Εκδρομή - Περιήγηση
και παρακολούθηση της παράστασης :
«Γυναίκα Προμηθέας : Δήμητρα , Άρτεμις, Αριάδνη»
Γενικά για την Ομάδα
Η Ομάδα Μελέτης της Αρχαίας Όρχησης λειτουργεί από το 1991 στο θέατρο Δόρα Στράτου ως πρωτοβουλία του Προέδρου καθηγητή Άλκη Ράφτη και περιλαμβάνει φοιτητές, χορευτές, ηθοποιούς, πανεπιστημιακούς δασκάλους και άλλους, από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η ιδιομορφία της ομάδας είναι ότι συνδυάζει την επιστημονική έρευνα με την καλλιτεχνική αναζήτηση. Η θεωρητική έρευνα έχει αποδώσει τη δημοσίευση πολυάριθμων βιβλίων, άρθρων και επιστημονικών ανακοινώσεων σε επιστημονικά συνέδρια. Η πρακτική εφαρμογή περιλαμβάνει μαθήματα χορού, σεμινάρια και καλλιτεχνικές παραστάσεις.
Στο πρόγραμμά της συνδυάζονται η θεωρητική και πρακτική μελέτη και έρευνα, τόσο της ελληνικής αρχαιότητας (όρχηση, μουσική, αρχαίο δράμα), όσο και διαφορετικών χορευτικών παραδόσεων (σύγχρονος ελληνικός και παραδοσιακός, ινδικός, ανατολίτικος, αφρικάνικος, ιαπωνικός, σύγχρονος χορός κ.ά). Επίσης μελετώνται μορφές χοροθεραπείας από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Σκοπός της ομάδας είναι η παραγωγή χοροθεατρικής παράστασης, που θα εντάσσεται στο πρόγραμμα του Θεάτρου Δόρα Στράτου το καλοκαίρι.
Την ομάδα συντονίζει η Άννα Λάζου, Λέκτορας Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών - σκηνοθέτις.
Ο κύκλος μαθημάτων της Ομάδας Μελέτης της Αρχαίας Όρχησης πραγματοποιείται μία ημέρα την εβδομάδα και ώρες 14:00 -16:00 στο Σπίτι του Χορού, Σχολείου 8 (πάροδος Αδριανού 122) στην Πλάκα*. Δοκιμαστικά μαθήματα πραγματοποιήθηκαν το φθινοπωρινό τρίμηνο Οκτώβριος – Νοέμβριος 2009 με διδάσκοντες τους Νεκτάριο Γιούτσο, Άννα Λάζου και Φιφίκα Νικολοπούλου.
Πληροφορίες- Γραφεία: τηλ. 210 324 4395 και 210 324 6188, ώρες 10:00-15:00
Θέατρο Δόρα Στράτου: τηλ. 210 921 4650 και 210 921 2866 ώρες 19:30-22:00
mail@grdance.org και
http://www.grdance.org/
Ancient Dancing lessons at the School of Theatre "Dora Stratou"
Courses in the Study Group of Ancient dancing operating since 1991 in the Theatre "Dora Stratou" are held every Thursday at 14:00 -16:00 at the House of Dance, School 8 (passage Adrianou str. 122) Plaka*.
Theoretical and practical approach of the Greek Antiquity (dancing, music, ancient drama) and correlation with other dance traditions (Greek, Indian, Oriental, African, Japanese, modern dance etc.) and forms of dance therapy from antiquity till today.
