκρανα δεν σώθηκαν, τα μάζεψαν όλα αρχαιοκάπηλοι και διακοσμούν σπίτια πλουσίων, αλλά με λίγη φαντασία μπορείς να τα φανταστείς.
Τέταρτον:
Ο ναός του Επικουρίου Απόλλωνα είναι κατασκευασμένος από πέτρα της περιοχής και όχι από το μάρμαρο που κατασκεύαζαν τους ναούς της εποχής, για αυτό και το χρώμα του είναι πιο γκρίζο.
Δεν είναι βρόμικος, το σκούρο είναι το φυσικό του χρώμα.
Edward Lear (1812 – 1888) The Temple of Apollo at Bassae Greece © Ashmolean
Η πλαγιά που είναι χτισμένος ο ναός έχει διαμορφωθεί τεχνητά σε οριζόντιο επίπεδο και ο ναός τοποθετήθηκε έκκεντρα πάνω σε αυτή με προσανατολισμό που και πάλι θεωρείται παράξενος, επειδή δεν ακολουθεί τον συνήθη προσανατολισμό του άξονα ανατολής-δύσης αλλά βορρά-νότου.
Είναι ένας ναός που βλέπει το Βορρά και μάλιστα την Πούλια.
«Ίσως, λόγω της πανάρχαιης λατρείας του Απόλλωνα ως ‘Υπερβόρειου’, ως θεού δηλαδή που έρχεται πέρα από τις χώρες του Βορρά την άνοιξη, ορίζοντας τη περίοδο της ανθοφορίας και καρποφορίας της γης και επιστρέφει στις χώρες αυτές το φθινόπωρο».
Ενώ κατάφεραν να διασωθούν από το χρόνο και τη φθορά των φυσικών στοιχείων, τα μοναδικά γλυπτά της ζωφόρου έκαναν φτερά στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας –σιγά να μην γλίτωναν από τους ευρωπαίους αρχαιοκάπηλους.
Με πρόφαση τις ανασκαφές ξεσήκωσαν ολόκληρα κομμάτια και σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των γλυπτών της ζωφόρου κοσμεί τις προθήκες του Βρετανικού μουσείου, αλλά και του μουσείου του Λούβρου και του Μονάχου.
«Θυμάμαι άλλη μια ιδιαιτερότητα» γράφει ο Jean-Daniel Pollet:
«συνήθως, στο κέντρο κάθε ναού υπάρχει μια θέση όπου μπαίνει ένα άγαλμα:
το άγαλμα κάποιου θεού στον οποίο υποτίθεται ότι είναι αφιερωμένος ο ναός (Απόλλων κ.λπ.).
Ε, λοιπόν, στις Βάσσες δεν υπήρχε τέτοιο βάθρο.
Σκέφτηκα ότι μπορεί να πρόκειται για κάποιο είδος αθεϊστικού ναού, αλλά μάλλον αεροβατούσα. Μου είπαν ότι όλοι οι ελληνικοί ναοί είχαν τον ίδιο προσανατολισμό – αυτός εδώ, όμως, αποτελεί εξαίρεση.
Είναι ένα από τα λίγα μέρη στα οποία ξαναγύρισα (τουλάχιστον επτά φορές,·-τις πέντε, μάλιστα, χωρίς μηχανή).
Είναι ένας τόπος που σου μιλάει, που ο Sollers λέει ότι είναι γεμάτος από τα λόγια των νεκρών, κι οι νεκροί τού μιλάνε, τού λένε δίχως άλλο τα ίδια πράγματα – σαν ηχώ».
Τα γλυπτά από τη ζωφόρο του ναού του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες (420-400 π.Χ.), εκτίθενται σήμερα στο Βρεττανικό Μουσείο.
Στο κέντρο του ναού υπάρχει τώρα μια σπασμένη κολώνα σαν βωμός όπου κάποιοι πιστοί του Απόλλωνα είχαν τοποθετήσει ένα στεφάνι από λουλούδια και ένα κερί.
Τα λουλούδια δεν είχαν μαραθεί που σημαίνει ότι είχαν έρθει με την ομίχλη και τη βροχή να προσκυνήσουν. Respect.
Πάμε τώρα στα θλιβερά.
