Η ΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ FED-ΕΡΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΚΤΗΝΟΥΣ

 Της Αλεξάνδρας Τράγκα

:«Πρέπει να θυμάστε ότι είμαστε νομικό δημιούργημα του Κογκρέσου και ότι έχουμε μόνο την εντολή να ασχολούμαστε με το συμφέρον των ΗΠΑ. Οι άλλες χώρες θα πρέπει απλά να λάβουν αυτό ως πραγματικότητα και να προσαρμοσθούν σε εμάς, εφόσον πρόκειται για κάτι σημαντικό για τις οικονομίες τους»

Νέτνις Λόκχαρτ, πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Ατλάντα

Το ρόλο του ολοένα και περιθωριοποιούμενου Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, για την αποκλειστική εξυπηρέτηση των αμερικανικών οικονομικών (και μέσω αυτών γεωπολιτικών) συμφερόντων, ανέλαβε, όπως διαφαίνεται από τα πρόσφατα δημοσιευμένα έγγραφα της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς, βασικού οργάνου λήψης αποφάσεων της FED, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, που αναδύθηκε από την έναρξη της κρίσης έως και σήμερα, ουσιαστικά στην κεντρική τράπεζα του κόσμου. 

Σύμφωνα με τον Harold James, καθηγητή του Πρίνστον και του European University Institute της Φλωρεντίας: 

«Κατά τη συνεδρίαση του Οκτωβρίου του 2008, η Fed απέρριψε

τις αιτήσεις τεσσάρων «διπλωματικά και οικονομικά» σημαντικών αναδυόμενων οικονομιών (Μεξικό, Βραζιλία, Σιγκαπούρη και Νότια Κορέα), να ενταχθούν στο σύστημα swap. Το πιο σημαντικό, μπήκαν όρια στα swaps». 

Και επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, δεν υπήρχε ποτέ περίπτωση να επιτρέψουν, τη δημιουργία ενός νέου πολύ-πολικού κόσμου, με την άνοδο νέων παικτών στο παγκόσμιο γεωπολιτικό γίγνεσθαι, τον Μάιο του 2013, η Federal Reserve πήρε την απροσδόκητη απόφαση να ξεκινήσει την αποκλιμάκωση του προγράμματος αγοράς ομολόγων που είχε υιοθετήσει στον απόηχο της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η κίνηση αυτή πυροδότησε ένα απότομο ξεπούλημα στοιχείων ενεργητικού από τις αναδυόμενες αγορές, που ήταν οι μεγαλύτεροι ωφελημένοι από την χαλαρή νομισματική πολιτική των κύριων κεντρικών τραπεζών τού κόσμου. 

Είναι όμως μόνο η απόσυρση κεφαλαίων από τις αναδυόμενες οικονομίες ο μόνος τρόπος διεξαγωγής ενός νομισματικού πολέμου; Σίγουρα όχι! 

Και οι δύο κινήσεις κεφαλαίων, εισροή κατά τη διάρκεια της κρίσης και εκροή μετά την κρίση, δεν ωφέλησαν τις προαναφερθείσες χώρες. Για παράδειγμα, ο τεράστιος όγκος κεφαλαίων προς την Βραζιλία προκάλεσε στον Υπουργό Οικονομικών της χώρας τέτοιο θυμό που έκανε λόγο για νομισματικό πόλεμο.

«Μαζικές εισροές κεφαλαίων μέσα σε ένα πολύ μικρό διάστημα οδηγούν σε άνιση κατανομή αυτών των κεφαλαίων, δηλαδή σε μια υπερθέρμανση και έτσι σε ενδεχόμενη κρίση», επιβεβαιώνει και ο Γκύντερ Μπεκ, καθηγητής Ευρωπαϊκών Μακροοικονομικών Αναλύσεων στο Πανεπιστήμιο του Ζίγκεν.

Ποια είναι όμως τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Αμερικής, σε κάθε μία από τις πληγείσες αναδυόμενες οικονομίες, συμφέροντα που εξυπηρετούνται και μέσω της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, διά της διεξαγωγής οικονομικού πολέμου;

Μία ματιά πίσω από την κουρτίνα, καταδεικνύει το γεγονός ότι οι χώρες που επλήγησαν περισσότερο από τις αποφάσεις της FED (Ξυπνούν μνήμες της Ασιατικής Κρίσης του 1997, εφ. Ημερησία, 24.09.2014), είναι η Τουρκία, η Αργεντινή, η Ρωσία, η Κίνα, η Βραζιλία και το Μεξικό, ενώ αντιθέτως η Ινδία, βρίσκεται σε σχετικά καλή θέση.