Information Office: tel 210.324.4395 and 210.324.6188, from 10:00-15:00
Dora Stratou Theatre: tel 210.921.4650 and 210.921.2866 from 19:30-22:00
mail@grdance.org,
http://www.grdance.org/.
www.orchesis-portal.org/grdance/
http://ancientorchesis.blogspot.com/ υπό κατασκευή
ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΦΟΡΕΙΣ
δ ρ Υ ο ς τ ο Π ο ι
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ – 746 – Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου 157 84
Τηλ.: 2107644039– 6983942295, fax: 210 7248979
e-mail:
dryos.topoi@yahoo.gr,
www.phil.uoa.gr/~lazou/
Η ερευνητική και καλλιτεχνική ομάδα
«δρΥός τόΠοι» δημιουργήθηκε από το 2004 από την Άννα Λάζου ως μετεξέλιξη της Θεατρικής Πρωτοβουλίας Νέων ΔΡΥΣ του Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει παρουσιάσει σειρά παραστάσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. 'Δρυς, Δράση, Δράμα', τρεις λέξεις με την ίδια ετυμολογική ρίζα, που συμβολίζουν το ενδιαφέρον της ομάδας για την προσέγγιση του θεάτρου μέσα από μια ανθρωπολογική προοπτική. Η μελέτη των θρησκευτικών πρακτικών, από όπου προέρχεται το θέατρο, όπως η δενδρολατρεία, κατευθύνει την εργασία της ομάδας μέσω του συνδυασμού μοντέρνων και μεταμοντέρνων στοιχείων, παράλληλα με πολυάριθμες ανταλλαγές τέχνης και έρευνας. Το σώμα στις παραστατικές τέχνες είναι ένα από τα πρωταρχικά ενδιαφέροντα των συντελεστών της. Στο ενεργητικό της έχει το χορο-θεατρικό δρώμενο: ‘Νέκυια- αρχέγονο παιγνίδι μεταμόρφωσης΄, την παράσταση Wittgenstein – Βιτγκενστάιν, Νέκυια - Το αρχέγονο ταξίδι, Αντιγόνη του Σοφοκλή και Αγριοτριαντάφυλλα – Μυστήριον, χοροθεατρικό δρώμενο εμπνευσμένο από το μουσικό έργο του Γιάννη Χρήστου (1926 – 1970), Το τραγούδι του ήλιου – παιδικό διαδραστικό παραμύθι της Λέτας Κουτσοχέρα, το χοροθεατρικό δρώμενο Γυναίκα Προμηθέας.
Άννα Λάζου
Διδάσκει Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, υπηρετεί στο ίδιο Πανεπιστήμιο ως επιστμονική συνεργάτης από το 1992 και λέκτορας από το 2009, σπούδασε Φιλοσοφία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (1980) και στο Birkbeck College του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (1984 – 1990) (Φιλοσοφία του Νου, Λογική, Αισθητική, Πολιτική Φιλοσοφία, Επιστημολογία) και Θέατρο στην Αθήνα (Δραματική Σχολή Β. Ρίτσου) και είναι διδάκτορας Φιλοσοφίας του Τμήματος Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (2006). Οι δημοσιεύσεις της περιλαμβάνουν κυρίως άρθρα και μελέτες σχετικά με θέματα Σύγχρονης Φιλοσοφίας, Ιστορίας της Φιλοσοφίας, Φιλοσοφίας του Νου, Φιλοσοφίας και Ιστορίας του Θεάτρου και του Χορού. Από το 1992 συντονίζει την ομάδα μελέτης της αρχαίας όρχησης στο Θέατρο της Δόρας Στράτου. Συνθέτει και σκηνοθετεί πειραματικές παραστάσεις θεάτρου και χοροθεάτρου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό: “Αντιγόνη” (Σοφοκλή), “Όρνιθες”, “Ειρήνη” (Αριστοφάνη), “Ιππόλυτος”, “Βάκχες” (Ευριπίδη), “Η Αγία Ιωάννα των Σφαγείων” (Μπρεχτ), “Έρως Πυγμάχος”, “Στα ίχνη του Διονύσου”, “Πανδρυμία”, “Εκ Δρυός και Πέτρας”, “Διόνυσος: Δέσμιοι της Αυταπάτης”, “Νέκυια – Αρχέγονο Ταξίδι”, “Witggenstein – Βιτγκενστάιν”, “Αγριοτριαντάφυλλα – Μυστήριον”, “Γυναίκα Προμηθέας” κ.α. Πρόσφατα διοργάνωσε σειρά σεμιναρίων “Σύγχρονες Χρήσεις του Χοροθεάτρου στη δια βίου μάθηση” με διδάσκοντες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Πρόσφατες δημοσιεύσεις της: “Ψυχονοητικά Γεγονότα και η επί σκηνής δράση του ηθοποιού”, περιοδικό Θεατρογραφίες, Νοέ-Δεκ. 2008 και “The Diachronic Character of the Dionysian”, Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου “Musiques, Rhythmes et Dances dans l’ Antiquite”, Εκδόσεις Presses Universitaires de Rennes, Σεπτ 2010κ.ά.
