Μανιάτικο τραγούδι των Πειρατών

Κυριακούλης Μαυρομιχάλης

Ακούστε ένα πολύ ωραίο και πολύ παλιό μανιάτικο τραγούδι, που τραγουδιόταν στον πυρρίχιο ρυθμό, ο οποίος πιθανόν αποτελεί και τον χορευτικό πρόγονο όλων των ελληνικών συρτών χορών, όπως του Καλαματιανού. Κατά πάσα πιθανότητα τραγουδιόταν από Μανιάτες πειρατές πριν από το 1650 και είναι είδος πατριωτικού τραγουδιού.

Το τραγούδι ερμηνεύεται από τον πάρα πολύ καλό αλλά αδικοχαμένο τραγουδιστή Νικόλα Μητσοβολέα που “έφυγε” ξαφνικά και πρόωρα! Το τραγούδι είναι σε παλαιομανιάτικη διάλεκτο αλλά και σε απόδοση στα σύγχρονα ελληνικά από το συγγραφέα, μελετητή και ιστορικό Κυριάκο Κάσση.

Και οι δύο εκδοχές του τραγουδιού έχουν μια εξωτική ομορφιά, η οποία πολλαπλασιάζεται από την εκπληκτική φωνή του Μητσοβολέα και από την εξαιρετική μουσική του Μιχάλη Τερζή. Ακούστε και τις δύο εκδοχές...

Χη σάλασ' αντριεύγεται

τσού ‘λο παλεύει με του βράχους

Έτσ' αντριεύγωμαϊ τσαί `γου

τσού ‘λο παλεύω με του Βλάχους

Τσε τα βουνά αντριεύγονται

τσού ‘λο παλεύου με τα ισόνια

Έτσα τσαί `γω με τους οχτρούς

Σα αντριεύγωμαι αιούνια

Τσε η Τουρτσία έμ' πάτηζε

Σ' ούλη τη Μάνης τα χουριά

Τ’ άλλο καλό ε μάσαμε

Πιό κάλιο από τη λευτεριά

Η θάλασσα αντρειεύεται

Κι όλο παλεύει με τους βράχους

Έτσ' αντρειεύομαι κι εγώ

Κι όλο παλεύω με τους Βλάχους

Και τα βουνά αντρειεύονται

Κι όλο παλεύουν με τα χιόνια

Ετσά κι εγώ με τους οχτρούς

Θα αντρειεύομαι αιώνια

Και η Τουρκιά δεν πάτησε,

Σ' ούλη της Μάνης τα χωριά

Τι άλλο καλό δε μάθαμε,

Πιο κάλιο από την λευτεριά.

Σύμφωνα με τον Κυριάκο Κάσση, οι "Βλάχοι" με τους οποίους ο Μανιάτης βρίσκεται σε αέναη μάχη, δεν είναι άλλοι από τους "υπόλοιπους Έλληνες". Ακόμα και σήμερα συνηθίζουν στην Μάνη να αποκαλούν υποτιμητικά τους περισσότερους Έλληνες που δεν είναι Μανιάτες, Βλάχους. Επίσης συχνά όταν θέλουν να κατηγορήσουν κάποιον Μανιάτη για ανάρμοστη συμπεριφορά, λένε: «πάει αυτός, Βλάχεψε!».

Όπως θα παρατηρήσατε ασφαλώς, ανάμεσα σε κάθε στίχο ακούγονται εναλλάξ δύο εμβόλιμες λέξεις: Η πρώτη είναι η επωδός "Χένελλας" και σημαίνει απλά "Ελλάς". Η δεύτερη είναι η επωδός "Χούσιουτας" διατηρείται ακόμα και σήμερα με την μορφή, Είχητα, Είχητας και σημαίνει «τιμή μου», «χαρά μου». Σήμερα βεβαίως μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ειρωνικά με τον ίδιο τρόπο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί η πανελλήνια έκφραση «τιμή μου και καμάρι μου».

esperos-paranormal.com