Ο Άγιος Γεώργιος της Καρυούπολης

"Ημείς δε την επομένων ημέραν ανεχωρήσαμε εκ του Οιτύλου κατευθυνόμενοι πρός την Κολοκυθιάν, δια να επισκεφθώμεν εκείνους τους πληθυσμούς και να τους αναγνώσωμεν την επιστολήν του Γαληνοτάτου. Ιππεύσαμεν καθ΄ όλον το διάστημα της ημέρας δια μέσου δρυμών συναντήσαντες περί τα μέσα της πορείας μίαν εκτεταμένην κοιλάδα εκ των πλέον ωραίων, την οποίαν δύναται να ίδη τις, περιβαλλομένην υπό τερπνοτάτων λόφων μετ΄αφθονίας υδάτων."
 Φαβιανός BARBO γραμματεύς 1571μ.χ.

Την κορυφή του λόφου της Παλιάς Καρυούπολης καλύπτουν τα ερείπια της Βυζαντινής αυτής πόλης. Πρώτη αναφορά στο «Βίο του όσιου Φιλάρετου», έργο του μοναχού Νικήτα που γράφτηκε στην Καρυούπολη το 820 μ.Χ. Στην συνέχεια διαγράφει μια μεγάλη ιστορία μέχρι την εγκατάλειψή της από το σύνολο περίπου των κατοίκων, περί το 1750 μ.Χ.
Πολλές εκκλησίες, πύργοι, οχυρωματικό τείχος, ανεμόμυλος, γηστέρνες, ξεπροβάλλουν μέσα από τα ερείπια των κατοικιών, με το καθολικό να διατηρείται στην πλέον καλή κατάσταση. Το καθολικό είναι η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Κτίσθηκε μέσα στον περιβάλλοντα το παλατάκι χώρο, πολύ μεταγενέστερα από αυτό. Σύμφωνα με την άποψη του καθηγητή Δρανδάκη, κτίσθηκε στις αρχές του 15ου αιώνα και ανήκει στην κατηγορία μονόχωρων ναών με τρούλο, που είναι αρκετά διαδεδομένοι στη Μάνη. Η ανέγερσή του πρέπει να έγινε την εποχή των Παλαιολόγων, τότε που έχουμε και την πρώτη αναφορά για την επισκοπή Καρυούπολης 1426μ.χ.
Το ύφος του ναού παρουσιάζεται επιβλητικό, έχει μνημειακό χαρακτήρα, και ομοιότητες με μνημεία του Μιστρά. Δεσπόζει ο οκταγωνικός τρούλος, διακοσμημένος με πώρινα αψιδωτά περιγράμματα σε κάθε μια από τις πλευρές του, και η μεγάλη ημικυκλική αψίδα από τα ανατολικά. Τα πάρα πάνω φανερώνουν, ότι αποτελούσε τον καθολικό ναό της επισκοπής που ιδρύθηκε στην Καρυόπολη. Πάνω από την κυρία είσοδο του ναού, στην δυτική πλευρά, που μεταγενέστερα όμως κτίσθηκε, και άνοιξε άλλη στη νότια, υπάρχει η κτητορική επιγραφή «ΑΝΙΣΤΟΡΗΘΗ Ο ΘΕΙΟΣ ΚΑΙ ΠΑΝΣΕΠΤΟΣ ΝΑΟΣ ΟΥΤΟΣ ΤΟΥ ΕΝΔΟΞΟΥ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΟΠΟΥ ΚΑΙ ΕΞΟΔΟΥ ΤΩΝ ΤΙΜΙΟΤΑΤΩΝ ΑΡΧΟΝΤΩΝ ΝΙΚΟΛΙΑΝΩΝ ΚΑΙ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΙΑΝΩΝ ΜΑΡΑΒΕΛΙΑΝΩΝ ΚΟΝΤΟΣΤΑΥΛΩΝ ΡΑΜΕΝΙΑΝΩΝ Μ……ΑΤΩΝ των……………..ων ΧΡΙΣΤΙΑΝΝΩΝ».

Ολόκληρο τό άρθρο στο περιοδικό Έπαθλο