Πολιτιστική Πρωτοβουλία Νέων
Η “Πολιτιστική Πρωτοβουλία Νέων - YOU.C.I.” (2007) είναι μια πολιτιστική εταιρεία, που τα μέλη της έχουν αποκτήσει στο παρελθόν ειδική εμπειρία σε πολιτιστικές δράσεις νεολαίας. Ο σκοπός της Εταιρείας είναι καθαρά καλλιτεχνικός, πολιτιστικός, μορφωτικός και κοινωφελής, επί μη κερδοσκοπικής βάσεως. Συγκεκριμενοποιείται ως η με κάθε μέσο και σε κάθε δυνατή κοινωνική μορφή ανάπτυξη της δημιουργικότητας και των δυνατοτήτων πολιτιστικής παρέμβασης στην κοινωνία των νέων ανθρώπων, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας και οποιωνδήποτε άλλων διακρίσεων και περιορισμών. Έμφαση και προτεραιότητα δίνονται στις παραστατικές τέχνες (θέατρο – χορός, performance), στη συνέχεια στις υπόλοιπες τέχνες, σε επιστήμες σχετικές με τον πολιτισμό και τις τέχνες και σε αθλητικές, οικολογικές και φυσιολατρικές δραστηριότητες ή στο συνδυασμό δραστηριοτήτων με άξονες την τέχνη και το περιβάλλον. Αναλυτικότερα, οι σκοποί της “Πολιτιστικής Πρωτοβουλίας Νέων - YOU.C.I.” είναι 1. Η δημιουργία «κοινότητας γνώσης» και τράπεζας πληροφοριών για τους εθελοντές δράσης στους τομείς του πολιτισμού, του περιβάλλοντος και της κοινωνικής μέριμνας και ποιότητας ζωής των νέων, 2. Η ανάπτυξη πολιτιστικού δικτύου νέων ερευνητών και δημιουργών στο χώρο των τεχνών, του πολιτισμού και της πολιτιστικής κληρονομιάς, η ανάδειξη πολιτιστικού περιεχομένου των οργανώσεων της νεολαίας και η ανάπτυξη διεθνών σχέσεων στη βάση της διαπολιτισμικότητας με στόχο κοινές δράσεις και κοινά προγράμματα για τους νέους. Η YOU.C.I. έχει συμμετάσχει σε θεατρικά γεγονότα και εργαστήρια σε συνεργασία με τον Πολιτιστικό Ομιλο Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών, σε πολλά πολιτιστικά γεγονότα Δήμων καθώς και περιοδεύσει στην επαρχία (Δωδεκάνησα 2006, Πελοπόννησος 2007, Ιόνια Νησιά 2006), και έχει διαχειρισθεί τα προγράμματα «Τέχνη για το Περιβάλλον» και «Φωνές Σωματικών Πολιτισμών» στα πλαίσια της Νέας Γενιάς και του «1001 Δράσεις για το Διάλογο».