Εάν εξεταστούν οι σχέσεις κάθε ενός εκ των προαναφερόμενων κρατών με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, διαπιστώνουμε ότι την περίοδο που η FED, επιβράδυνε την αγορά ομολόγων, οδηγώντας σε μαζική φυγή κεφαλαίων τους ξένους επενδυτές, ξεσπούσε οξύτατη αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και αναδυόμενων οικονομιών, με πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις κυρίως για τις δεύτερες. 

Έτσι, μόνο τυχαίο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί το γεγονός ότι τον Ιανουάριο του 2014, όπου το ρωσικό ρούβλι υποχώρησε κατά 6% έναντι του δολαρίου, πληθώρα διαδηλωτών στην πλατεία Ανεξαρτησίας στο Κίεβο, ζητούσαν να ακυρωθούν οι αποφάσεις του φιλορώσου πολιτικού Βίκτορ Γιανούκοβιτς, περί απόρριψης της συμφωνίας σύνδεσης της Ουκρανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπέρ μίας νέας δανειακής συμφωνίας διάσωσης με τη Ρωσία. 

Ο Υφυπουργός των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, έσπευσε να εγκαλέσει την κυβέρνηση της Ουκρανίας να «ακούσει τη φωνή του λαού», ενώ ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Άντερς Φογκ Ράσμουσεν απαίτησε από την ουκρανική κυβέρνηση να εγγυηθεί το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και του συνέρχεσθαι.

Δυστυχώς, η Γερμανία, η ΕΕ και οι ΗΠΑ επιδιώκουν όχι μόνο τον οικονομικό στραγγαλισμό της χώρας, αλλά ταυτόχρονα επιχειρούν να καρπωθούν και τα οφέλη των γεωπολιτικών μεταβολών εις βάρος της Ρωσικής επιρροής στην Ανατολική Ευρώπη. Η ενσωμάτωση της Ουκρανίας στην ΕΕ απομονώνει δραματικά τη Ρωσία και συνθλίβει την Ευρασιατική Ένωση που περιλαμβάνει τη Ρωσία και την Ουκρανία. Μη μας διαφεύγει και το γεγονός ότι ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας βρίσκεται στην Κριμαία. 

Στην ίδια γεωστρατηγική σκακιέρα παίζει και η αμερικανική κυβέρνηση, η οποία συστηματικά επεκτείνει τη στρατιωτική της παρουσία στην Ασία για να περικυκλώσει την Κίνα και να υπονομεύσει την επιρροή της στην περιοχή.

Προσπάθειες υπονόμευσης της Κίνας, διακρίνουμε και μετά την υποβάθμιση του αξιόχρεου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής από A σε Α-, στις 17 Οκτωβρίου του 2013, από τον κινεζικό οίκο αξιολόγησης Dagong Global. Από τον Ιανουάριο του 2014, η κινεζική οικονομία έχει επιβραδύνει, ενώ το γεν εξασθενεί. 

Σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης με τις ΗΠΑ, βρίσκεται και η Τουρκία, η επεκτατική πολιτική της οποίας, στοχεύει στη μετατροπή της σε περιφερειακή δύναμη, στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Την ώρα που η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Safak έφτασε να αναφέρεται ανοικτά σε «λόμπι των επιτοκίων σε Λονδίνο και Νέα Υόρκη, που εκβιάζουν την κεντρική τράπεζα, ασκώντας πιέσεις στη λίρα», πληθαίνουν τα δημοσιεύματα στήριξης της Τουρκίας στο σουνιτικό ISIS.

Ο Νταβούτογλου υπήρξε σαφής και χωρίς περιστροφές στο BBC: στόχος της Άγκυρας είναι ο Άσαντ και μόνο σε μία χερσαία επιχείρηση που θα είχε στόχο την ανατροπή του θα υπήρχε τουρκική συμμετοχή. Την ίδια στιγμή ο εκπρόσωπος των ΗΠΑ στον Συμμαχικό Συνασπισμό Άλεν δηλώνει από τη Βηρυτό ότι η Ουάσιγκτον θέλει πολιτική λύση στη Συρία που θα επιτρέψει τη συνεργασία των δυνάμεων του Άσαντ με τη μετριοπαθή αντιπολίτευση εναντίον του ISIS. 

Είναι ξεκάθαρο ότι πλέον δεν συζητάμε για συμμετοχή της Τουρκίας στην εκστρατεία κατά των τζιχαντιστών, καθώς ΗΠΑ και Τουρκία έχουν συγκρουόμενες στοχεύσεις στη Μέση Ανατολή.

Ένταση όμως επικρατεί και στις σχέσεις της έτερης πληγείσας από τις αποφάσεις της  FED, Αργεντινής με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.

