Περικεφαλαία Ἑλληνική…

Περικεφαλαία Ἑλληνική, ἀπὸ τὴν Κρήτη. Ἀρχαϊκή, τέλη 7ου αἰ. π.Χ., ἀπὸ χαλκό.
Μητροπολιτικὸ Μουσεῖο Τέχνης (Νέα Ὑόρκη) © The Metropolitan Museum of Art

Ἐξαιρετικῆς τέχνης περικεφαλαία, ἡ ὁποία βρέθηκε σύμφωνα μὲ τὴν περιγραφή τοῦ Metropolitan Museum of Art στὴ νότιο-κεντρικὴ Κρήτη ὅπου ἀναμφίβολα εἶναι καὶ ὁ τόπος κατασκευῆς της.
Στὸ ἔκτυπο ἀνάγλυφο τῆς περικεφαλαῖας βλέπουμε τὸν Ζήτην καὶ τὸν Κάλαϊν τοὺς υἱοὺς τοῦ Βορέως. Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα στὴν αρχαία ἑλληνικὴ τέχνη εἶναι τὰ φτερὰ στοὺς ὥμους καὶ στὰ πόδια. Κρατοῦν ἕνα ζεύγος περιπλεγμένων ὄφεων. Κάτω ἀπὸ αὐτά, δύο πάνθηρες μὲ κοινὸ κεφάλι.
Ὁ Ζήτης καὶ ὁ Κάλαϊς εἶχαν πάρει μέρος στὴν Ἀργοναυτικὴ ἐκστρατεία καὶ κυνήγησαν τὶς Ἄρπυιες γιὰ νὰ ἀπαλλάξουν τὸν μάντη Φινέα ἀπὸ τὴν τιμωρία ποὺ τοῦ εἶχαν ἐπιβάλλει οἱ θεοί μὲ ἀντάλλαγμα νὰ τοὺς δώσῃ πληροφορίες γιὰ τὴν Κολχίδα.

Α 9,21 ἐντεῦθεν ἀναχθέντες καταντῶσιν εἰς τὴν τῆς Θρᾴκης Σαλμυδησσόν, ἔνθα ᾤκει Φινεὺς μάντις τὰς ὄψεις πεπηρωμένος. τοῦτον οἱ μὲν Ἀγήνορος εἶναι λέγουσιν, οἱ δὲ Ποσειδῶνος υἱόν· καὶ πηρωθῆναί φασιν αὐτὸν οἱ μὲν ὑπὸ θεῶν, ὅτι προέλεγε τοῖς ἀνθρώποις τὰ μέλλοντα, οἱ δὲ ὑπὸ Βορέου καὶ τῶν Ἀργοναυτῶν, ὅτι πεισθεὶς μητρυιᾷ τοὺς ἰδίους ἐτύφλωσε παῖδας, τινὲς δὲ ὑπὸ Ποσειδῶνος, ὅτι τοῖς Φρίξου παισὶ τὸν ἐκ Κόλχων εἰς τὴν Ἑλλάδα πλοῦν ἐμήνυσεν. ἔπεμψαν δὲ αὐτῷ καὶ τὰς ἁρπυίας οἱ θεοί· πτερωταὶ δὲ ἦσαν αὗται, καὶ ἐπειδὴ τῷ Φινεῖ παρετίθετο τράπεζα, ἐξ οὐρανοῦ καθιπτάμεναι τὰ μὲν πλείονα ἀνήρπαζον, ὀλίγα δὲ ὅσα ὀσμῆς ἀνάπλεα κατέλειπον, ὥστε μὴ δύνασθαι προσενέγκασθαι. βουλομένοις δὲ τοῖς Ἀργοναύταις τὰ περὶ τοῦ πλοῦ μαθεῖν ὑποθήσεσθαι τὸν πλοῦν ἔφη, τῶν ἁρπυιῶν αὐτὸν ἐὰν ἀπαλλάξωσιν. οἱ δὲ παρέθεσαν αὐτῷ τράπεζαν ἐδεσμάτων, ἅρπυιαι δὲ ἐξαίφνης σὺν βοῇ καταπτᾶσαι τὴν τροφὴν ἥρπασαν. θεασάμενοι δὲ οἱ Βορέου παῖδες Ζήτης καὶ Κάλαϊς, ὄντες πτερωτοί, σπασάμενοι τὰ ξίφη δι᾽ ἀέρος ἐδίωκον. ἦν δὲ ταῖς ἁρπυίαις χρεὼν τεθνάναι ὑπὸ τῶν Βορέου παίδων, τοῖς δὲ Βορέου παισὶ τότε τελευτήσειν ὅταν διώκοντες μὴ καταλάβωσι. διωκομένων δὲ τῶν ἁρπυιῶν ἡ μὲν κατὰ Πελοπόννησον εἰς τὸν Τίγρην ποταμὸν ἐμπίπτει, ὃς νῦν ἀπ᾽ ἐκείνης Ἅρπυς καλεῖται· ταύτην δὲ οἱ μὲν Νικοθόην οἱ δὲ Ἀελλόπουν καλοῦσιν. ἡ δὲ ἑτέρα καλουμένη Ὠκυπέτη, ὡς δὲ ἔνιοι Ὠκυθόη (Ἡσίοδος δὲ λέγει αὐτὴν Ὠκυπόδην), αὕτη κατὰ τὴν Προποντίδα φεύγουσα μέχρις Ἐχινάδων ἦλθε νήσων, αἳ νῦν ἀπ᾽ ἐκείνης Στροφάδες καλοῦνται· ἐστράφη γὰρ ὡς ἦλθεν ἐπὶ ταύτας, καὶ γενομένη κατὰ τὴν ἠιόνα ὑπὸ καμάτου πίπτει σὺν τῷ διώκοντι. Ἀπολλώνιος δὲ ἐν τοῖς Ἀργοναύταις ἕως Στροφάδων νήσων φησὶν αὐτὰς διωχθῆναι καὶ μηδὲν παθεῖν, δούσας ὅρκον τὸν Φινέα μηκέτι ἀδικῆσαι. Ἀπολλόδωρος Βιβλιοθήκη Α’



APOLLOD. bibl. III, 199
«Ζήτην καὶ Κάλαϊν πτερωτούς, οἳ πλέοντες σὺν ᾿Ιάσονι καὶ τὰς ῾Αρπυίας διώκοντες ἀπέθανον, ὡς δὲ ᾿Ακουσίλαος λέγει, περὶ Τῆνον ὑφ᾿ ῾Ηρακλέους ἀπώλοντο»

Ἀκουσιλάου ἀποσπάσματα

Bronze Helmet
Period: Archaic
Date: late 7th century B.C.
Culture: Greek, Cretan
Medium: Bronze
Dimensions: H. (1989.281.49): 9 5/8 in. (24.5 cm)
H. (1989.281.50): 8 1/4 in. (21 cm)
Classification: Bronzes
Credit Line: Gift of Norbert Schimmel Trust, 1989
Accession Number: 1989.281.49, .50
© The Metropolitan Museum of Art

Εἰκόνα 1 http://www.metmuseum.org/art/collection/search/256978
Εἰκόνα 2 https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Metropolitan_bronze_helmet_3.jpg Foto Ad Meskens
Εἰκόνα 3 https://gr.pinterest.com/pin/516928863453127613/
Ἡ περικεφαλαία σὲ εἰκόνα μεγάλης ἀνάλυσης –> http://images.metmuseum.org/CRDImages/gr/original/DT262.jpg

Σύντομος σύνδεσμος -shortlink- άρθρου: http://wp.me/p2VN9U-Ly