Η ζωφόρος του ναού είναι ένα πραγματικό αριστούργημα αποτελούμενη από 23 μαρμάρινες πλάκες, από τις οποίες οι 11 δυτικά παρίσταναν Κενταυρομαχία (Λάπηθες – Κένταυροι) και οι 11 ανατολικά Αμαζονομαχία (Αθηναίοι – Αμαζόνες).
Η κεντρική στο βάθος παρίστανε τον Απόλλωνα που, με τη βοήθεια της Άρτεμης έκανε να έλθει η δικαιοσύνη, η οποία διαταράχτηκε από τους Κενταύρους και τις Αμαζόνες.
Η ζωντάνια και η έκφραση των μορφών, καθώς και η ταιριαστή πλοκή των σκηνών το κατατάσσουν στους καλύτερους γλυπτικούς διάκοσμους της αρχαιότητας».
Κι ενώ κατάφεραν να διασωθούν από το χρόνο και τη φθορά των φυσικών στοιχείων, τα μοναδικά γλυπτά της ζωφόρου έκαναν φτερά στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας –σιγά να μην γλίτωναν από τους ευρωπαίους αρχαιοκάπηλους.
Με πρόφαση τις ανασκαφές ξεσήκωσαν ολόκληρα κομμάτια και σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των γλυπτών της ζωφόρου κοσμεί τις προθήκες του Βρετανικού μουσείου, αλλά και του μουσείου του Λούβρου και του Μονάχου.
Μέσα στο ναό υπήρχε και μεγάλο (12 πόδια) χάλκινο άγαλμα του Απόλλωνα, που κατά τις μαρτυρίες του Παυσανία, όταν ιδρύθηκε η Μεγαλόπολη μεταφέρθηκε και τοποθετήθηκε εκεί, μπροστά από το ναό του Λυκαίου Δία.
Αυτό, προς μεγάλη θλίψη των φιλελλήνων αρχαιοκάπηλων,
ΔΕΝ διασώθηκε.
Η θέα από το όρος Κωτίλιο θα πρέπει να είναι εντυπωσιακή –εμείς δεν την είδαμε λόγω της πυκνής ομίχλης, αλλά δεν θα πρέπει να την βλέπουν και συχνά, γιατί απ’ ό,τι ακούσαμε από μια παρέα επίσης τρελών περιηγητών που είχα πάρει τα βουνά με βροχή και μηδενική ορατότητα, τους πιο πολλούς μήνες του χρόνου στο βουνό έχει ομίχλη και καταχνιά.
Ανανεώσαμε το τάμα να επισκεφτούμε το ναό και το καλοκαίρι με καλύτερο καιρό.
Ξέχασα να πω ότι το θέαμα που αντικρίζεις όταν ανέβεις τον δρόμο που οδηγεί στο ναό από την πύλη του αρχαιολογικού χώρου είναι πολύ περίεργο.
Ο ναός είναι σκεπασμένος με τέντα και μοιάζει πια περισσότερο με τσίρκο παρά με ναό.
Και όλες οι τριγύρω πέτρες που θα πρέπει να είναι θραύσματά του είναι σκεπασμένες με κομμάτια πλαστικού, αυτές άγνωστο πώς, αλλά ευτυχώς τη γλίτωσαν από τους αρχαιοκάπηλους.
Ο φύλακας που στεκόταν υπομονετικά στο γκισέ του παρόλο τον αέρα και τη βροχή μας έκοψε μηδενικά εισιτήρια και ήταν πολύ ευγενικός.
Η διαδρομή που ακολουθήσαμε στην επιστροφή ήταν μαγευτική, περνάς μέσα από έλατα και αλπικό τοπίο, προσπερνάς φάρμες με στρουθοκαμήλους και ανοιχτόχρωμα ελάφια και καταλήγεις στην Τρίπολη που δεν είναι και τόσο άσχημη όσο τη θυμόμουν ως φαντάρος, ήταν όμως τίγκα στο σκουπίδι και πολύ πιο βρόμικη –αυτή τη στιγμή θα πρέπει να κερδίζει το βραβείο για την πιο βρόμικη πόλη της Ελλάδας.
Για σαράντα τουλάχιστον χιλιόμετρα δεν συναντήσαμε ούτε ένα αυτοκίνητο σε καμία από τις δυο κατευθύνσεις και ήταν κάπως σαν xfiles.
Μέχρι να μπούμε στην Τρίπολη δεν είδαμε στο δρόμο ούτε πουλί πετούμενο.






Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου 2014

Η Αίγινα πούλησε τα γλυπτά της Αφαίας

Στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου εκτίθενται τα γλυπτά του Ναού της Αφαίας, 200 ακριβώς χρόνια μετά τις πρώτες ανασκαφές στην Αίγινα.
Ελληνικά δημοσιεύματα αναφέρονται στους "κλεμμένους θησαυρούς".
Ήταν όμως κλοπή ή αγορά;

Πριν από λίγες μέρες επέστρεψε στην Αηδόνα της Σικελίας η περίφημη «Αφροδίτη της Μοργκαντίνα», ένα άγαλμα του 5ου αιώνα προ Χριστού, έργο της σχολής του Φειδία.
Είχε ανακαλυφθεί από αρχαιοκάπηλους το 1979, είχε εξαχθεί παράνομα από την Ιταλία και είχε καταλήξει μετά από διάφορες αγοραπωλησίες στο Μουσείο Πολ Γκετί στο Μαλιμπού.
Μια ξεκάθαρη περίπτωση αρχαιοκαπηλίας που βρήκε τώρα αίσιο τέλος με την επιστροφή του αγάλματος. Αλλά δεν είναι όλες οι περιπτώσεις ίδιες.
Με τα μέτρα της εποχής
Η Αφροδίτη της Morgantina
Με κάποια ευκολία διάφορα ελληνικά δημοσιεύματα γράφουν και για

Πέμπτη 16 Μαΐου 2013

ΜΑΝΗ ΚΑΙ ΜΑΝΙΑΤΕΣ... ΣΥΜΒΟΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑΣ

Όταν ο Θεός αποτέλειωσε τη δημιουργία του κόσμου, αντίκρισε τα κακοτράχαλα μέρη του Ταΰγετου ως τον κάβο Ματαπά (Ταίναρο) και είπε: 
«Αφού οι άνθρωποι εδώ δεν έχουν χώματα… να καλλιεργούν λίγο και να χτίζουν πολύ. Και να τρώνε λούπινα, ελιές και φραγκόσυκα. Κι αφού έχουν τόσα λίγα να χάσουν, να μένουν πάντοτε λεύτεροι για να μπορούν να λευτερώνουν και τους άλλους που σκύβουν το κεφάλι επειδή έχουν περισσότερο βιός».

Δευτέρα 27 Αυγούστου 2012

Κοίτα δήμου Ανατολικής Μάνης! Άνοιξε χθές τις πύλες του το ''Λαογραφικό μουσείο Μάνης''!