Η σύγκρουση των δύο κρατών, πρόσφατα κορυφώθηκε, ιδιαίτερα μετά την προσφυγή της Αργεντινής εναντίον των ΗΠΑ στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, για παραβίαση της εθνικής της κυριαρχίας με βάση τη δικαστική απόφαση του αμερικανικού δικαστηρίου αναφορικά με τον τρόπο πληρωμής τους χρέους της χώρας που την οδήγησε σε χρεοκοπία.

Υπενθυμίζεται ότι hedge funds που είχαν εξαγοράσει ομόλογα της Αργεντινής είχαν προσφύγει στην αμερικανική δικαιοσύνη. Ο Αμερικανός δικαστής Τόμας Γκριέζα αποφάσισε ότι η χώρα δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τους ομολογιούχους που είχαν δεχθεί «κούρεμα» στους τίτλους τους, εάν δεν πληρώσει την ίδια ώρα και τα hedge funds που δεν είχαν δεχτεί την απομείωση.

Στον αντίποδα η Αργεντινή υποστήριξε ότι δεν υπήρξε χρεοκοπία της χώρας καθώς πλήρωσε τα χρέη της εκτός από το υπόλοιπο που ζητούσαν επιπλέον τα hedge funds. Σημείωσε δε ότι ο Αμερικανός δικαστής εμπόδισε την καταβολή των πληρωμών στους πιστωτές της. 

Μία σύντομη ματιά στις σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών με τη Βραζιλία και το Μεξικό, καταδεικνύει ότι και αυτές οι χώρες, αντιμετωπίζουν προβλήματα με το γίγαντα της αμερικανικής ηπείρου.

Δυστυχώς, η υποχώρηση του ρεάλ, κατά 4% έναντι του δολαρίου, συνοδεύεται και με τις πρόσφατες κυρώσεις της Βραζιλίας στις ΗΠΑ, ύψους περίπου 800 εκατ. δολαρίων, λόγω της αθέτησης από μέρους της Ουάσινγκτον μιας διμερούς συμφωνίας για το βαμβάκι. Μπορεί τα δύο κράτη τελικά να έλυσαν τη διαφωνία τους τον Οκτώβριο του 2014, όμως ουσιαστικά, μετά την υποτίμηση του νομίσματός της, η Βραζιλία, αποδείχθηκε ότι ήταν ο μεγάλος χαμένος.

Σε ό, τι αφορά στο Μεξικό, η αντιπαράθεση μεταξύ των δύο κρατών για την πολιτικά πανίσχυρη βιομηχανία ζάχαρης, της πλέον προστατευόμενης από τις ΗΠΑ, που επί μακρόν βρίσκεται στο κέντρο των εμπορικών διενέξεων, εδώ και 20 χρόνια, αλλά και το υπέρογκο κύμα λαθρομετανάστευσης προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, καταδεικνύουν τους λόγους για τους οποίους η συγκεκριμένη χώρα της Λατινικής Αμερικής, υφίσταται, μετά τις αποφάσεις της FED, υποχώρηση κατά 3% του πέσο. 

Στον αντίποδα των προαναφερθείσων χωρών, βρίσκεται η Ινδία, που σύμφωνα με την Ημερησία (ο.π.) βρίσκεται σε σχετικά καλή θέση.

Δεν περνά ωστόσο απαρατήρητο το γεγονός ότι, μαζί με την άνοδο της Ινδίας, υπήρξε επίσκεψη του Ινδού, φιλοδυτικού πλέον πρωθυπουργού Ναρέντρα Μόντι, στην Αμερική, το Σεπτέμβριο του 2014.

Έχοντας δέσει στο άρμα της την Ιαπωνία, η Ουάσιγκτον έχει βάλει από καιρό στο μάτι την Ινδία. Η τελευταία είναι διατεθειμένη να πουλήσει πολύ ακριβά μια πιθανή συμπόρευση με τους Αμερικανούς, όπως φάνηκε και από το ηχηρό βέτο που έθεσε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (31/7) κατά της συμφωνίας Διευκόλυνσης του Εμπορίου (TFA) και πρώτης μεταρρύθμισης στα δεκαεννιά χρόνια του οργανισμού, εγείροντας θέμα προστασίας των επιδοτήσεων τροφίμων.

Το «αυτογκόλ»

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNBC, η Γενική Διευθύντρια του άρτι περιθωριοποιηθέντος από τη FED, Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, τόνισε ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ δεν μπορεί να αγνοήσει τις επιπτώσεις της παύσης του προγράμματος αγοράς ομολόγων στις αναδυόμενες αγορές. 