Μεθοδολογία
Η θεωρητική έρευνα της Ομάδας έχει αποδώσει τη δημοσίευση πολυάριθμων βιβλίων, άρθρων και επιστημονικών ανακοινώσεων σε επιστημονικά συνέδρια. Τα θεωρητικά πορίσματα συνοδεύονται με εφαρμογή σε σειρά παραστατικών δρωμένων, χοροθεατρικών και μουσικών σεμιναρίων και παραστάσεων με τη σύμπραξη μελών της ομάδας και καλλιτεχνών του εξωτερικού. Η θεωρητική προσέγγιση εφαρμόζει μία σύγχρονη επιστημονική μέθοδο προσέγγισης ενός υλικού ιδιαιτέρως δύσκολου, τόσο στην αποκρυπτογράφηση, όσο και στην ερμηνεία. Δεν είναι μόνο η μεγάλη χρονική διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στον ερευνητή και το αντικείμενο του, αλλά το υλικό του στη καλύτερη περίπτωση περιορίζεται σε αποσπασματικές αναφορές στα αρχαία κείμενα και απεικονίσεις χορευτικών σχημάτων στα διάφορα τέχνεργα. Ένας συνδυασμός επιστημών και γνώσεων ακόμα και από χώρους που μπορεί να μοιάζουν φαινομενικά άσχετοι μεταξύ τους μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τις χορευτικές παραστάσεις που διασώθηκαν από την αρχαιότητα, να μπούμε πιο βαθιά στο πνεύμα της κάθε εποχής σε αντίθεση με την απλή ταξινόμηση και στυλιστική ανάλυση των αναπαραστάσεων και να ερευνήσουμε τις πιθανές κοινωνικές και ανθρωπολογικές, ή όποιες άλλες προεκτάσεις του θέματος, με σκοπό μια πιο ολοκληρωμένη και σφαιρική παρουσίασή του. Εθνολογικές παρατηρήσεις για παρόμοιους χορούς σε άλλους λαούς, καθώς και κινησιολογικά δεδομένα, ιστορικά δεδομένα, επιγραφές, μαρτυρίες, μυθολογίες, αρχαιολογικά κατάλοιπα κλπ είναι στοιχεία που στον συνδυασμό τους θα μπορούσαν να περιγράψουν με τον καλύτερο επιστημονικό τρόπο ένα καλλιτεχνικό δρώμενο, όσο απομακρυσμένο και αν είναι χρονικά από μας. Στο πρόγραμμα εντάσσονται η θεωρητική και πρακτική μελέτη και έρευνα τόσο της ελληνικής αρχαιότητας (όρχηση, μουσική, αρχαίο δράμα) όσο και διαφορετικών χορευτικών παραδόσεων (ελληνικός, ινδικός, ανατολίτικος, αφρικάνικος, ιαπωνικός, σύγχρονος χορός κ.ά.).
Η πρακτική εφαρμογή περιλαμβάνει μαθήματα κίνησης και χορού, μελέτη των αρχαίων κειμένων και του αρχαίου λόγου, σεμινάρια και παραστάσεις. Μέσω της εξοικείωσης των συμμετεχόντων με το ανθρώπινο σώμα και την κίνηση, μελετάται η ανθρώπινη κίνηση, η ισορροπία και οι συνδυασμοί αυτών, βασιζόμενοι στο σκεπτικό ότι το ανθρώπινο σώμα μπορεί να αποδώσει έναν αριθμό συγκεκριμένων κινήσεων, κοινών στις περισσότερες χορευτικές παραδόσεις από όπου και αν προέρχονται. Συγκεκριμένα, για την ανασύσταση των αρχαίων χορών με τη χρήση παραδοσιακών μορφών χορού εφαρμόζεται η εμπειρική μέθοδος, κατά την Άννα Λάζου, που αναλύεται