Γράφει ο Πέτρος Καπερναράκος

Το σούρουπο καταπληκτικό για ένα ουζάκι στην ακρογιαλιά του Γερολιμένα παρέα με τον παπα-Νίκο το Σταματόγιαννη να μας διηγείται τα της θάλασσας του Ταινάρου!
Mέσα σ' όλα μας μίλησε και για το λαογραφικό μουσείο που άνοιξε χθες το βράδυ τις πύλες του κάνοντας τα εγκαίνεια του! Μετά απο λίγο με την φωτογραφική μηχανή στο χέρι και οδηγώντας σε μικρά και ανήλιαγα στενά φτάσαμε στην καρδιά της Κοίτας!
Eίχε νυχτώσει για τα καλά και δεν ξέραμε αν θα βρούμε κάποιον εκεί!με λίγη προσπάθεια βρεθήκαμε να χτυπάμε το κουδούνι της πόρτας!
Μας δέχτηκε ο κ. Γιώργος ο Μουρκόγιαννης ο ιδρυτής του μουσείου! Ανοίγοντας την πόρτα της εισόδου μείναμε με το στόμα ανοιχτό, άφωνοι, γεμάτοι δέος! Μια καταπληκτική ομορφιά με διάφορα αντικείμενα περιέβαλε το χώρο! Δεν θα τα περιγράψουμε αλλά θα σας αφήσουμε μέσα απο τις φωτογραφίες να τα απολαύσετε όπως και εμείς!
Άλλωστε σε τέτοιες περιπτώσεις πιο πολλά μας λένε οι εικόνες που βλέπουμε παρά τα όσα μπορούμε να πούμε με λόγια! Καθήσαμε με τον κ. Γιώργο στο μεγάλο τραπέζι και μας αφηγήθηκε με λίγα λόγια την ιστορία του μουσείου!
'' Η ιδέα της ίδρυσης του λαογραφικού μουσείου είναι πολύ παλιά.Υπηρέτησα την θητεία μου ως βαθμοφόρος της Ελληνικής Αστυνομίας στην Τουριστική Αστυνομία, και ήμουν και ξεναγός της υπηρεσίας αφιλοκερδώς! Στη συνέχεια όταν τακτοποιηθήκαμε οικονομικά και το κτίριο του μουσείου περιήλθε στην κυριότητά μου, μου ήρθε η σκέψη να πραγματοποιήσω την επιθυμία μου, δηλ να ιδρύσω το μουσείο, γιατί οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση δεν ταυτιζόταν με την ιστορία του κτιρίου!
Κατ' αρχήν ο πρώτος και δεύτερος όροφος του πύργου μαζί με το κατώι χρονολογούνται περίπου το 1500 Μετά Χριστόν!
Η δυτική πτέρυγα του κτιρίου αποπερατώθηκε το 1841!
Υπάρχει και επιγραφή έξω! και ο τελευταίος όροφος του πύργου αποπερατώθηκε το 1864!
Το κτίριο λοιπόν αυτό δεν μπορούσε να γίνει καμμιά άλλη επιχείρηση εκτός απο μουσείο γιατί το ίδιο το κτίριο είνι μουσείο! με την σκέψη αυτή αποφάσισα να κάνω το κτίριο του παππού μου και κατόπιν της μητέρας μου λαογραφικό μουσείο! δεν χωρούσε καμμία άλλη επιχείρηση η οποία ήταν ξένη προς την σκέψη την δική μου και προς το κτίριο του μουσείου! το κτίριο αυτό έχει εμπλουτισθεί με υλικά που έχουν προσφέρει φίλοι μου αφιλοκερδώς! Δικά μας εκθέματα δεν υπήρχαν! τα υλικά που είναι εμπλουτισμένο το μουσείο τα έφεραν κατά μεγάλο ποσοστό φίλοι που αγάπησαν το μουσείο και τα έφεραν για να το εμπλουτίσουν! ''