«Οι πολύ αρνητικές επιπτώσεις στις αναδυόμενες οικονομίες, θα μπορούσαν να επηρεάσουν και άλλες αγορές. Γι’ αυτό το να υποθέσουμε ότι μια εγχώρια οικονομία είναι τελείως απομονωμένη, δεν θα είναι η σωστή προσέγγιση», σημείωσε η Γαλλίδα αξιωματούχος, στο περιθώριο του Ambrosetti Forum στη Βόρεια Ιταλία, που έλαβε χώρα το Σεπτέμβριο του 2013.

Και μπορεί η FED, πλέον να έχει την πρωτοκαθεδρία αναφορικά με την πρωτοβουλία κινήσεων άμβλυνσης της αμερικανικής οικονομικής κρίσης, διά της υπονόμευσης των αναδυόμενων οικονομιών και την εξυπηρέτηση των γεωπολιτικών συμφερόντων των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, όμως θα έπρεπε να λάβει σοβαρά υπόψη της τις αιτιάσεις της Γαλλίδας Προέδρου του IMF. 

Σύμφωνα με τον Στέφαν Γκρομπ, ανταποκριτή του Euronews στην Ουάσινγκτον:

«Μπορεί το τρίτο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης QE3 (Quantitative Easing) να ΗΤΑΝ αποτελεσματικό, καθότι η ανεργία έπεσε από πάνω από 8%, σε λιγότερο από 6%, ωστόσο, όπως υποστηρίζουν ακαδημαϊκοί κύκλοι ακόμα και μέσα στη FED, η τρίτη ποσοτική χαλάρωση το μόνο που κατάφερε ήταν να επιδεινώσει την υπάρχουσα ανισότητα στην Αμερική, οι νέες θέσεις εργασίας είναι χαμηλόμισθων, οι μισθοί δεν αυξάνονται, η ανάπτυξη είναι ασταθής. Αυτή η συλλογιστική λέει: η μεσαία τάξη και πάλι πιέστηκε, την ώρα που οι κάτοχοι μετοχών γίνονταν πλουσιότεροι.[…]

Ας μην ξεχνάμε ότι η QE3 φούσκωσε σε ανεπανάληπτα επίπεδα τον ισολογισμό της FED. Τα χρήματα που δημιούργησε η FED  για την αγορά ομολόγων, πάνω από 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, μπορούν να οδηγήσουν σε καλπάζοντα πληθωρισμό, όταν η ανάπτυξη δρομολογηθεί για τα καλά.

Ή μπορούν να οδηγήσουν σε φούσκες που θα οδηγήσουν σε αποσταθεροποίηση και ίσως μία ακόμα κρίση. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος μπούμερανγκ, που μπορεί να το προκαλέσει οτιδήποτε». 

Και επειδή η ιστορία κύκλους κάνει, επαναλαμβανόμενη την πρώτη φορά ως τραγωδία και τη δεύτερη ως φάρσα, μόνο ως φάρσα θα μπορούσε να ληφθεί η απόφαση της FED, για ουσιαστική υπονόμευση των αναδυόμενων οικονομιών.

Μπορεί βραχυπρόθεσμα η αμερικανική οικονομία να μπήκε σε τροχιά (όπως υποστηρίζει) ανάπτυξης, όμως μακροπρόθεσμα, μετά τη φτωχοποίηση όλο και μεγαλύτερου μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού, οι εξαγωγές της βαριάς αμερικανικής βιομηχανίας θα ελαχιστοποιηθούν, την ώρα που η εγχώρια αγορά, δεν θα δύναται σε καμία περίπτωση να απορροφήσει το σύνολο των παραγόμενων προϊόντων.

Άλλωστε, μόνο τυχαία δεν είναι η πτώση της Wall Street, αμέσως μετά την απόφαση της FED, για νέα μείωση του ρυθμού εκτύπωσης δολαρίων, τον Ιανουάριο του 2014. Οι βασικοί δείκτες υποχώρησαν πάνω από 1%, αυξάνοντας στο 4% τις απώλειες εκείνης της εβδομάδας. 

Μπορεί η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, να ανέστρεψε το μότο «σκέψου παγκόσμια, δράσε τοπικά» σε «σκέψου τοπικά, δράσε παγκόσμια», όμως, ως φαίνεται, τίποτα δεν διδάχθηκε από το κραχ του ’29 και την πρόσφατη οικονομική κρίση: η ευρωζώνη, θα απορροφήσει τα ελλείμματα των υπονομευθέντων αναδυόμενων οικονομιών και κατά συνέπεια, η κρίση θα επιστρέψει εκ νέου σε αμερικανικά εδάφη.