στα ακόλουθα βήματα: α) ανάλυση του κειμένου με βάση το νόημά του και την κοινωνική λειτουργία ή τη θεατρική του χρήση, β) ανακάλυψη ρυθμικών μοτίβων του κειμένου και σύνδεσή τους με μουσικά μοτίβα, γ) οργάνωση της χορευτικής ομάδας (αριθμός, φύλο, ηλικία των μελών), δ) επιλογή ανάμεσα σε πιθανούς παραδοσιακούς χορούς σύμφωνα με τα κριτήρια του νοήματος, της χρήσης και της λειτουργίας του χορού, ε) προετοιμασία των μελών της χορευτικής ομάδας ανάλογα με το υπόβαθρο της χορευτικής και θεατρικής τους εμπειρίας, στ) προσπάθεια να τυποποιηθούν βήματα, κινήσεις και μεγαλύτερα χορογραφικά μοτίβα σε σχέση με την ζητούμενη λειτουργία του χορού στην εκάστοτε παράσταση. Επικουρικά χρησιμοποιείται και η αντίστοιχη εμπειρική μέθοδος της Marie – Helene Delavaud Roux που αναλύεται στα ακόλουθα βήματα: α) γίνεται ακρόαση ρυθμών παραδοσιακής μουσικής και σύγκρισή των με τον ρυθμό αρχαίων ποιητικών κειμένων ή σωζόμενων μουσικών σχεδιασμάτων, β) καθώς συχνά οι παραδοσιακοί ρυθμοί διαφέρουν από τους αρχαίους ρυθμούς ερευνάται κατά πόσο μπορούν να χρησιμοποιηθούν βηματισμοί παραδοσιακών χορών σε αρχαία ρυθμικά μοτίβα (Συχνά οι παραδοσιακοί ρυθμοί και οι αρχαίοι ρυθμοί είναι διαφορετικοί.)
Για παράδειγμα ο ρυθμός του καλαματιανού (7/8) δεν είναι κανονικός, ενώ ο ρυθμός του δακτυλικού εξαμέτρου ή του αναπαίστου (2/4) έχουν μία κανονικότητα), γ) μελετώνται οι κινήσεις των χεριών σε συνδυασμό με το αρχαίο κείμενο, δράσεις – επεισόδια του κειμένου, και γίνεται προσπάθεια να εκφραστούν αυτά με απλές και “αρχαίες” κινήσεις, όπως αυτές περιγράφονται σε αρχαίους συγγραφείς (Αθήναιος, Πολυδεύκης κα), δ) τέλος ερευνάται οι σχέσεις μεταξύ των χορευτών και η διάταξη τους τόσο στο παραδοσιακό χορό όσο και στον αρχαίο σε συνδυασμό με την επιλεγμένη κινησιολογία.
Στη διάρκεια των δοκιμών χρησιμοποιούνται τρόποι πρακτικής εργασίας που συνδέουν την εκφραστική κίνηση με το ρυθμό και το νόημα του λόγου είτε πρόκειται για αρχαίο κείμενο είτε πρόκειται για νεοελληνικό. Μαθαίνονται γραμμές κίνησης που στηρίζονται σε παλαιότερες σχολές εκφραστικού χορού, όπως της Chladek και του χορού Duncan. Η Γκροτοφσκική προσέγγιση του σωματικού θεάτρου κι έρευνας των πηγών του θεάτρου έχουν απασχολήσει κι επηρεάσει τη μεθόδευση της πρακτικής εργασίας της ομάδας.
Ακόμη μελετάται ο αρχαίος ποιητικός λόγος και οι συνδυασμοί που μπορούν να επιτευχθούν με την χορευτική κίνηση, ενώ παράλληλα ερχόμενοι σε επαφή με την μουσική ομάδα ΓΗ και ΘΑΛΑΣΣΑ ερευνάται η αλληλοεπίδραση των φυσικών μουσικών οργάνων, των παραγόμενων από αυτά ήχων και της ανθρώπινης κίνησης.
Στόχος επίσης της Ομάδας είναι, εμπνευσμένοι από τα παραπάνω, η παραγωγή χοροθεατρικής παράστασης που θα εντάσσεται κάθε χρόνο στο πρόγραμμα του Θεάτρου Δόρας Στράτου. Το 2009 κεντρικό θέμα ήταν το “Γυναίκα – Ποίηση – Αρχαιότητα”, ενώ για το 2010 θέμα της έρευνας (θεωρητικής και πρακτικής) είναι “Γυναίκα – Μαγεία – Αρχαιότητα”.
Πρακτική Μέθοδος εργασίας
• Άννα Λάζου: Η εμπειρική μέθοδος για την ανασύσταση αρχαίων χορών με τη χρήση παραδοσιακών μορφών χορού αναλύεται στα ακόλουθα βήματα:
1) ανάλυση του κειμένου με βάση το νόημά του και την κοινωνική λειτουργία ή τη θεατρική του χρήση
2) ανακάλυψη ρυθμικών μοτίβων του κειμένου και σύνδεσή τους με μουσικά μοτίβα
3) οργάνωση της χορευτικής ομάδας (αριθμός, φύλο, ηλικία των μελών)
4) επιλογή ανάμεσα σε πιθανούς παραδοσιακούς χορούς σύμφωνα με τα κριτήρια του νοήματος, της χρήσης και της λειτουργίας του χορού
5) προετοιμασία των μελών της χορευτικής ομάδας ανάλογα με το υπόβαθρο της χορευτικής και θεατρικής τους εμπειρίας
6) προσπάθεια να τυποποιήσουμε βήματα, κινήσεις και μεγαλύτερα χορογραφικά μοτίβα σε σχέση με την ζητούμενη λειτουργία του χορού στην παράσταση...
• Marie – Helene Delavaud Roux: Η εμπειρική μέθοδος για την ανασύσταση αρχαίων χορών με τη χρήση παραδοσιακών μορφών χορού αναλύεται στα ακόλουθα βήματα:
1) ακρόαση παραδοσιακής μουσικής του λαϊκού χορού που χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί και σύγκρισή της με το ρυθμό του αρχαίου κειμένου ή της αρχαίας μουσικής που χρησιμοποιείται στη χορογραφία. Συχνά οι παραδοσιακοί ρυθμοί και οι αρχαίοι ρυθμοί είναι διαφορετικοί. Για παράδειγμα ο ρυθμός του καλαματιανού (7/8) δεν είναι κανονικός ενώ ο ρυθμός του δακτυλικού εξαμέτου ή του αναπαίστου (2/4) είναι κανονικός
2) εξέταση κατά πόσον μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε βήματα που έχουν δημιουργηθεί για έναν μη κανονικό ρυθμό σε ένα χορό με κανονικό ρυθμό. Δεν είναι εύκολο για το σώμα, επειδή, φυσικά, το σώμα συχνά μετατρέπει έναν ακανόνιστο ρυθμο σε κανονικό. Είναι δυσκολότερο για το σώμα να μετατρέπει τον ακανόνιστο ρυθμό σε κανονικό.
• 3) εξέταση των κιήσεων των χεριών. Μελέτη εκ νέου του αρχαίου ελληνικού κειμένου με σκοπό να ακολουθήσουμε τις δράσεις και της κινήσεις του κειμένου. Προσπάθεια να εκφράσουμε τις δράσεις και τις κινήσεις με χειρονομίες απλές και αρχαίες (όπως περιγράφονται στον Πολυδεύκη ή στον Αθήναιο)
• 4) εξέταση της σχέσης των χορευτών στην παράταξη του παραδοσιακού χορού (χέρια σε σχήμα V, χέρια κατεβασμένα, σταυρωτά ή στους ώμους) και εξέταση του τρόπου χρήσης τους με προσθήκη του βηματισμού. Σε ορισμένα μέρη του χορού τα χέρια παίρνουν παραδοσιακές θέσεις, είναι ελεύθερα με αυθεντικές αρχαίες χειρονομίες (όπως περιγράφονται στον Πολυδεύκη ή στον Αθήναιο).
.png)