Σε ερώτησή μας για την παλαιότητα των αντικειμένων μας απάντησε!
''Υπάρχουν γούρνες που χρονολογούνται το 100- 200 Μετά Χριστόν! υπάρχει το ''λυμπί'' η γούρνα δηλ συνθλίψεως του ελαιοκάρπου, υπάρχουν γούρνες που εχρησιμοποιούντο ως σκάφη, υπάρχουν γούρνες που έτριβαν το αλάτι, έχουμε και πέτρινο μύλο που έκοβαν το σιτάρι! επίσης μέσα στο χώρο του μουσείου υπάρχει και ο θρόνος του προέδρου της δημογεροντίας της εποχής εκείνης, επί Φραγκοκρατίας! χειρομύλια απο το 1600 μ.χ. καζάνια, πινιάτες, καντάρια, πελάντζες, πλάστιγκες και άλλα ζυγιστικά είδη! πυθάρια και στάμνες διακοσίων και τριακοσίων ετών και πολύ φωτογραφικό υλικό σχεδόν όλης της Μάνης!''
Δεν θελήσαμε να τον κουράσουμε άλλο μιας και ήδη ήταν ταλαιπωρημένος!
μας ενημέρωσε ότι στο προσεχές διάστημα θα ανακοινώσει τις ώρες λειτουργίας του μουσείου έτσι ώστε να ενημερωθεί ο κόσμος και να μπορεί να το επισκεφθεί!
Η είσοδος μας διαβεβαίωσε θα είναι δωρεάν!








Πέμπτη 24 Μαρτίου 2011

Όχι στην καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Εικόνα 1
Στις αρχές Φεβρουαρίου 2011, κατά τη διάρκεια των εργασιών στη γραμμή του ΗΣΑΠ στο Θησείο, και στο σημείο που οι γραμμές διασχίζουν την Αρχαία Αγορά παράλληλα στην οδό Αδριανού, απεκαλύφθη περαιτέρω ένα εύρημα υψίστης σημασίας: Ο Βωμός των 12 Θεών. Το μνημείο αρχικά ανασκάφηκε το 1891, και η ανασκαφή συνεχίστηκε το 1934, οπότε και έγινε η ορθή ταύτισή του.
Παρά τις επισημάνσεις των αρχαιολόγων για την ανεκτίμητη αξία του ευρήματος, η διοίκηση του ΗΣΑΠ, με τη σιωπηρή αποδοχή της πολιτείας και των αρμοδίων φορέων, αποφάσισε την εσπευσμένη κατάχωσή του! Τις επόμενες ημέρες με παρέμβαση του ΚΑΣ (Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο), οι εργασίες πάγωσαν, δίχως όμως να εξασφαλίζεται η τύχη του Βωμού και των υπόλοιπων αρχαιολογικών ευρημάτων που βρίσκονται στην ίδια γραμμή του ΗΣΑΠ.
Εικόνα 2
Ο Βωμός των 12 Θεών, ("Βωμός του Ελέους" κατά Thomson) κατασκευάστηκε την αρχαϊκή περίοδο (522/521 π.Χ) από τον εγγονό του Πεισιστράτου και γιο του Τυράννου Ιππία, Πεισίστρατο τον νεότερο. Ο Βωμός καταστράφηκε κατά τους Περσικούς πολέμους και αναστηλώθηκε το Γ΄ τέταρτο του 5ου αι. π.Χ. (Ιδρύμα Μείζονος Ελληνισμού)
Πρόκειται για έναν τετράπλευρο περίβολο, σχεδόν τετράγωνο στην κάτοψη που βρίσκεται στην συμβολή των κεντρικών οδών της αρχαίας Αθήνας. Η ιστορική, πολιτιστική και θρησκευτική αξία του είναι ανεκτίμητη καθώς αποτελούσε τον "πολυσύχναστο ομφαλό της πόλεως" όπως τον αποκαλεί ο Πίνδαρος, και με βάση το σημείο αυτό υπολογίζονταν όλες οι αποστάσεις της Αττικής! Μάλιστα τόσο μεγάλη ήταν η ιερότητά του που αποτελούσε απαράβατο άσυλο για εκείνους που προσέρχονταν ως ικέτες.
Για την τύχη ενός τέτοιου ιερού φωτεινού φάρου της πολιτισμένης ανθρωπότητας, που φέρει πανανθρώπινα μηνύματα, δεν έχουν δικαίωμα να αποφασίζουν αυθαίρετα η οποιαδήποτε διοίκηση του ΗΣΑΠ ή άλλοι πρόσκαιροι παράγοντες δεσμευμένοι στις οικονομικές επιταγές του σήμερα.
Εικόνα 3
Κατόπιν κινητοποιήσεων, με πρωτοβουλία της Κίνησης Πολιτών για την διάσωση του Βωμού, την Κυριακή 13 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία συγκέντρωση στην Αρχαία Αγορά των Αθηνών, με την συμμετοχή περίπου τριών χιλιάδων ατόμων.
Εικόνα 4
Στις 17 και στις 18 Μαρτίου επιχειρήθηκε διαδοχικά εσπευσμένη κατάχωση του Μνημείου, η οποία και απετράπη με την άμεση κινητοποίηση εκατοντάδων πολιτών.
Μετά από αυτές τις προκλητικές και παράνομες ενέργειες, ο χώρος φυλάσσεται σε 24ωρη βάση από ενεργούς πολίτες και μέλη πολιτιστικών φορέων.
Την Παρασκευή 18 Μαρτίου 2011 κατατέθηκε μήνυση προς τον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών υποβαλλομένη δια του Α.Τ. Ακροπόλεως. Η μήνυση στρέφεται κατά του ΗΣΑΠ και παντός άλλου υπευθύνου, εργολάβου ή υπεργολάβου και εμπλεκομένου στα έργα της κατάχωσης του Βωμού.
Την μήνυση υπέβαλλαν, μέλη ελληνικών φορέων και πολίτες. Προσεκομίσθησαν μαρτυρίες τεκμηρίωσης της μήνυσης με αρκετά σχετικά άρθρα και οπτικοακουστικό υλικό, που δείχνουν τη δράση των παρανόμων συνεργείων κατά την προσπάθεια κατάχωσης του μνημείου.

Εικόνες 5,6,7
Έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι ενώ ήδη έχουν κατατεθεί πολλές εναλλακτικές προτάσεις, εύκολα εφαρμόσιμες, οικονομικές και μη χρονοβόρες, για το πώς θα κατασκευαστεί η γραμμή του τρένου, ώστε να σωθεί το πολύτιμο ιστορικό εύρημα και ταυτόχρονα να μην εμποδίζεται η μετακίνηση των πολιτών, δεν υιοθετήθηκαν από την πολιτεία!
Οι πιέσεις των πολιτών απέδωσαν καρπούς, και σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας
του ΣΚΑΪ, η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη δήλωσε ρητά ότι δεν θα πειραχθεί κατ΄ ελάχιστο το σημαντικότατο αρχαιολογικό εύρημα. Ας ελπίσουμε ότι η δήλωση δεν είναι προσχηματική για να σταματήσουν οι κινητοποιήσεις.
Εικόνα 8
Επίσης να σημειώσουμε ότι ήδη από τον Φεβρουάριο, ο βουλευτής Άδωνις Γεωργιάδης κατέθεσε σχετική ερώτηση στη Βουλή.
Η ενεργή δράση των πολιτών ανάγκασε την κυβέρνηση να αναδιπλωθεί, και αποδεικνύεται ότι όταν οι πολίτες ενεργούν μαζικά και συντονισμένα οι προσπάθειες αποφέρουν καρπούς. Οφείλουμε άλλωστε όλοι, ως υπεύθυνοι πολίτες που ελέγχουμε τους κυβερνώντες, να μεταφέρουμε το ενδιαφέρον και την δράση μας σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής μας ζωής.
Η πολιτιστική μας κληρονομιά αποτελεί ιερά παρακαταθήκη και κοινό αγαθό, και είναι χρέος όλων μας να την προασπίζουμε. Στους κυβερνώντες ανατέθηκε να προστατεύουν και να προβάλουν τον πολιτισμό μας, και όχι να αποφασίζουν και να δρουν με αυθαιρεσία.
Απαιτούμε οι ιθύνοντες όχι μόνο να σεβαστούν αλλά και να αναδείξουν ένα μνημείο υψίστης αξίας, όπως άλλωστε του αρμόζει.

ΑΚΟΜΜΑΤΙΣΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΙΣΤΟΛΟΓΟΙ