«Παρθενώνας των ΗΠΑ»: Επαναλειτουργεί ο ναός του Αγ. Νικολάου - Κομψοτέχνημα Καλατράβα

Ο Ελληνορθόδοξος ναός του Αγίου Νικολάου στη Νέα Υόρκη, ο οποίος καταστράφηκε από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, θα τελέσει για πρώτη φορά έπειτα από 20 χρόνια λειτουργία, όπως δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Sputnik ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής, πατήρ Αλέξανδρος Καρλούτσος.
Το νέο κτίσμα - κομψοτέχνημα είναι τρεις φορές μεγαλύτερο από το προηγούμενο, και διαθέτει ειδικό κέντρο όπου πιστοί άλλων θρησκειών και δογμάτων θα μπορούν να προσεύχονται και να τιμούν τη μνήμη αγαπημένων τους προσώπων που χάθηκαν στα τρομοκρατικά χτυπήματα.

Επειδή η αποπεράτωση του ναού δεν έχει ολοκληρωθεί, δεν θα μπορούν να τελούνται καθημερινά λειτουργίες μέσα στους επόμενους μήνες.
Η αποπεράτωση του εξωτερικού του ναού αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 2 Νοεμβρίου, οπότε θα τελεστούν τα Θυρανοίξια υπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Σύμφωνα με τον Μάικλ Ψαρρό, αντιπρόεδρος των «Φίλων του Αγίου Νικολάου»,
μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης που ιδρύθηκε με στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων
για την αποπεράτωση του ναού, έπειτα θα συνεχιστεί το έργο για την αποπεράτωση
του εσωτερικού του ναού μέχρι τον Απρίλιο του 2022, με την ελπίδα να έχει ολοκληρωθεί
μέχρι την Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα της ίδιας χρονιάς.
«Φτιάχνουμε τον δικό μας αμερικανικό Παρθενώνα» έχει δηλώσει χαρακτηριστικά ο κ. Ψαρρός.
«Ο ναός θα εγκαινιαστεί στις 4 Ιουλίου 2022, για να συμπέσει με την 100η επέτειο
από την ίδρυση της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής της Αμερικής», δήλωσε ο Μάικλ Ψαρρός.

Μάλιστα, ο Μάικλ Ψαρρός αναμένει πως η εκκλησία του Αγίου Νικολάου θα είναι η ορθόδοξη εκκλησία στις ΗΠΑ που θα συγκεντρώνει τους περισσότερους επισκέπτες.
«Εκατομμύρια και εκατομμύρια άνθρωποι επισκέπτονται κάθε χρόνο το Σημείο Μηδέν και οι πόρτες μας στον Άγιο Νικόλαο θα είναι ανοιχτές. Αυτός θα είναι ο ορθόδοξος ναός με τους περισσότερους επισκέπτες στον κόσμο από μη ορθοδόξους, ακόμη και από ανθρώπους που δεν είναι χριστιανοί», τόνισε.

«Στις 10 Σεπτεμβρίου θα τελεστεί ο Εσπερινός υπό τον Αρχιεπίσκοπο. Αυτή είναι η συνεισφορά μας στην επέτειο της 11ης Σεπτεμβρίου», είπε ο π. Καρλούτσος.
Την επόμενη ημέρα, το Σάββατο, ο ναός θα φωτιστεί, μαζί με άλλα κτίρια της περιοχής, με μπλε χρώμα για να τιμηθεί η μνήμη των θυμάτων της επίθεσης, πρόσθεσε ο ίδιος.
Στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, τρομοκράτες της Αλ Κάιντα έριξαν δύο επιβατικά αεροσκάφη, στα οποία είχαν πραγματοποιήσει αεροπειρατεία, πάνω στους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου, στη Νέα Υόρκη, ενώ ένα ακόμη αεροπλάνο έπληξε το κτίριο του Πενταγώνου κοντά στην Ουάσιγκτον.
Ένα τέταρτο αεροπλάνο, στο οποίο είχε πραγματοποιηθεί αεροπειρατεία, συνετρίβη στην πολιτεία της Πενσιλβάνια χωρίς να πλήξει ποτέ τον στόχο του.
Από τις επιθέσεις αυτές σκοτώθηκαν περίπου 3.000 άνθρωποι και πάνω από 6.000 τραυματίστηκαν.
Ο ναός του Αγίου Νικολάου θάφτηκε μετά την κατάρρευση του νότιου πύργου του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου έπειτα από το τρομοκρατικό χτύπημα.Λίγο μετά τις επιθέσεις, οι αρχές της Νέας Υόρκης δεσμεύτηκαν να ανοικοδομήσουν τον ναό, αλλά οι προσπάθειές τους συνάντησαν σημαντικές καθυστερήσεις καθώς έπρεπε να διευθετηθούν πολλά ζητήματα πολιτικής φύσης, όπως είπε ο Μάικλ Ψαρρός.
«Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται μόνο για τον ελληνορθόδοξο ναό, αλλά και για το Εθνικό Προσκύνημα», είπε ο Μάικλ Ψαρρός.

Περισσότεροι από 20 αρχιτέκτονες κατέθεσαν τα σχέδιά τους προτού επιλεγεί εκείνο του διακεκριμένου ισπανού αρχιτέκτονα Σαντιάγο Καλατράβα.Η ελληνορθόδοξη Αρχιεπισκοπή εξουσιοδότησε τους «Φίλους του Αγίου Νικολάου» να αναλάβουν την συγκέντρωση χρημάτων, την ανοικοδόμηση και την αποπεράτωση του ναού.

gataros.net/

Αιγηίς: Ένας πολιτισμός που χάθηκε… άδοξα!

Πιστεύω πως δεν υπάρχει κανείς, σήμερα, που να μην αποδέχεται ως γεγονός την ύπαρξη πολιτισμού και μάλιστα αρκετά ανεπτυγμένου, στον προϊστορικό χώρο του Αιγαίου.
Την περιοχή που είναι γνωστή ως Αιγηίδα.
Συγκεκριμένα όταν άρχισε το τέλος της παγετώδους περιόδου οι πορθμοί που χωρίζουν την Ευρώπη από την Αφρική και την Ασία δεν υπήρχαν αλλά ήσαν στεριές.
Όπως η Ιταλία η Σικελία και η Τυνησία ήταν επίσης ενωμένες. Εκεί λοιπόν που σήμερα βρίσκεται η Μεσόγειος ήταν τότε δύο χωριστές θάλασσες που χώριζαν την Μεσόγειο σε ανατολική και δυτική.
Το μεγαλύτερο μέρος που δεν καλυπτόταν από πάγους στην περιοχή της Ευρώπης ήταν η χώρα της Αιγηίδος. Άρχιζε από τα δυτικά των Ιονίων νησιών, που φυσικά δεν ήταν τότε νησιά, περιελάμβανε την ηπειρωτική Ελλάδα, το Αιγαίο που και αυτό δεν ήταν φυσικά θάλασσα, ακόμη, την Μικρά Ασία, την Κρήτη, την Κύπρο και έφθανε έως την Συρία.
Την περιοχή αυτή που ονομαζόταν Αιγηίδα ή Αγαιίδα την διέσχιζε ο Αιγαίος ποταμός που ερχόταν από τον Εύξεινο και διέρρεε την μεγάλη πεδιάδα ( Ελλάδας – Μικράς Ασίας) σχημάτιζε μία λίμνη ανατολικά της Εύβοιας και χυνόταν στην ανατολική κλειστή θάλασσα νοτιοδυτικά και νοτιοανατολικά της Κρήτης. Στην ίδια θάλασσα χυνόταν και ο Νείλος αλλά και ο Αδριατικός ποταμός που εξέβαλε βορειοδυτικά της Κέρκυρας.
Η χώρα της Αιγηίδος είχε ήπιο κλίμα, άφθονα νερά, μεγάλες και εύφορες πεδινές εκτάσεις.
Αυτή ήταν σε βασικές γραμμές η περιοχή της Αιγηίδος και φυσικά οι άνθρωποι που βρίσκονταν εκεί είναι λογικό πως κάτω από τόσο ευνοϊκές συνθήκες να είχαν την καλύτερη εξέλιξη που μπορεί να πιθανολογήσει ο οποιοσδήποτε ερευνητής.
Το ίδιο και η περιοχή παρουσίασε την μεγαλύτερη και αξιολογότερη ανάπτυξη και έτσι έγινε η ουσιαστική κοιτίδα του ανθρώπινου πολιτισμού,μέχρι που ήρθε το λιώσιμο των πάγων με όλα τα δυσμενή έως και απόλυτα καταστροφικά αποτελέσματα για ολόκληρη δυστυχώς την χώρα της Αιγηίδος.
Ακόμη λοιπόν το ίδιο πιστεύω, ότι και μετά το λιώσιμο των πάγων και το πλημμύρισμα της περιοχής με τα νερά που εισέβαλαν από την ευρύτερη περιοχή των Ηρακλείων στηλών, σημερινό Γιβραλτάρ, η καταστροφή ήταν γενικευμένη.
Έτσι έχουμε ξαφνικά ένα φυσικό φαινόμενο (;), που επιφέρει τον πανικό και στην συνέχεια την καταστροφή του τότε κόσμου, κάτω μάλιστα από συνθήκες που δεν επέτρεπαν καμία αντίδραση, εφ’ όσον η χρονική διάρκεια των πλημμύρων ήταν τόσο μικρή που τίποτα δεν μπορούσε να γίνει προς την σωτηρία.
Ο άνθρωπος της περιοχής της Αιγηίδος βρίσκεται κατατρεγμένος από την ίδια την φύση και την μανία της και παραδίδεται σ’ αυτή χωρίς καμία απολύτως αντίδραση!
Να συμπληρώσουμε πως τα ευρήματα του γνωστού καθηγητού κ. Άρη Πουλιανού, μάλιστα δε τα οστά του αρχανθρώπου στο σπήλαιο των Πετραλώνων της Χαλκιδικής, έφεραν στο φως μέσα από τις έρευνες που έγιναν σ’ αυτά, συμπεράσματα που ανέδειξαν ότι οι τότε άνθρωποι όχι μόνο ήσαν στο επίπεδο του εχέφρονος άρα εξελιγμένου ανθρώπου αλλά βρίσκονταν σε αρκετά ικανοποιητικό , για να μην πω πάρα πολύ ικανοποιητικό και φανεί υπερβολή, εξελικτικό στάδιο.
Και να σημειώσουμε πως γίνεται λόγος για τουλάχιστον 800- 900 χιλιάδες χρόνια π.Χ.

Αν σώθηκαν κάποιοι; Ναι, σίγουρα κάποιοι σώθηκαν…
Οι άνθρωποι που κατοικούσαν σε πολύ ψηλές περιοχές, εκείνοι που στην ουσία όπως πάντα συμβαίνει έως και τις ημέρες μας, δεν είχαν την αμεσότητα του πολιτισμού στον βαθμό που λογικά είχαν οι κατοικούντες τις πεδινές περιοχές.
Έτσι η Αιγηίδα με τις τρεις λίμνες της ξαφνικά μετατρέπεται σε μία λεκάνη που γεμίζει από άκρη σε άκρη με τα νερά του Ατλαντικού Ωκεανού, δημιουργώντας την Μεσόγειο θάλασσα και το Αιγαίο Πέλαγος.
Εδώ να σημειώσουμε πως υπάρχουν θεωρίες οι οποίες αναφέρονται στην μυθική Ατλαντίδα, την οποία καθόλου μυθική δεν μας παρουσιάζει ο Πλάτων στα βιβλία του Τίμαιος- Κριτίας, και η οποία θεωρία θέλει άμεσους «αυτουργούς» τους κατοικούντες την μεγάλη νήσο, με τον τεράστιο πολιτισμό, που βεβαίως άνθρωποι τον είχαν δημιουργήσει και φυσικά ανθρώπινα και τα χαρακτηριστικά του… Δηλαδή με λίγα λόγια οι ανθρώπινες αδυναμίες δεν άφησαν τα περιθώρια ούτε και σε εκείνο τον τεράστια προηγμένο πολιτισμό να έχει την θετική μορφή που θα μπορούσε να είχε, αλλά η αλαζονεία της εξουσίας του δυνατού έπαιξε και εδώ τον πρωταρχικό της ρόλο.
Η σύγκρουση με τους Έλληνες, τους Αθηναίους όπως λέει ο ιερέας της Σαίδος στον Σόλωνα ήταν εκείνη που ναι μεν ανέκρουσε την κατακτητική πορεία των Ατλάντιων αλλά είχε και τα ανάλογα αποτελέσματα…
Γιατί όταν δύο υψηλοί πολιτισμοί συγκρούονται ένα είναι το σίγουρο αποτέλεσμα.
Η καταστροφή!
Η χρήση των υπερόπλων από τους Ατλάντιους αλλά και τους Αθηναίους, οι οποίοι μην ξεχνάμε ότι ήταν και οι μεταδόσαντες τον πολιτισμό στην Ατλαντίδα την οποία και εποίκησαν καταστήσαντες αυτήν κάτι σαν την σημερινή Αμερική, η χρήση αυτή λοιπόν ήταν και το καθοριστικό σημείο για την επικείμενη καταστροφή.
Και να σας πω κάτι; Λογικό μου φαίνεται να συνέβη κάτι παρόμοιο γιατί αλλιώς δεν μπορεί να εξηγηθεί όχι μόνο το αιφνίδιο της καταστροφής αλλά και η μικρή χρονική διάρκεια αυτής που δεν επέτρεψε καμία αντίδραση στους πληγέντες. Αλλά ακόμη και το μαζικό αυτής.
Καθότι σχεδόν ολόκληρος ο τότε γνωστός κόσμος επλήγει ολοκληρωτικά!
Το λιώσιμο των πάγων και η διείσδυσή των υδάτων τους στην Αιγηίδα είχε ως αποτέλεσμα και άλλες μεταβολές πάνω στον πλανήτη. Κυρίως την δημιουργία του Ρεύματος του Κόλπου, ( Γκολφ Στρήμ), το οποίο μετέφερε θερμά ρεύματα και είχε μετέπειτα ως αποτέλεσμα την δημιουργία περιοχών σε κατοικημένες κάτι που πριν δεν υφίστατο αφού αποτελούσαν παγωμένες εκτάσεις.
Η καταστροφή όπως και να ήταν η πραγματικότητα είναι δεδομένη και η ερήμωση επίσης.
Ποιοι έμειναν;
Οι βοσκοί και αγράμματοι στα βουνά που σαν παραμύθι, κατά κάποιο τρόπο κράτησαν στο μυαλό έναν πολιτισμό που κάποτε υπήρξε.
Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι στην μνήμη των προγόνων μας υπήρξαν όχι μόνο ένας αλλά τρεις κατακλυσμοί!
Του Ωγύγου του Δαρδάνου και του Δευκαλίωνα.
Βέβαια αυτός ο τελευταίος είναι από τους πλέον σημαντικούς καθότι οι καταστροφές άλλαξαν ριζικά μια πολύ μεγάλη περιοχή, όπως ήταν αυτή της Αιγηίδος και για τον λόγο αυτό έμεινε στην θύμηση ως το γεγονός που σημάδεψε την ιστορία ενός τόπου και ενός ολόκληρου πολιτισμού.
Και όπως προαναφέραμε οι θύμησες αυτές δεν θα μπορούσαν από εκείνους που σώθηκαν να έχουν άλλη μορφή από εκείνη της προφορικής παράδοσης που άγγιζε τα όρια του μύθου.
Έναν μύθο που μέσα στα χρόνια που περνούσαν όλο και περισσότερο έπαιρνε την θέση του στο αποκλειστικό χώρο της λαϊκής μυθολογίας μόνο και μόνο για να το διηγούνται στα εγγόνια τους που έμελλε να έρθουν σε έναν κόσμο ο οποίος για ακόμη μία φορά θα έψαχνε να βρει και πάλι τον δρόμο προς τα …επάνω…

arxaia-ellinika.blogspot.com/

Φωτιά στο Τατόι: Τα καμένα θερινά ανάκτορα, οι νεκροί και η φυγάδευση του Βασιλιά (30 Ιουνίου -1 Ιουλίου 1916)

γράφει ο Ιωάννης Β. Δασκαρόλης

Πρόλογος – το ιστορικό πλαίσιο

Η άνοιξη του 1916, ενώ μαινόταν ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος, είχε βρει την Ελλάδα σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση, με την πολιτική και πολιτειακή της ηγεσία διχασμένη για την πορεία που όφειλε να ακολουθήσει η εξωτερική πολιτική της Χώρας. Στις 13 Μαΐου 1916 συνέβη η δραματική παράδοση του φρουρίου του Ρούπελ σε μεικτό απόσπασμα Γερμανών και Βουλγάρων.
Ακολούθησε το περίφημο συμμαχικό τελεσίγραφο της 8ης Ιουνίου 1916: επέβαλλε την παραίτηση της κυβέρνησης Σκουλούδη, την ελληνική αποστράτευση, αλλά περιέργως ακόμη και την αντικατάσταση συγκεκριμένων αστυνομικών στην Αθήνα[1] κουρελιάζοντας εκ νέου την ελληνική εθνική κυριαρχία.
Ο αθηναϊκός Τύπος αντιμετώπισε διχαστικά το τελεσίγραφο: οι αντιβενιζελικές εφημερίδες διαμαρτύρονταν για την επέμβαση στα εσωτερικά της Ελλάδας, ενώ οι βενιζελικές όχι μόνο δικαιολογούσαν, αλλά επαινούσαν το τελεσίγραφο που «θα λύτρωνε τον ελληνικό λαό από την Κυβέρνηση Σκουλούδη».[2]
Η επιλογή του Βενιζέλου στις 11 Νοεμβρίου 1916 να στηρίξει ακόμη και δημοσίως το τελεσίγραφο της Entente, την εμπλοκή της στα εσωτερικά της Ελλάδας και τον λιμό που επέβαλλε στη Χώρα παρουσίασε τους Φιλελεύθερους ως ξενοκίνητους,[3] βάθυνε το διχαστικό χάσμα και στέρησε τους Φιλελευθέρους την πλειοψηφική πολιτική στήριξη που απολάμβαναν ως τότε τουλάχιστον στην Παλαιά Ελλάδα.[4]
Η Ελλάδα είχε καταστεί πεδίο δράσης των μυστικών υπηρεσιών των δύο εμπόλεμων που υπονόμευαν περαιτέρω την εθνική κυριαρχία της Ελλάδας.

Η εκδήλωση της φωτιάς (30 Ιουνίου 1916 – 11.00 το πρωί)
Εκείνες τις τελευταίες ημέρες του Ιουνίου η πρωτεύουσα είχε ταλαιπωρηθεί από υψηλές θερμοκρασίες, αλλά τίποτε δεν προμήνυε για το τι θα επακολουθούσε.
Το πρωινό της 30ης Ιουνίου 1916 εκδηλώθηκε μια μικρή φωτιά στον Άγιο Μερκούριο με κατεύθυνση προς το Κατσιμίδι. Ο υπουργός Στρατιωτικών Κωνσταντίνος Καλλάρης που επισκέφθηκε τον Βασιλιά για υπηρεσιακούς λόγους αντελήφθη την φωτιά και διέταξε να σταλούν αμέσως 300 στρατιώτες για την κατάσβεση της.
Πολύ σύντομα η φωτιά έλαβε μεγάλες διαστάσεις λόγω των πολλών πεύκων αλλά και της καύσιμης ύλης που ήταν διάσπαρτη σε όλη την ευρύτερη δασική περιοχή και δημιουργήθηκε ένα πύρινο μέτωπο που έκαιγε ότι έβρισκε μπροστά του.
Λίγες ώρες μετά, ενδυναμωμένη από τον άνεμο που έπνεε, η πύρινη λαίλαπα κατέκαιγε το δάσος του Τατοΐου παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των στρατιωτών που πολλοί από αυτούς έπαθαν βαριά εγκαύματα.

Η κλιμάκωση (18.00)
Στις 18.00 η κατάσταση επιδεινώθηκε απότομα καθώς τα ανάκτορα κυκλώθηκαν από τρία πύρινα μέτωπα. Ο Καλλάρης απέστειλε 2 συντάγματα πεζικού και 500 ναύτες με αξίνες και φτυάρια για να περιορίσουν την πρόοδο της φωτιάς, αλλά ο συντονισμός όλων αυτών των δυνάμεων ήταν σχεδόν αδύνατος, ενώ και οι κληρωτοί στρατιώτες δεν είχαν ούτε τον κατάλληλο εξοπλισμό, αλλά ούτε και την σχετική εκπαίδευση για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.
Πολλοί δε εξ αυτών είχαν διαταχθεί να προσέλθουν στην κατάσβεση φέροντες τον οπλισμό τους!
Η κύρια προσπάθεια που γινόταν ήταν να δημιουργηθούν αντιπυρικές ζώνες περιμετρικά των ανακτόρων, αλλά η ταχύτητα της φωτιάς προλάβαινε όλες τις δραματικές προσπάθειες των στρατιωτών του Μηχανικού. Οι φλόγες φούντωναν και κατάκαιγαν τα πάντα στο πέρασμά τους.

Ο κίνδυνος για τον Βασιλιά (20.00-21.00)

Ο Βασιλιάς από τα ανάκτορα έβλεπε την φωτιά να κυκλώνει την περιοχή τους και τηλεφωνούσε στην Αθήνα ζητώντας απεγνωσμένα βοήθεια.
Ένα ολόκληρο Σύνταγμα Μηχανικού μεταφέρθηκε από την Αθήνα στα θερινά ανάκτορα και ρίχτηκε στη μάχη της κατάσβεσης υπό τον Λοχαγό Κουλουμόπουλο, αλλά ο αγώνας με τη φωτιά ήταν άνισος. Στις 19.00 ο Βασιλιάς έδωσε το σύνθημα της εκκένωσης των ανακτόρων, καθώς η κατάσταση γινόταν συνεχώς κρισιμότερη.
Η βασιλική οικογένεια μεταφέρθηκε οδικώς από τον μοναδικό ανοιχτό δρόμο που υπήρχε, αλλά ο Βασιλιάς είχε την κακή ιδέα να παραμείνει επιτόπου για να συντονίσει τις προσπάθειες κατάσβεσης. Πολύ σύντομα όμως ο ίδιος βρέθηκε σε προσωπικό κίνδυνο, καθώς όταν αποφάσισε να φύγει με το αυτοκίνητό του και μια μικρή ομάδα ακολούθων του από τον δρόμο που ήταν ακόμη ανοιχτός, η φωτιά έφραξε τον δρόμο του.
Οι συνοδοί του προσπάθησαν να τον προστατεύσουν και να τον φυγαδεύσουν, αλλά ο ίδιος βρέθηκε σε μεγάλο κίνδυνο με την φωτιά να τον έχει κυκλώσει και για να διαφύγει αναγκάστηκε να πηδήξει μέσα σε χαράδρα από ύψος 5 μέτρων.
Ο Βασιλιάς από την πτώση του έπαθε διάστρεμμα και εγκαύματα και στα δυο του πόδια, ενώ οι στρατιώτες που τον συνόδευαν τον μετέφεραν στα χέρια τους.
Επί τόπου απανθρακώθηκαν ο οδηγός του αυτοκινήτου του Βασιλιά και ο βοηθός του που βρέθηκαν αγκαλιασμένοι μέσα στο αυτοκίνητο.
Επί τόπου επίσης κάηκαν ζωντανοί τέσσερις χωροφύλακες και δύο εύζωνοι της προσωπικής φρουράς του Βασιλιά, τους οποίους καθώς ήταν πεσμένος, είδε ο ίδιος να καίγονται σαν πυρσοί.
Τον έσχατο κίνδυνο διέτρεξε και ο υπασπιστής του Βασιλιά Καλλίνσκης, ο οποίος με μια ομάδα στρατιωτών προσπαθούσε να βοηθήσει στην κατάσβεση, αλλά τελικά βρέθηκαν περικυκλωμένοι από τις φλόγες. Κατάφεραν να διαφύγουν τον κίνδυνο, αλλά εμφάνισαν όλοι σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα από τους πυκνούς καπνούς που τους είχαν κυκλώσει.
Η φωτιά συνέχισε τις νυχτερινές ώρες να καίει τα πάντα στο διάβα της και να κινείται προς δύο κατευθύνσεις και προς το ρέμα της Χελιδονούς και προς την Πάρνηθα.[5]
Την διεύθυνση των δυνάμεων κατάσβεσης ανέλαβε ο ικανός αξιωματικός Σωτήριος Χαραλάμπης μετά από παραίνεση της Βασίλισσας Σοφίας.
Ο Χαραλάμπης στα απομνημονεύματά του περιγράφει την χαώδη κατάσταση που παρέλαβε.
Στον δρόμο προς το Τατόι συνάντησε ένα ανάμεικτο πλήθος από χωρικούς, στρατιώτες που συμμετείχαν στην κατάσβεση, κάρα, υδραντλίες, εθελοντές και απλούς πολίτες που δεν ήξεραν προς ποιά κατεύθυνση να κινηθούν.
Πολλές ομάδες εθελοντών πυροσβεστών και στρατιωτών κατευθύνονταν όπου έβλεπαν φλόγες μέσα στη νύχτα αλλά αυτό τους έβαζε σε πολύ μεγάλο κίνδυνο και πολλοί εξ αυτών εγκλωβίστηκαν μέσα στις φλόγες.[6]
Την επομένη στράφηκε προς τα Κιούρκα και την Κηφισιά αποτεφρώνοντας μεγάλες δασικές εκτάσεις για να κατασταλεί τις απογευματινές ώρες της 2ας Ιουλίου 1916.

Ο θλιβερός απολογισμός
Η φωτιά στοίχησε τη ζωή σε 3 αξιωματικούς, σε 7 στρατιώτες της φρουράς των ανακτόρων και 23 στρατιώτες. Ο ένας από τους νεκρούς αξιωματικούς ήταν ο Ηλίας Χρυσοσπάθης, επικεφαλής της αστυνομικής φρουράς του Βασιλιά, διδάκτωρ νομικής(!), προσωπικά αφοσιωμένος στον ίδιο.
Η ταυτότητα του απανθρακωμένου σώματος αναγνωρίστηκε από ένα χρυσό ρολόι που βρέθηκε και άνηκε στον Χρυσοσπάθη.
Στο συμμαχικό τελεσίγραφο που είχε επιδοθεί λίγες εβδομάδες πριν, οι Σύμμαχοι είχαν ζητήσει ονομαστικά την απομάκρυνσή του, καθώς σύμφωνα με τον Compton Mackenzie, ήταν αυτός που τους προκαλούσε τα περισσότερα εμπόδια στις δραστηριότητές τους.
Ο δεύτερος ήταν ο Λοχαγός Κουλουμόπουλος παιδικός φίλος του Βασιλιά που απανθρακώθηκε κατά την διάσωση του και αναγνωρίστηκε από το καμένο σπαθί του και ο τρίτος ο αντισυνταγματάρχης Μηχανικού Δημήτριος Δελαπόρτας.
Στις κηδείες τους δεν παρέστη ο Βασιλιάς που είχε τραυματιστεί αλλά η Βασίλισσα Σοφία που προσπάθησε να παρηγορήσει τις οικογένειες των νεκρών.[7]
Δεκάδες στρατιώτες και ναύτες που συμμετείχαν στην κατάσβεση μεταφέρθηκαν στα νοσοκομεία είτε με κατάγματα είτε με εγκαύματα.
Όλη η έκταση γύρω από τα βασιλικά ανάκτορα αποτεφρώθηκε, κάηκε ο στρατώνας των ανακτόρων, βοηθητικά κτίρια, το τηλεφωνικό κέντρο καθώς και το αυτοκίνητο εκστρατείας του Βασιλιά.
Σώθηκε το κεντρικό κτήριο των ανακτόρων, το υπασπιστήριο, το περίπτερο της βασιλομήτορος Όλγας, μέρος του ξενοδοχείου και ο τάφος του Γεώργιου Α΄ τον οποίο οι στρατιώτες είχαν σκεπάσει εγκαίρως με χώμα.
Το κεντρικό ανάκτορο και κάποια άλλα κτήρια σώθηκαν γιατί υπήρχαν δέντρα μη εύφλεκτα περιμετρικώς των κτηρίων.

Επίλογος
Η μεγάλη πυρκαγιά του 1916 σηματοδότησε το τέλος της χρυσής εποχής του δάσους του Τατοΐου, καθώς κάηκε το μεγαλύτερο μέρος του δάσους, κάηκαν κατά εκατοντάδες τα ελάφια που ο Γεώργιος Α΄ είχε εισαγάγει από την Ουγγαρία, αλλά και σχεδόν όλο το παλιό ανάκτορο και πολλά βοηθητικά κτήρια.
Το τραγικό συμβάν και οι νεκροί που θυσιάστηκαν, βύθισε στο πένθος την βασιλική οικογένεια, αλλά και τον ίδιο τον Κωνσταντίνο που σε συνδυασμό με τις πιέσεις που δεχόταν από την Αντάντ, ένιωθε πλέον να δύει το άστρο του.
Οι αντιβενιζελικοί και ο ίδιος ο Κωνσταντίνος πίστεψαν ότι η φωτιά ήταν εμπρησμός που έγινε από τις συμμαχικές μυστικές υπηρεσίες σε συνεργασία με βενιζελικούς πράκτορες.
Ο ίδιος ο Κωνσταντίνος διαβεβαίωσε τον Ιταλό πρέσβη Μποσδάρι ότι η φωτιά ήταν εμπρησμός και ο οργανωτής της ήταν ένας Γάλλος μηχανικός, χωρίς πάντως να αποδειχθεί η να βρεθούν απτές ενδείξεις για κάτι τέτοιο.[8]
Σύμφωνα με φήμες που κυκλοφόρησαν ευρέως, οι Αγγλικές μυστικές υπηρεσίες οργάνωσαν την δηλητηρίαση του Βασιλιά ταυτόχρονα με τον εμπρησμό της Δεκέλειας ώστε να μην καταφέρει να επιζήσει.[8]
Πάντως σε μεταγενέστερη μαρτυρία του, ο Άγγλος επικεφαλής των Μυστικών υπηρεσιών στην Ελλάδα Compton Mackenzie υποστήριξε ότι δεν υπήρξε ανάμειξη του ίδιου η των πρακτόρων του στην φωτιά που κατέκαψε το Τατόι.
Στις 24 Οκτωβρίου 1916 εκδόθηκε βούλευμα του συμβουλίου των πλημμελειοδικών που ζήτησε να διεξαχθούν περαιτέρω έρευνες για το ζήτημα καθώς πιθανολογούσε ότι ήταν εμπρησμός.
Οι έρευνες αυτές δεν έγιναν ποτέ λόγω των δραματικών γεγονότων που ακολούθησαν και της εκθρόνισης του Βασιλιά Κωνσταντίνου από τους Συμμάχους.

Σημειώσεις
[1] Αναλυτικά το τελεσίγραφο σε Επαμεινώνδας Μάλαινος, Ιστορία των ξενικών επεμβάσεων (τόμος Γ΄), Αθήνα 1958, σελ. 315.
[2] Αρετή Τούντα – Φεργάδη, «Η άποψη του ελληνικού Τύπου για την εγκαθίδρυση της προσωρινής κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης», Βαλκανικά Σύμμεικτα (τόμος 18), Αθήνα 2017, σελ. 36-37.
[3] Μάλαινος, Ιστορία των ξενικών επεμβάσεων (τόμος Γ΄), σελ. 321.
[4] Κωνσταντίνος Γ. Ζαβιτσιάνος, Αι αναμνήσεις εκ της Ιστορικής διαφωνίας Βασιλέως Κωνσταντίνου και Ελευθέριου Βενιζέλου όπως τις έζησε (1914-1922), (τόμος Α΄), Αθήνα 1946, σελ. 139-140.
[5] ΣΚΡΙΠ, 2.7.1916.
[6] Αναστάσιος Χαραλάμπης, Αναμνήσεις, Αθήνα 1947, σελ. 17-18.
[7] ΣΚΡΙΠ, 3.7.1916.
[8] Μάλαινος, Ιστορία των ξενικών επεμβάσεων (τόμος Δ΄), σελ. 10.
[9]Deacon, Richard (23 November 1991). British Secret Service. Grafton. ISBN 9780586209851 – via Google Books.

Πηγές

• Εφημερίδα ΣΚΡΙΠ, φύλλα 1,2,3,4 Ιουλίου 1916.
• Ζαβιτσιάνος Γ. Κωνσταντίνος, Αι αναμνήσεις εκ της Ιστορικής διαφωνίας Βασιλέως Κωνσταντίνου και Ελευθέριου Βενιζέλου όπως τις έζησε (1914-1922), (τόμος Α΄), Αθήνα 1946.
• Μάλαινος Επαμεινώνδας, Ιστορία ξενικών επεμβάσεων (τόμοι Γ, Δ΄), Αθήνα 1958.
• Σταματόπουλος Κώστας, Τατόι – περιήγηση στον χώρο και στον χρόνο, εκδόσεις Καπόν, Αθήνα 2011.
• Τούντα – Φεργάδη Αρετή, «Η άποψη του ελληνικού Τύπου για την εγκαθίδρυση της προσωρινής κυβέρνησης της Θεσσαλονίκης», Βαλκανικά Σύμμεικτα (τόμος 18), Αθήνα 2017
• Χαραλάμπης Αναστάσιος, Αναμνήσεις , Αθήνα 1947 ( http://cdn.sansimera.gr/media/files/Anastasios_Xaralampis-Anamniseis.pdf ) ημερομηνία ανάκτησης: 11.10.2019
• Sir Compton Mackenzie, Athenian Memories, London 1932.

istorikathemata.com/

Η Μάνη δεν είναι "τσιφιλίκι" κανενός... Μάνη θα πεί μανία.

Πυροσβεστικό κλιμάκιο στο Χωσιάρι: Δήμαρχος και πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου παίζουν το ” κρυφτούλι ” απέναντι στην ασφάλεια των Δημοτών! Άνοιξε η κερκόπορτα για την υποδούλωση της Δυτικής Μάνης από το ”αιολικό λόμπι”

,

Απελπισμένοι οι κάτοικοι με την συμπεριφορά Δημάρχου και Δημοτικού Συμβουλίου!

Γράψαμε στο παρελθόν για το Πυροσβεστικό Κλιμάκιο στο Χωσιάρι.
Για την χρησιμότητά του όσον αφορά την ασφάλεια των δημοτών των όμορων κοινοτήτων!
Πρόεδροι Κοινοτήτων με αίτησή τους αλλά πολίτες και επιχειρηματίες ζητούσαν ένα Πυροσβεστικό Κλιμάκιο με επαγγελματίες εποχικούς Πυροσβέστες, οι οποίοι θα επέμβουν σε ώρα ανάγκης άμεσα και αποτελεσματικά !
Ο Δήμαρχος Πέτρος Ανδρεάκος καλώντας τους σε ” συνάντηση εργασίας ”, εκμεταλλεύεται το γεγονός και φέρνει άλλα αντί άλλων στο Δημοτικό Συμβούλιο.
Έτσι δημιουργείται μια εθελοντική ομάδα, ανεκπαίδευτη, στην οποία δεν μπορεί να δώσει κανείς εντολή να δράσει στην οποιαδήποτε καταστροφή.
Συνεπώς ο Δήμαρχος ή ήθελε με αυτόν τον τρόπο να υποχρεώσει ψηφοφόρους με μερικές θέσεις εργασίας, η έριχνε στάχτη στα μάτια των δημοτών ότι ” να υπάρχει πυροσβεστική ομάδα” να επέμβει όταν χρειαστεί!
Ήταν η συνήθης τακτική του Δημάρχου ” ξερόλα” όσον αφορά τις φωτιές!
Και επειδή γνωρίζει από πυρόσβεση και πυρασφάλεια, βρέθηκε στον Κότρωνα.
Εν μέσω πυρκαγιάς. Με το ακριβό τζίπ του να παθαίνει ζημιές από την πυρκαγιά!
Η εμπειρία του τον οδήγησε σε σωστό δρόμο!
Η μήπως ήταν και αυτό ένα στημένο παιχνιδάκι επικοινωνιακό;
Είχε εκφράσει βέβαια την άποψη ότι ” η καλύτερη πυρασφάλεια είναι η πυρόσβεση” αν θυμάμαι καλά!
Παίζοντας το δικό του μικροπολιτικό παιχνίδι εξαναγκάζει τους ”ακολουθούντες αυτόν” να παίζουν και αυτοί το ίδιο παιχνίδι του αρχηγού τους εις βάρος της ασφάλειας των πολιτών!
Η Συνεργάτριά του (μαθαίνουμε προχωράει καλά με το συνδυασμό της κλέβοντας συμβούλους του Δημάρχου), προσπαθεί συνεχώς να τον εκθέτει ανεπανόρθωτα!
Και εκείνος, κουρασμένος καθώς είναι τα βλέπει όλα ρόδινα!
Από τηλεδιάσκεψη σε εκ περιφοράς
Ενώ λοιπόν μέχρι τώρα τα συμβούλια γίνονταν με τηλεδιάσκεψη, ξαφνικά και χωρίς κανένα λόγο, η κυρία πρόεδρος Γεωργία Λυροφώνη, μετατρέπει την τηλεδιάσκεψη, σε εκ περιφοράς!
Δηλαδή εκεί που μιλούσαν ζωντανά με κάμερα όλοι οι Δημοτικοί Σύμβουλοι, τώρα θα πρέπει να ψηφίσουν με email η sms μήνυμα!
Μα δεν είναι μόνο αυτό το περίεργο!
Για ένα τόσο σοβαρό θέμα, που και το αρχηγείο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας συμφωνεί, Δήμαρχος και Δημοτικό συμβούλιο συμπολίτευσης προσπαθούν να το θάψουν βγάζοντας αρνητική απόφαση!
ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΛΟΓΟ κύριε Ανδρεάκο και κυρία Λυροφώνη δεν θέλετε το πυροσβεστικό κλιμάκιο στο Χωσιάρι;
Για να μην φανεί ποιοι σύμβουλοί σας θα ψηφίσουν αρνητικά και εκτεθούν; για να μην φανεί ότι η περίφημη ιδέα σας για εθελοντική ομάδα ήταν ένα φιάσκο, το οποίο ΕΣΕΙΣ δημιουργήσατε, θέλοντας να δείξετε την ” μαγκιά” αλλά σας βγήκε κλούβιο αυγό;
Σας έχει πάρει χαμπάρι ο κόσμος
Σας έχει πάρει χαμπάρι ο κόσμος της Μάνης!
Σας έχει νοιώσει στο πετσί του!
Χωριά χωρίς νερό για μήνες, ακόμα και με τόσες γεωτρήσεις, (άλλο θέμα που ερευνούμε), αγάλματα, δωρεά ανεμογεννητριάδων με ” πουστιά ” στην οικονομική επιτροπή, από τον ” δικό σας” Πέτρο Γεωργαρίου (όλη την δουλειά την κάνει αυτός η κάνω λάθος;)
Δωρεά σκουπιδιάρες των ανεμογεννητριάδων! άγαλμα στην Κρήτη δωρεά των ιδίων και αυτό από τον ίδιο γλύπτη!
Και θα αναρωτηθώ!
Εσείς είστε τόσο ανίκανοι σαν διοίκηση του Δήμου, ώστε δεν μπορείτε να φτιάξετε κάτι από όλα αυτά; και για να αναρωτηθώ στη λαϊκή γλώσσα ” ούτε για τα μπάζα δεν κάνετε; παραιτηθείτε κύριοι τώρα! αφού είστε τόσο ανίκανοι!με την πονηριά που κρύβετε στο μυαλό σας, για να μην εκφραστώ διαφορετικά, μόνο κακό κάνετε στην Μάνη!
Είναι αληθινή η επιστολή κ. Γεώργιε Σαμπατακάκη;
Γιατί δεν ονομάσατε το σύλλογό σας ” Πολιτιστικός και Αναπτυξιακός Σύλλογος Ανεμογεννητριάδων” ” Η ΜΑΝΗ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ” όπως ισχυρίζεστε οι αιολικάδες; μαζί με την κωλοτούμπα την κ. Μπαλιτσάρη; την έχετε στο σύλλογό σας; ενημερώστε με να χαρώ ιδιαίτερα!

Κυριακή 26/02/2012!Φλωμοχώρι δήμου Ανατολικής Μάνης!
Ένα τραπέζι είναι στρωμένο μέσα στο καφενείο του χωριού!
Φαίνεται κάποιος επίσημος δεν γουστάρει να καθήσει με τους κατοίκους του χωριού στην πλατεία!
Σε λίγη ώρα έρχονται αυτοί που θα καθίσουν!
Νίκος Παπανδρέου,
Πέτρος Ανδρεάκος (δήμαρχος Ανατολικής Μάνης),
Γεώργιος Σαμπατακάκης (από την ΑΙΟΛΟΣ ΜΑΝΗΣ ΑΕ -ανεμογεννήτριες στο Σαγγιά της Μάνης), Παναγάκος (δεν γνωρίζουμε το μικρό του αλλά έχει εργοστάσιο αξιοποίησης πράσινης ανάπτυξης στην Πάτρα- ανεμογεννήτριες, φωτοβολταικά),
Λεκάκος Σταύρος (ο υπ' αριθμόν 2 στην τράπεζα Πειραιώς)
Αναστασάκος Χρήστος (πρόεδρος του δημ.συμβουλίου Ανατολικής Μάνης)!
Λέτε η πράσινη ανάπτυξη να χτύπησε την πόρτα της Μάνης; https://utidanos.blogspot.com/2012/02/blog-post_2360.html

Τη θυμάστε αυτή σας την φωτογραφία κύριε Σαμπατακάκη; είστε ο ίδιος η κάνω λάθος;
Εσείς με την παρέα σας στη Μάνη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κύριε Σαμπατακάκογλου!
Η κάνω λάθος; καινούργιο σύλλογο ιδρύσατε; η των Φιλίππων Μάνης του αλλάξατε όνομα γιατί δεν τράβαγε;

Η κερκόπορτα της Δυτικής Μάνης άνοιξε!
Μια επιστολή που έφτασε σε εμάς, με την υπογραφή του Γεωργίου Σαμπατακάκη , του γνωστού ανεμογεννητριά και στρατιωτικού ακολούθου του Δημάρχου Πέτρου Ανδρεάκου, δείχνει την Δυτική Μάνη , να υποδουλώνετε γρήγορα στα νέα αιολικά σχέδια και διαμοιρασμό γης από την κλίκα που κυβερνάει την Ανατολική Μάνη!
Ο στρατηγικό σχεδιασμός των αιολικάδων, να γεμίσουν ανεμογεννήτριες τα βουνά όλης της Μάνης ( πολύ γρήγορα θα δούμε και το Δεσπότη να προσκυνάει τους αιολικάδες, δίνοντας το οκ για την Παναγία την Γιάτρισσα), φαίνεται να επηρέασε και τον σύλλογο ”ΓΑΙΑ” τον εθελοντικό σύλλογο της Δυτικής Μάνης!
Έτσι μπήκε στο παιχνίδι και ο σύλλογος αυτός, μαζί με άλλους συλλόγους της Ανατολικής και Δυτικής Μάνης! Στην επιστολή ερωτάται ο Δήμαρχος Πέτρος Ανδρεάκος, από τον ξάδερφό του Γεώργιο Σαμπατακάκη, να του πεί για την ενιαία Μάνη! Αφού δήμαρχε ο ξάδερφός σου θα σου γράψει τι θα πεις! εσύ μόνο για ” ουραγωγός της ανάπτυξης κάνεις, και η καλύτερη πυρασφάλεια είναι η πυρόσβεση! γενικά αν δεν στα γράψουνε να τα βρεις έτοιμα, πετάς κάτι κοτσάνες που σπάνε κρανίο! Τώρα από την θέση του Δημάρχου, ναι αυτό είναι γεγονός, πουλάς μαγγιά! αυτό τόχεις! μέχρι και νεκρούς επικαλείσαι γιατί δεν ξέρεις τι να πεις!
Ο Κώστας Ξυδέας προσκείμενος στο ” αιολικό λόμπι”
” Βρε πως αλλάζουν οι καιροί, ποιος είμαι εγώ ποιος είσαι εσύ” τραγούδησε η Δήμητρα Γαλάνη διαισθανόμενη , ότι η κωλοτούμπα ” ΓΑΙΑ και ΞΥΔΕΑ ” θα είναι κάτι τόσο απλό, σαν να ξεκλειδώνεις την κερκόπορτα της πατρίδας σου, και να δίνεις τα κλειδιά στον κατακτητή!
Εκπλήσσομαι βέβαια με την στάση Ξυδέα! Τον γνωρίζω προσωπικά και εκπλήσσομαι με την στάση του!
Ποια τα ανταλλάγματα Κώστα Ξυδέα;
Οικονομικά, προσωπικά και του συλλόγου; Δημοτικά; αντιδήμαρχος Δυτικής Μάνης; ποια τα ανταλλάγματα Κώστα Ξυδέα; γιατί μόνο χρήμα και αξίωμα μπορεί να σου προσφέρει ο Ανδρεάκος και ο Σαμπατακάκης!
Δεν νομίζω για τόσο λίγα να ξεπουλήσεις την πατρίδα σου στους αιολικάδες! αν το κάνεις η ξευτίλα θα σε σταμπάρει σε όλη σου την ζωή!
Με λίγα λόγια
Ο Ανδρεάκος αναλογιζόμενος τη φόλα που έφαγε με την εθελοντική ομάδα (ανεκπαίδευτοι εργάτες στην ουσία) προσπαθεί επί παντί τρόπο να μην φθάσει το αίτημα των προέδρων των οκτώ κοινοτήτων στο Δημοτικό Συμβούλιο!
Και αν φθάσει να απορριφθεί επί παντί τρόπο!
Έτσι δεν θα εκτεθούν στους Δημότες οι δημοτικοί σύμβουλοι της παράταξής του, και δεν θα φανεί η πεπονόφλουδα που πάτησε με την εθελοντική ομάδα!
Θα υπάρξουν διαρροές από την αντιπολίτευση για ένα τόσο κρίσιμο θέμα;
Συμβάλλει σε όλο αυτό και η κυρία Λυροφώνη, αλλάζοντας το σύστημα ψηφοφορίας του θέματος από τηλεδιάσκεψη σε εκ περιφοράς , θέλοντας έτσι να εκθέσει το δήμαρχο και να πάρει πόντους!
Το βρώμικό τους μυαλό φτάνει μέχρι εκεί! να παίζουν με την ασφάλεια των πολιτών των όμορων κοινοτήτων με το Χωσιάρι!
Ξαναψηφίστε τους! εμείς θα δημοσιεύουμε πάντα όλη την αλήθεια και δεν θα υποταχθούμε ποτέ στους καταστροφείς της πατρίδας μας!

Εις το επανειδείν!

manispace.gr/

Η Μάνη και οι προσκυνητές στο Ταίναρο

Ήθη και έθιμα της σύγχρονης εποχής

© Γιώργος Παναγιωτάκης

Η Μάνη, οι προσκυνητές στο Ταίναρο και το παμπάλαιο γκρεμισμένο εκκλησάκι των Αγίων Ασωμάτων.

O ήλιος στα Κοκκινόγεια, κοντά στο Ταίναρο, ετοιμάζεται να πέσει πίσω από το βουνό, το ηλιοβασίλεμα όμως αργεί ακόμα.
Είναι η ώρα που η παντελώς έρημη τους υπόλοιπους μήνες περιοχή γεμίζει με επισκέπτες.
Οι περισσότεροι έρχονται παρακινημένοι από κάποιο άρθρο που διάβασαν σε κάποιο σάιτ, το οποίο -έχοντας αντιγράψει κάποιο άλλο σάιτ, που και εκείνο το είχε κάνει copy paste από ένα τρίτο- έχει εντάξει αυτή τη διαδρομή στα πέντε, στα εφτά ή στα δέκα πράγματα που πρέπει οπωσδήποτε να κάνεις αν βρεθείς για διακοπές στη Μάνη.
Θα αφήσουν τα αυτοκίνητά τους όσο πιο κοντά γίνεται στην αφετηρία της διαδρομής, θα βαδίσουν για κανένα μισάωρο στο σχετικά εύκολο μονοπάτι –το οποίο όμως, όπως θα ανακαλύψουν με οδύνη ορισμένοι, δε είναι συμβατό με τις σαγιονάρες- θα φτάσουν στον φάρο, θα φωτογραφηθούν, κάποιοι θα ανεβάσουν απευθείας τις φωτογραφίες στο Instagram, θα επιστρέψουν, θα μπουν ξανά στα αυτοκίνητα και θα φύγουν.
Είναι μια όχι πολύ πυκνή αλλά συνεχής ροή ανθρώπων, που κρατά το πολύ δύο ώρες.
Νωρίτερα ο ήλιος είναι ανελέητος, αργότερα είναι πια νύχτα.
Αυτή είναι η ιδανική ώρα, ώστε να πετύχει κανείς και το ηλιοβασίλεμα, το γράφουν και τα σάιτ.
Στη γύρω μαγευτική περιοχή όπου στην αρχαιότητα υπήρχε μια ολόκληρη πόλη με δύο λιμάνια, νεκρομαντείο και υπνομαντείο, θα τριγυρίσουν λίγοι.
Τα λαξευμένα στον βράχο απομεινάρια των κτιρίων, των νεόσοικων, των θεραπευτηρίων και των δρόμων θα τα εκτιμήσουν ελάχιστοι.
Το παμπάλαιο γκρεμισμένο εκκλησάκι των Αγίων Ασωμάτων, πάντως, το οποίο φημολογείται ότι έχει χτιστεί πάνω στα ερείπια ενός ναού του Ποσειδώνα ή του Απόλλωνα –εξαρτάται από πού αντέγραψαν οι συντάκτες του κάθε σάιτ το κείμενο- το επισκέπτεται πολύς κόσμος.
Το μαρτυρούν τα πρόσφατα αναθήματα και οι επιγραφές με επικλήσεις στον Ποσειδώνα, αφού σε αυτόν κρίθηκε πιο ταιριαστό να ανήκε ο αρχικός ναός.
Οι αρχαιολόγοι, βέβαια, υποστηρίζουν ότι το αρχαίο ιερό του Ποσειδώνα βρισκόταν λίγες δεκάδες μέτρα πιο μακριά και ότι το εκκλησάκι χτίστηκε με θραύσματα και αρχιτεκτονικά μέλη που υπήρχαν διάσπαρτα στην περιοχή, αλλά αυτό δεν έχει μεγάλη σημασία.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, όταν επισκέφτηκα για πρώτη φορά την περιοχή, η εικόνα ήταν πολύ διαφορετική.
Η Μάνη κρατούσε ακόμη κάτι από τον απρόσιτο χαρακτήρα της που αποθάρρυνε τον πολύ κόσμο. Ειδικά εδώ, στην άκρη του Θεού («Κριτήρι» ονόμαζαν το μέρος οι παλιοί Μανιάτες, καθώς εδώ κρίνονταν οι ψυχές των πεθαμένων) δεν υπήρχε ψυχή ζώσα.
Στο δε γκρεμισμένο εκκλησάκι έβλεπες μονάχα μία εικόνα του Αγίου Νικολάου, του διαδόχου του Ποσειδώνα σε ό,τι αφορά τις θαλασσινές αρμοδιότητες.
Αναθήματα είδα για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 2010.
Τότε ήταν λίγα και βρίσκονταν στην κόγχη του ναού, όμως την επόμενη φορά, πέντε-έξι χρόνια αργότερα, είχαν πολλαπλασιαστεί.
Υπήρχε ένα άδειο μπουκάλι κρασί, λίγα πλαστικά λουλούδια, ένα ματσάκι θυμάρι, μία παράξενη πολαρόιντ, μία απόδειξη από ψαροταβέρνα στο Πόρτο Κάγιο (σ.σ. διόλου ευκαταφρόνητο το ποσό), ένα τρύπιο ψάθινο καπέλο, ένα τραπουλόχαρτο…
Κάποιοι Ιταλοί είχαν γράψει σε μια καρτούλα, «Ciao Poseidone! Come stai?» και από κάτω ζητούσαν από τον θεό κάτι που δεν έβγαζα.
Του είχαν αφήσει και δύο κέρματα των πέντε λεπτών.
Σύμφωνοι, το όλο πράγμα γινόταν για πλάκα, όμως είχε και κάτι το συγκινητικό, σου έδινε μια αίσθηση συνέχειας, ένιωθες ότι το νήμα που μας ενώνει με το μακρινό παρελθόν δεν έχει κοπεί οριστικά.
Φέτος, το εκκλησάκι-ναός έχει ξεχειλίσει από προσφορές.
Δε βρίσκονται πια μόνο στην κόγχη, αλλά και γύρω και πάνω στην σπασμένη αρχαία κολώνα που λογικά κάποτε στήριζε την ιερή τράπεζα της εκκλησίας.
Κάποιοι έχουν κάψει κεριά, τα οποία έχουν λιώσει και κολλήσει παντού.
Άλλοι έχουν γράψει τα αρχικά τους και διάφορες φράσεις πάνω στην κολώνα.
Βλέπεις ακόμη άδεια αντηλιακά, τρύπια μπρατσάκια, ένα σπασμένο κινητό, ένα πλαστικό κουκλάκι πόκεμον, ένα φουλάρι, πολλές πέτρες με επιγραφές, ένα άδειο κουτί από προφυλακτικά...
Με άλλα λόγια, η πλάκα και η όποια συγκίνηση έχουν κάνει φτερά και βρίσκεσαι μπροστά σε ένα ακόμη ενοχλητικό παρελκόμενο της τουριστικής ανάπτυξης και της κυριαρχίας της κουλτούρας των social media.
Από την άλλη, όμως, και οι αρχαίοι προσκυνητές παρακινημένοι από ένα τρεντ της εποχής τους δεν έφταναν ως εδώ; Άσε που η αγορά που είχε στηθεί τότε γύρω από το ιερό ήταν πολύ πιο μεγάλη και επικερδής.
Μέχρι και διπλούς τοίχους είχαν στην αρχαιότητα τα νεκρομαντεία, ώστε οι ιερείς να μπορούν να τρυπώνουν εκεί και να ψιθυρίζουν αθέατοι στους επισκέπτες φράσεις και μαντεψιές που δήθεν έρχονταν κατευθείαν από τον Άδη.
Ενώ σήμερα τι υπάρχει;
Ό,τι καταφέρουν να τσιμπήσουν οι ινφλουένσερς του Instagram σαν αντίτιμο για τις σέλφις που θα βγάλουν στον φάρο.
Προσκυνητές είμαστε λοιπόν και εμείς οι τουρίστες του καλοκαιριού, απλά τη βγάζουμε πιο φτηνά. Και αν όχι σε ό,τι αφορά την τσέπη μας, σίγουρα σε ό,τι αφορά το ψυχικό κόστος που απαιτεί το βαθύτερο δέσιμο με τον κάθε τόπο και τις μνήμες που κουβαλάει.

Γιώργος Παναγιωτάκης

athensvoice.gr/

Η ξεχασμένη ιαματική πηγή των Θερμοπυλών...

....όπου πλενόταν ο μυθικός Ηρακλής και οι Σπαρτιάτες του Λεωνίδα για να ανακτήσουν δυνάμεις. 
Σήμερα παρακμάζει..

Οι Θερμοπύλες έχουν συνδεθεί άρρηκτα με τη μάχη των 300 του Σπαρτιάτη Λεωνίδα.
Στην πραγματικότητα η ιστορία τους χάνεται πολύ βαθύτερα στον χρόνο.
Η ευρύτερη περιοχή είναι γεμάτη κρυμμένα μυστικά. Ένα από αυτά είναι τα ιαματικά λουτρά.
Σε κοντινή απόσταση από την Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας, κοντά στο μνημείο της ιστορικής μάχης, αναβλύζουν τα θερμά νερά των πηγών.

Λέγεται ότι τα νερά των πηγών είναι ιαματικά.© Μηχανή του Χρόνου 

Οι ντόπιοι ισχυρίζονται ότι στο σημείο είχαν ξαποστάσει οι άντρες του Λεωνίδα.
Βουτούσαν στα θερμά λουτρά για να ανακτήσουν δυνάμεις και να επουλώσουν τα τραύματά τους. Όπως φανερώνει και το όνομά τους, πιστεύεται ότι τα νερά είναι ιαματικά, δηλαδή θεραπευτικά. Ιδιαίτερα άνθρωποι που υποφέρουν από ορθοπαιδικές, ρευματικές, γυναικολογικές και νευρολογικές παθήσεις υποστηρίζουν ότι βρίσκουν ανακούφιση στα λουτρά.
Ορισμένοι λένε ότι η υγεία τους αποκαταστάθηκε πλήρως.

Η θερμοκρασία του νερού είναι σταθερά στους 40°C. 

Η θερμοκρασία του νερού που αναβλύζει από τις πηγές είναι 40C χειμώνα – καλοκαίρι. © Μηχανή του Χρόνου 

Από την αρχαιότητα στο σήμερα
Οι Θερμοπύλες είναι μία από τις 700 ιαματικές πηγές που υπάρχουν στην χώρα.
Η ύπαρξή τους ήταν γνωστή στους Έλληνες από την αρχαιότητα. Σύμφωνα με τη μυθολογία, οι πηγές δημιουργήθηκαν από τον Ήφαιστο, ύστερα από παράκληση της θεάς Αθηνάς. Εκεί πλενόταν και ανακτούσε τις δυνάμεις του ο Ηρακλής μετά τους άθλους.

Οι ιαματικές πηγές σχηματίζουν μικρό καταρράκτη και βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από την Εθνική Οδό.© Μηχανή του Χρόνου 

Το 1935 έγινε μία προσπάθεια εκμετάλλευσης και οργάνωσης των πηγών με τη δημιουργία υδροθεραπευτηρίου, ξενοδοχείου και άλλων χώρων αναψυχής.Μέσω σωλήνων κι άλλων ανθρώπινων παρεμβάσεων, το νερό της πηγής ανασηκώθηκε από τη φυσική ροή του σε ικανό ύψος ώστε να δημιουργείται ένας καταρράκτης. Για πάνω από μισό αιώνα το θεραπευτικό κέντρο λειτουργούσε αδιάκοπα.

Σκίτσο από εφημερίδα του 1940.

Ωστόσο, την τελευταία δεκαετία το ξενοδοχείο έχει κλείσει και οι πηγές έχουν εγκαταλειφθεί.
Η είσοδος είναι ελεύθερη σε όλους και το τοπίο τριγύρω μοιάζει να βρίσκεται σε εγκατάλειψη.
Από το 2009, η επισκεψιμότητα έχει μειωθεί κατακόρυφα.
Πλέον, μόνοι επισκέπτες των λουτρών είναι διερχόμενοι ταξιδιώτες, ντόπιοι και πάσχοντες που αναζητούν θεραπεία.
Τα τελευταία χρόνια, στην εγκαταλελειμμένη ξενοδοχειακή μονάδα πλάι στα λουτρά έχει δημιουργηθεί προσφυγικός καταυλισμός.
Οι διαμένοντες είναι πλεόν οι τακτικότεροι θαμώνες των θερμών πηγών.
Τα διαρκή αιτήματα των κατοίκων της Φθιώτιδας να αξιοποιηθεί και πάλι ο φυσικός θησαυρός των Θερμοπυλών προς το παρόν δεν βρίσκουν ανταπόκριση.
Μέχρι να εισακουστούν, τα ιαματικά λουτρά παραμένουν ένα μυστικό και θαυματουργό θέρετρο της φύσης, ανοιχτό και προσβάσιμο σε όποιον το αναζητήσει....
www.mixanitouxronou.gr/

Μία μάχη τέλειωσε, ο αγώνας παραμένει!

Με κατοίκους της περιοχής, με σχεδόν 19.000 φωνές να μας στηρίζουν, ξεκινήσαμε πριν λίγα χρόνια τον αγώνα μας να προστατεύσουμε την Ήπειρο από τις εξορύξεις υδρογονανθράκων
Αρχές του 2018, η πολυεθνική Repsol, μαζί με την Energean, είχαν ήδη ξεκινήσει τις έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο οικόπεδο των Ιωαννίνων: έκαναν εργασίες γεώτρησης και τοποθέτηση εκρηκτικών σε βάθος λίγων μέτρων, που ανατινάσσονταν για τις ανάγκες των σεισμικών ερευνών.
Από τότε, ήμασταν εκεί. Μαζί με τους κατοίκους της περιοχής που ήδη αντιστέκονταν και μαζί με εσένα στο πλευρό μας, επισκεφτήκαμε πολλές φορές την περιοχή, δώσαμε βήμα στους κατοίκους και κάναμε μαζί τους πολλές δράσεις!
Αλεξίπτωτο πλαγιάς, πανό στο γεφύρι του Κόκκορη, δυναμική αλλά ειρηνική δράση 36 ωρών όπου στήσαμε ένα ανθρώπινο τείχος έξω από τις εγκαταστάσεις που φυλάσσονταν τα μηχανήματα των σεισμικών εργασιών, συνάντηση πρωτοβουλιών στο πλοίο μας, Rainbow Warrior.
Σε όλα αυτά, το μήνυμα ήταν ένα: επιλέγουμε τον φυσικό μας πλούτο και όχι τις καταστροφικές εξορύξεις υδρογονανθράκων.

Και τα καταφέραμε! Πριν λίγους μήνες, η Repsol έφυγε!
Η πίεση που μαζί ασκήσαμε είχε αποτέλεσμα και κερδίσαμε μία μάχη. Φυσικά, ο αγώνας έχει πολύ δρόμο ακόμα. Το μέλλον των οικοπέδων στην Ήπειρο είναι ακόμα αβέβαιο, όπως και το μέλλον στα θαλάσσια οικόπεδα, ειδικά δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, όπου κυβέρνηση και πετρελαϊκές έχουν τώρα εστιάσει το ενδιαφέρον τους.
Μείνε μαζί μας γιατί θα συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για ένα μέλλον χωρίς ορυκτά καύσιμα, χωρίς ορυκτό αέριο, με προστασία του κλίματος και της βιοποικιλότητας.

Μάθε όλη την ιστορία!

Ο Γολγοθάς των Ελλήνων! Καταντήσαμε είλωτες που...

....δουλεύουμε 179 ημέρες αποκλειστικά για να συντηρούμε το κράτος

Του Προκόπη ΧατζηνικολάουΔουλεύουμε για το κράτος σχεδόν τις μισές ημέρες του χρόνου.
Σύμφωνα με το ΚΕΦίΜ – Μάρκος Δραγούμης, το 2021, από τις 365 ημέρες του χρόνου, τις 179 εργαστήκαμε για να πληρώσουμε φόρους και εισφορές.
Με βάση την ανάλυση "Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας" για την Ελλάδα ήταν η 29η Ιουνίου του 2021, αφού έως τότε κάθε μισθός και ημερομίσθιο προοριζόταν για τα κρατικά ταμεία.
Την τελευταία πενταετία, σταθερά σχεδόν το μισό εισόδημα που παράγεται στην Ελλάδα πηγαίνει στο κράτος.
Αν συνυπολογιστεί το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης για το 2021, το οποίο αντιπροσωπεύει μελλοντικούς φόρους, τότε η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας για το 2021 θα έρθει σε 42 ημέρες και συγκεκριμένα την 10η Αυγούστου.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 8η χειρότερη θέση σε ό,τι αφορά το πόσους φόρους πληρώνουμε, δεν θα ήταν ίσως αρνητικό αν η ανταποδοτικότητα των φόρων, με τη μορφή των προσφερόμενων κρατικών υπηρεσιών, ήταν υψηλού επιπέδου.
Ο πίνακας κατάταξης των χωρών δείχνει πως πολλές ανεπτυγμένες χώρες πληρώνουν υψηλούς φόρους: Ιταλία, Φινλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Γαλλία κ.λ.π. δουλεύουν περισσότερες μέρες από την Ελλάδα για το κράτος.
Προφανώς, όμως, οι περισσότερες από αυτές, έχουν πολύ υψηλότερου επιπέδου υπηρεσίες και κοινωνικά επιδόματα.
Μία ακόμη σύγκριση που προκύπτει από τα στοιχεία του ΚΕΦίΜ είναι εντυπωσιακή:
Το ποσό που πληρώνουν κάθε χρόνο οι Ελληνες για φόρους και ασφαλιστικές εισφορές και το οποίο είναι διπλάσιο σε σύγκριση με αυτό που πληρώνουν για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών. Συγκεκριμένα, για διατροφή, ένδυση, στέγαση, οικιακά αγαθά, μεταφορές και επικοινωνίες πλήρωσαν το 2019 περί τα 44,4 δισ. ευρώ, ενώ για φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, πολίτες και επιχειρήσεις στην Ελλάδα πλήρωσαν το 71,9 δισ. ευρώ.
Η αύξηση των ημερών που δουλεύουμε για το κράτος ήταν αλματώδης την περίοδο της κρίσης.
Ως το 2010, δουλεύαμε 137-147 ημέρες τον χρόνο, ενώ στη συνέχεια, προφανώς λόγω δραματικής πτώσης του ΑΕΠ, αλλά και φοροεισπρακτικών μέτρων, φτάσαμε έως και τις 186 ημέρες το 2018.

179 meres douleuoume gia to kratos
Infogram

Από την ανάλυση της έκθεσης προκύπτουν τα εξής:

1. Το 2021 δουλέψαμε 75 ημέρες για την πληρωμή έμμεσων φόρων, 60 ημέρες για την πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών, 43 ημέρες για την πληρωμή άμεσων φόρων και 1 ημέρα για την πληρωμή των φόρων κεφαλαίου
2. Η συνολική επιβάρυνση πολιτών και επιχειρήσεων από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές το 2021 ανέρχεται σε 71,9 δισ. και είναι σχεδόν διπλάσια από το ποσό που καταβάλλουν τα νοικοκυριά για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών (ενδεικτικά: 44,4 δισ. το 2019 για διατροφή, ένδυση, στέγαση, οικιακά αγαθά, μεταφορές και επικοινωνίες, σύμφωνα με την προ πρόσφατη έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ
3. Η Ελλάδα, καταγράφει μία από τις 7 υψηλότερες επιβαρύνσεις από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές για το 2019 (12 ημέρες πάνω από τον μέσο όρο) και χαμηλότερο βαθμό εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση σε σχέση με τον μέσο όρο για το 2020 (11 ποσοστιαίες μονάδες κάτω από τον μέσο όρο) ανάμεσα στις 23 Ευρωπαϊκές χώρες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία και για τους δύο δείκτες.
4. Η Ελλάδα, καταγράφει χαμηλότερο βαθμό αποτελεσματικότητας της κοινωνικής πολιτικής, σε σχέση με τον μέσο όρο για το 2019, όντας 24η ανάμεσα στις 26 Ευρωπαϊκές χώρες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, ενώ παράλληλα σημειώνει την 8η υψηλότερη επιβάρυνση από φόρους και ασφαλιστικές εισφορές (14 ημέρες πάνω από τον μέσο όρο) στις 26 χώρες του δείγματος, για το ίδιο έτος.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΚΕΦίΜ, Αλέξανδρο Σκούρα, "Τα διαχρονικά δεδομένα της Ημέρας Φορολογικής Ελευθερίας αναδεικνύουν δύο σημαντικά συμπεράσματα: αφενός, την εκτίναξη του φορολογικού βάρους που επωμίστηκαν πολίτες και επιχειρήσεις κατά την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας εξαιτίας των συγκεκριμένων πολιτικών επιλογών εκείνης της περιόδου, και αφετέρου την συγκράτηση αυτής της επικίνδυνης τάσης τα τελευταία δύο χρόνια.
Βεβαίως, όπως καταδεικνύει ο συνυπολογισμός των ελλειμμάτων, που φέτος για πρώτη φορά εντάσσεται στη μεθοδολογία της Ημέρας Φορολογικής Ελευθερίας, οι έκτακτες δαπάνες για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας είναι ένα δεδομένο που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη στη χάραξη της οικονομικής πολιτικής των επόμενων ετών.
Άλλωστε, όπως επανειλημμένα και οδυνηρά έχει αποδειχθεί στην πράξη, όταν τα ελλείμματα δεν αντιμετωπίζονται με τη δέουσα προσοχή, το κόστος που εντέλει θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι πολίτες θα είναι δυσβάσταχτο".

capital.gr/

Όταν Γερμανοί και Ιταλοί έκαναν... τουαλέτα τον Παρθενώνα και οίκο ανοχής το Ερεχθείο - Οι καταστροφές του Β' Παγκόσμιου Πολέμου

Μιχάλης Στούκας

Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η τριπλή κατοχή (Γερμανοί, Ιταλοί και Βούλγαροι) προκάλεσε πολύ μεγάλες ζημιές στα μνημεία μας - Οι βαρβαρότητες των κατακτητών στα αρχαία της Ελλάδας
Συγκλονιστικά στοιχεία από το βιβλίο των Χρήστου Καρούζου και Μαρίνου Καλλιγά (1946) – Γερμανικά έγγραφα με οδηγίες προς τους στρατιώτες που επισκέπτονται τις ελληνικές αρχαιότητες από το βιβλίο του ακαδημαϊκού Βασίλειου Πετράκου – Αφήγηση του αείμνηστου ακαδημαϊκού Σπύρου Ιακωβίδη για το πώς «κρύφτηκαν» τα αρχαία πριν τον πόλεμο.
Στις 3 Μαΐου 2015 γράψαμε στο protothema.gr ένα άρθρο με τίτλο «Οθωμανοί βάνδαλοι και Ευρωπαίοι αρχαιοκάπηλοι στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα», όπου αναφέραμε τις κλοπές και τις ζημιές που υπέστησαν τα αρχαία μας από τους Οθωμανούς αλλά και αρκετούς Ευρωπαίους ως τα χρόνια της Επανάστασης του 1821.
Μετά την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους ιδρύθηκε (1833) η Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία, που είναι η παλαιότερη στην Ευρώπη.
Επειδή η φροντίδα της ολιγομελούς κρατικής Αρχαιολογικής Υπηρεσίας δεν ήταν επαρκής, μια ομάδα λόγιων και πολιτικών ίδρυσε στις 6 Ιανουαρίου 1837 με την πρωτοβουλία του πλούσιου εμπόρου Κωνσταντίνου Μπέλιου την «Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρία», η οποία είχε ως σκοπό την ανεύρεση, αναστήλωση και συμπλήρωση των αρχαίων μνημείων.

Τα αρχαία κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο τα αρχαία της Ελλάδας δεν έπαθαν σημαντικές καταστροφές.

Αντίθετα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η τριπλή κατοχή (Γερμανοί, Ιταλοί και Βούλγαροι) προκάλεσε πολύ μεγάλες ζημιές στα μνημεία μας.

Από τις 18 Ιουνίου 1940 ο υφυπουργός Παιδείας Ν. Σπέντζας ανακοίνωνε ότι απαγορεύεται η χορήγηση κανονικών αδειών στους υπαλλήλους του Υπουργείου.

Βέβαια, αυτό ίσχυε για όλους τους δημόσιους υπαλλήλους. Στις 17 Ιουνίου ο Petain ζήτησε από ραδιοφώνου ανακωχή από τους Γερμανούς, ενώ στις 18 Ιουνίου 1940 ο Σαρλ ντε Γκολ ανήγγειλε από το BBC ότι θα συνεχίσει τον πόλεμο. Ως τις 28 Οκτωβρίου 1940 η Ελλάδα δεν είχε προβεί σε καμία κίνηση προστασίας των αρχαίων. Τότε αποφασίστηκε να διαλυθούν τα μουσεία και να εξασφαλιστούν τα εκθέματα με τέτοιον τρόπο ώστε να μην κινδυνεύουν από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς ακόμη και από ενδεχόμενη κατάληψη της Ελλάδας από τις δυνάμεις του Άξονα.

Με εγκύκλιό του στις 11 Νοεμβρίου 1940 το Υπουργείο Παιδείας, έδωσε στους εφόρους λεπτομερείς οδηγίες για τον τρόπο προστασίας των αρχαίων. Ο συντονισμός όλης αυτής της διαδικασίας ανατέθηκε στον καθηγητή της αρχαιολογίας και γραμματέα της Αρχαιολογικής Εταιρείας Γεώργιο Οικονόμο.

Οι εργασίες, που διήρκεσαν από τις 28 Οκτωβρίου 1940 ως τον Μάιο του 1941, έγιναν με τη βοήθεια των φυλάκων αρχαιοτήτων, των λίγων τεχνιτών της υπηρεσίας, των εργατών, ενώ στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο συμμετείχαν λίγοι ξένοι αρχαιολόγοι (ο Άγγλος Alan Wace και ο Γερμανός Otto Walter), καθώς και νεαροί Έλληνες αρχαιολόγοι ή φοιτητές αρχαιολογίας.

Ανάμεσα στους τελευταίους ήταν και ο αείμνηστος αρχαιολόγος και ακαδημαϊκός Σπύρος Ιακωβίδης (1923 – 2013), ο οποίος μόλις είχε εισαχθεί στο πανεπιστήμιο.

Η αφήγησή του στη Βίκυ Φλέσσα στην εκπομπή «Στα Άκρα» είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα.

Νομίζουμε ότι αξίζει να παρακολουθήσετε τα πρώτα 15’ του βίντεο για να μάθετε πώς κατάφερναν κάτω από αντίξοες συνθήκες οι αρχαιολόγοι και όλοι υπόλοιποι να συσκευάσουν και να κρύψουν τα αρχαία σε τοποθεσίες που γνώριζαν πολύ λίγοι.

Η μνημειώδης εργασία των Καλλιγά – Καρούζου για τις αρχαιότητες
Με υπουργική απόφαση της 15ης Φεβρουαρίου 1943, ανατέθηκε στους Χ. Καρούζο, Ι. Μηλιάδη, Γ. Ανδρουτσόπουλο, Ν. Ζαφειρόπουλο και Μ. Καλλιγά, εργασία για την καταγραφή των ζημιών, κλοπών, παράνομων ανασκαφών και διαρπαγών αρχαιοτήτων. Η εργασία αυτή όμως ολοκληρώθηκε από τους Χ. Καρούζο και Μ. Καλλιγά που επωμίστηκαν το μεγαλύτερο έργο, παρά τις αντιξοότητες.
Εκτός από όλα τ’ άλλα, είχαν ν’ αντιμετωπίσουν και τις γερμανικές Αρχές, οι οποίες αρχικά με τον αρχαιολόγο Dr von Schonebeck και στη συνέχεια με τον καθηγητή Kraiker, πίεζαν την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία, άλλοτε για να προστατεύσουν αρχαιοκάπηλους, άλλοτε για να καλύψουν καταστροφές που είχαν προκληθεί από στρατιωτικούς, άλλες φορές για να μπορέσει το ελληνικό κράτος να παρακολουθήσει τυχαία ανεύρεση αρχαίων και τη διενέργεια στρατιωτικών εργασιών και άλλοτε για να αρνηθούν στο ελληνικό κράτος το δικαίωμα της άσκησης κυριότητας επί των μη ανασκαμμένων αρχαιοτήτων.

Οι Καρούζος και Καλλιγάς, παρουσίασαν το 1946 τα αποτελέσματα των κοπιωδών ερευνών τους, σ’ ένα τόμο με τίτλο «ΖΗΜΙΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΕΚ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ». Στην σημαντική αυτή εργασία, των 150 και πλέον σελίδων, υπάρχουν λεπτομερέστατες αναφορές για φθορές κλπ. στα αρχαία μνημεία μας, από την Ακρόπολη έως και μικρές εκκλησίες επαρχιακών πόλεων!

Πραγματικά, το έργο τους ήταν αξιοθαύμαστο και πολύτιμο! Βέβαια, είναι αδύνατο να μεταφέρουμε εδώ όλα όσα περιέχονται στην έρευνα των Καλλιγά – Καρούζο.
Μάλιστα, για να κάνουν πιο εύκολο το έργο των αναγνωστών, χώρισαν τις «παρανομίες» των κατακτητών σε επτά «κατηγορίες», τις εξής:
α) Κλοπές, 

β) Αυθαίρετες ανασκαφές 

γ) Καταστροφές σε αρχαιολογικούς τόπους και ιστορικά μνημεία, ανεξάρτητα από τις κλοπές και τις ανασκαφές, 

δ) Ζημιές από πολεμικές ενέργειες, 

ε) Υλικές ζημιές σε αντικείμενα που ανήκαν στην Αρχαιολογική Υπηρεσία που δεν είχαν αρχαιολογική αξία, 

Στ) Προστασία μέσω των αρχαιοτήτων, δηλαδή εγκατάσταση στρατιωτικών τμημάτων μέσα ή κοντά σε αρχαιολογικά μνημεία για να προστατευτούν και σε περίπτωση καταστροφής των αρχαιοτήτων να χρεωθούν τις ζημιές οι Έλληνες ή οι σύμμαχοι και 

ζ) Αυθαιρεσίες και βαναυσότητες κατά νόμων, προσώπων και πραγμάτων.

Οι καταστροφές των αρχαίων από τους κατακτητές
Η πόλη που τα μνημεία της χτυπήθηκαν πρώτα ήταν η Καστοριά. Σε βομβαρδισμό των Ιταλών στις 11 Νοεμβρίου 1940 χτυπήθηκαν και έπαθαν σοβαρές ζημιές η Παναγία Κουμπελίδικη και το Κουρσούμ τζαμί. Σύμφωνα με τον Έκτακτο Επιμελητή Αρχαιοτήτων Καστοριάς, στόχος των Ιταλών ήταν το διδακτήριο του Γυμνασίου αρρένων, αλλά, όπως γράφει ο Βασίλειος Πετράκος, κατά τη γνωστή ευθυβολία των Ιταλών χτυπήθηκαν τα μνημεία.

Στα μετόπισθεν ,στις αρχές τουλάχιστον του πολέμου χρησίμευαν ως καταφύγια και τα μνημεία.

Από τον Νοέμβριο του 1940 είχαν εγκατασταθεί στον Άγιο Γεώργιο (Ροτόντα της Θεσσαλονίκης) για να προφυλαχθούν κάτω από τα τόξα του πολλοί περίοικοι. «Οι περίοικοι αυτοί εγκατασταθέντες εις αυτά μετά των αποσκευών των, τα μετέβαλαν εις κατοικίας των επί πλέον δε άγνωστοι ελευθέρως περιεργάζονται τα εν τω μουσείω αντικείμενα, τα οποία υπόκεινται εις κλοπήν και παντός είδους ασχημίας (Β. Πετράκος «ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ 1940-1944»).

Ας δούμε τώρα και τις κυριότερες αναφορές από τη μνημειώδη εργασία των Καρούζου – Καλλιγά.

• Στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αθήνας, βρέθηκαν γεωμετρικά ξύλινα αντικείμενα μέσα σε γυάλινο δοχείο γεμάτο υγρό. Επισήμως, ήταν άγνωστο από πού προέρχονται, ωστόσο μάλλον είχαν κλαπεί απ’ το μουσείο της Σάμου.
• Γερμανοί αξιωματικοί προμηθεύτηκαν αρχαία κεφαλή γυναίκας (4ος π.Χ. αι) και τη δώρισαν στον Στρατάρχη List. Κακώς την προμηθεύτηκαν και κακώς ο List την εξήγαγε από την Ελλάδα.
• Στις 9 Νοεμβρίου 1941, κλάπηκε στον Κεραμεικό παρουσία του Γερμανού αρχαιολόγου Getaner και άλλων Γερμανών, πίνακας γραπτός, μελανόμορφος, εξαιρετικής τέχνης (διαστάσεις 0,245x0,167).
• Μορφωμένοι Γερμανοί αξιωματικοί, μετά από λεπτομερή μελέτη του μουσείου της Ελευσίνας, έσπασαν το τζάμι παραθύρου αποθήκης του μουσείου και με ειδικά διαμορφωμένο κοντάρι αφαίρεσαν αγγεία και ειδώλια από αυτή. Όταν έγιναν αντιληπτοί, έφυγαν με μοτοσικλέτα.

Στις διαμαρτυρίες της ελληνικής πλευράς, δόθηκε η παρακάτω απάντηση (27/2/1941).

(Προσαρμόσαμε το κείμενο στα νέα ελληνικά).
«Η συγκεκριμένη περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθεί κλοπή με την οποία θα πλούτιζαν οι δράστες. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι πρόκειται για μορφωμένους ανθρώπους που έχουν ενδιαφέρον για την ελληνική αρχαιότητα, το οποίο συμπεραίνεται ότι γνώριζαν αγγλικά (σημ: είχαν και proficiency;) και έκαναν χρήση του οδηγού που ήταν γραμμένος στα αγγλικά. Προφανώς θα είχαν την πρόθεση ν’ αποκομίσουν ένα ενθύμιο».
Δηλαδή, όποιος είναι λάτρης της αρχαίας Ελλάδας και ξέρει αγγλικά, μπορεί να αρπάζει ότι θέλει από τα ελληνικά μουσεία, κατά τον Γερμανό Kraiker που υπογράφει την παραπάνω γελοία απάντηση…

• Ο Γερμανός αρχαιολόγος G. Welter, τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο του 1941, μετέφερε από την Αίγινα 4 ή 5 κιβώτια γεμάτα αρχαία ευρήματα. Είναι άγνωστο τι περιείχαν, καθώς ο συγκεκριμένος έκανε ανασκαφές στο νησί για χρόνια
• Στο Μουσείο της Θήβας, στις 29 Απριλίου 1941, οι Γερμανοί έκαναν διάρρηξη και έκλεψαν πολλά αρχαία αντικείμενα, ενώ σε άλλα προκάλεσαν φθορές.

• Στις 13 Μαΐου 1941, στη Χαιρώνεια, Γερμανοί στρατιώτες άρπαξαν πολύτιμα αρχαία αντικείμενα. Σε ανακρίσεις που ακολούθησαν τρομοκρατώντας τους μάρτυρες, τους ανάγκασαν να πουν ότι οι κλοπές δεν έγιναν από Γερμανούς, πράγμα ανακριβές, καθώς ένα από τα κλεμμένα αρχαία, βρέθηκε στον καταυλισμό των Γερμανών.
• Υπήρχαν περιοχές, όπως το Άργος και η Λακωνία, που Γερμανοί αρχαιολόγοι έκαναν ανασκαφές στην Κατοχή, φέρνοντας στην επιφάνεια πολλά αρχαία ευρήματα. Ιδιαίτερα, στο Κουφόβουνο της Λακωνίας βρέθηκαν οικισμοί της λίθινης εποχής.
• Πολλά αρχαία ευρήματα των οικισμών αυτών, μεταφέρθηκαν στη Γερμανία.
• Στις 31 Μαΐου 1944, οπλισμένοι Γερμανοί στρατιώτες εμφανίστηκαν αιφνιδιαστικά στο Μουσείο της Θεσσαλονίκης και αφαίρεσαν μαρμάρινο άγαλμα γυναίκας, που είχε βρεθεί στην Πλατεία Δικαστηρίων κατά την κατασκευή ορυγμάτων. Ισχυρίστηκαν ότι θα το μετέφεραν σε ασφαλές αντιαεροπορικό καταφύγιο, ωστόσο εντοπίστηκε στη Βιέννη!
• Πολλές ήταν οι ζημιές στη Σάμο, όπου εκτός από τις κλοπές των Γερμανών, οι βομβαρδισμοί του Πασχάλειου Μουσείου και του Δημαρχείου Τηγανίου όπου φυλάσσονταν αρχαιότητες, προκάλεσαν πολλές καταστροφές.
• Στη Μήλο, στη θέση Κοντύλι, κοντά στη Φυλακωπή, βρέθηκαν περίπου 20 άθικτοι τάφοι, πλούσιοι σε πέτρινα και πήλινα διακοσμημένα κτερίσματα. Όλα αυτά, τα παραλάμβαναν ο Λοχαγός Vollnhals Rudolf, με τον υπηρέτη του Gefreiter Muller Joseph, ο οποίος τα συγκολλούσε και τα τακτοποιούσε.
• Όλα αυτά, τοποθετήθηκαν σε 4 μεγάλα κιβώτια. Ο Λοχαγός χάρισε στον Στρατηγό Speidel που επισκέφθηκε τη Μήλο κάποια από τα ευρήματα, μετά από υπόδειξη του αρχαιολόγου Wilhelm Kraiker που συνόδευε τον Στρατηγό.
• Στο Καστέλλι Κισσάμου, έγιναν στις 31 Ιουλίου και στις 23 Νοεμβρίου 1943 αρπαγές δεκάδων αρχαιοτήτων, όπως και στην Κνωσό (από τον Στρατηγό Ringel).
• Δεν είχαν όμως μόνο στα αρχαία… αδυναμία οι Γερμανοί.
• Είναι χαρακτηριστικό, ότι έκλεψαν παλαιά βιβλία και άλλα κειμήλια από τις Μονές Μολυβδοσκέπαστου και Βελλάς του νομού Ιωαννίνων, οι οποίες χτίστηκαν στα βυζαντινά χρόνια.

Περνάμε τώρα στους Ιταλούς. Στην περιοχή της Βραυρώνας βρέθηκε κατά την κατασκευή οχυρωματικών έργων επιτύμβιο ενεπίγραφο ανάγλυφο, το οποίο κράτησε ο επικεφαλής Ιταλός αξιωματικός (Υπολοχαγός). Αργότερα το πούλησε και αγνοείται η τύχη του.

• Στη Δήλο οι Ιταλοί έκαναν μία από τις μεγαλύτερες κλοπές αρχαίων κατά την Κατοχή. Πρωταγωνιστής της ενέργειάς τους αυτής, ήταν ο (Ιταλός) Στρατιωτικός Διοικητής Κυκλάδων Τζοβάνι Δούκα. Στις 6 Σεπτεμβρίου 1941, πήγε στη Δήλο με βοηθητικό πολεμικό πλοίο, μαζί με έξι αξιωματικούς και έξι στρατιώτες και όπως γράφει ο Αντώνιος Κεραμόπουλλος, ενώ οι αξιωματικοί λεηλατούσαν τις προθήκες του μουσείου οι στρατιώτες άνοιξαν τα συρτάρια του τραπεζιού στο οποίο βρισκόταν τα χρήματα από τα εισιτήρια και πήραν περίπου 1.500 δραχμές… Το ιστιοφόρο «Ευαγγελίστρια», είχε την ατυχία λόγω βλάβης, να βρίσκεται αγκυροβολημένο στη Δήλο όταν οι Ιταλοί προέβαιναν στις κλοπές, τις οποίες και βρίσκουμε στο Ημερολόγιό του. Όμως οι Ιταλοί δεν έμειναν στο μουσείο.
• Υπαξιωματικοί και ναύτες, όρμησαν στην «Ευαγγελίστρια», και αφού διέρρηξαν όλα τα διαμερίσματα του πλοίου, άρπαξαν δύο καμινέτα θέρμανσης, τριάντα κλειδιά τύπου Bolinder, μια τανάλια, τρεις πένσες, δύο φύλλα παρμενίτη, δέκα οκάδες στουπί άσπρο, ένα ορειχάλκινο κουτί με διάφορα ανταλλακτικά και δύο κλινοσκεπάσματα από το διαμέρισμα του κυβερνήτη. Στη συνέχεια αναχώρησαν για τη Σύρο…
• Από τη Μονή Αγίου Στεφάνου στα Μετέωρα, οι Ιταλοί άρπαξαν όλα τα τιμαλφή, ιερά σκεύη και έπιπλα. Από τη Μονή Αγίας Τριάδας των Μετεώρων, αφαιρέθηκαν εικονίσματα, χειρόγραφα και σκεύη. Παραβιάστηκε η κρύπτη και αφαιρέθηκαν αντικείμενα, ενώ τμήμα του εικονοστασίου καταστράφηκε.
• Ο Ιταλός στρατιωτικός Διοικητής Σίφνου, πήγε στο σπίτι του Μ. Μοσχούτη όπου φυλάσσονταν τα ευρήματα των αγγλικών ανασκαφών (1935-1940) και αφαίρεσε τα πολυτιμότερα από αυτά, όπως και τους περιγραφικούς καταλόγους με τις φωτογραφίες τους, έτσι ώστε να μην μπορούν να εντοπιστούν. Σε ανάλογες κλοπές προέβησαν ο Υπολοχαγός Μαρσίλιο Λοτέντζο και ο Ανθυπολοχαγός Τζίνο Περόνι. Αυτοί συνοδεύονται από τον Ροδίτη Μιχαήλ Μαλτέζο του Νικολάου, υπάλληλο του τελωνείου του «νησιού των ιπποτών». Πριν κατηγορήσουμε τον Μαλτέζο, ας σκεφτούμε ότι τα Δωδεκάνησα βρίσκονται για 30 χρόνια κάτω από ιταλική κατοχή και ίσως εξαναγκάσθηκε να ακολουθήσει τους Ιταλούς.

• Η πόλη που υπέστη τα περισσότερα δεινά από τους Ιταλούς, όσον αφορά το θέμα των κλοπών των αρχαίων, ήταν η Ιεράπετρα. Ο Ιταλός αξιωματικός Renieri, προερχόμενος από τη Ρόδο, είχε φτιάξει συλλογή αρχαίων που είχαν βρεθεί τυχαία σε στρατιωτικές εργασίες (σφραγιδόλιθους, νομίσματα, αγγεία, χάλκινα αντικείμενα). Με διαταγή του στρατιωτικού διοικητή της πόλης, οι Ιταλοί στρατιώτες που έφτασαν στην Ιεράπετρα στρατωνίστηκαν στο μουσείο της! Όχι μόνο δεν προστάτευσαν τα αρχαία, αλλά έκλεψαν περίπου 100 αντικείμενα!

Για τους Βούλγαρους, γράφει ο Βασίλειος Πετράκος:
«Αρκετές βλάβες και καταστροφές έκαμαν με την κατασκευή κυρίως οχυρωμάτων στη Μυκηβέρνα, την Αμφίπολη, τους Φιλίππους, τα Νέα Μουδανιά, τη Σαμοθράκη Συστηματικά όμως επιδόθηκαν στην αρπαγή αρχαίων από το χωριό Μαργαρίτα, τη Συλλογή Κομοτηνής, τη Συλλογή της Μαρώνειας, από τους Φιλίππους, το Μουσείο Καβάλας, τη Θάσο, τη Σαμοθράκη, καθώς και βυζαντινών εικόνων και κειμηλίων από τη Μητρόπολη των Σερρών και τη Μονή Προδρόμου. Ορισμένες από τις αρπαγές τους είχαν πολιτικό κίνητρο. Αφαίρεσαν λ.χ. δύο μεγάλα μάρμαρα του στυλοβάτη της παλαιοχριστιανικής βασιλικής Β των Φιλίππων, στα οποία ήσαν χαραγμένες οι λεγόμενες πρωτοβουλγαρικές επιγραφές, καθώς και το κιονόκρανο που το στόλιζαν κεφάλια κριαριών. Το 1947 η Βουλγαρία απέδωσε και τα τρία.

Τα αίσχη των κατακτητών στην Ακρόπολη
Αναφέραμε ενδεικτικά μερικές από τις λεηλασίες και τις καταστροφές των κατακτητών στις ελληνικές αρχαιότητες. Και να φανταστεί κανείς, ότι είχαν εκδοθεί και φυλλάδια με κανόνες συμπεριφοράς για τους στρατιώτες, τα οποία παραθέτει ο Βασίλειος Πετράκος.

Φυσικά, οι Γερμανοί στρατιώτες δεν εφάρμοσαν κανέναν από τους κανόνες αυτούς.
Εκείνο όμως που προκαλεί οργή και αηδία, ήταν όλα όσα έγιναν στην Ακρόπολη, κυρίως από τους Ιταλούς.

• Το (παλαιό) Μουσείο της Ακρόπολης, είχε «αδειάσει» από αρχαία ευρήματα. Οι Ιταλοί εγκαταστάθηκαν σε αυτό και εκεί μαγείρευαν, έπλεναν τα ρούχα τους, ενώ διασκέδαζαν με ραδιόφωνα! Στην Ακρόπολη άναβαν φωτιές, προκαλώντας ρύπανση των μνημείων. Ιταλοί στρατιώτες, ουρούσαν και αφόδευαν συστηματικά στον Παρθενώνα και στα Προπύλαια.
• Ιταλοί στρατιώτες φωτογραφίζονταν αγκαλιά με τις Καρυάτιδες ενώ σε πολλά μνημεία χάραζαν τα ονόματά τους, τους τόπους καταγωγής τους κλπ.
• «Συχνά Ιταλοί στρατιωτικοί συνουσιάζοντο μετά γυναικών και ανδρών επί της Ακροπόλεως», αφήνοντες ίχνη της διαβάσεώς των» (Μ. Καλλιγάς – Χ. Καρούζος).
• «… οι ομαδικές ερωτικές συναντήσεις των ξένων στρατιωτών μέσα στα μνημεία, μάλιστα στο κάπως προφυλαγμένο από τα βλέμματα Ερέχθειο, αποτελούσαν καθημερινά περιστατικά ενός αδιεξόδου κατάλυσης κάθε κανόνα» (Βασίλειος Πετράκος).

Τραγικά είναι επίσης μερικά ακόμα περιστατικά:
Οι Γερμανοί, εγκαταλείποντας την Αθήνα (Οκτώβριος 1944 πυροβόλησαν στον Κεραμεικό και ακρωτηρίασαν το ανάγλυφο του Χάρωνα. Χρησιμοποίησαν το μεσαιωνικό κάστρο του Ορχομενού ως πεδίο βολής πυροβολικού και κατεδάφισαν το δυτικό τείχος. Γερμανικά αεροπλάνα βομβάρδισαν τη μονή Οσίου Λουκά (1942). Στις Μυκήνες πυροβολούσαν για ψυχαγωγία τους λέοντες της πύλης και κατρακυλούσαν ογκόλιθους καταστρέφοντας τον περίβολο. Προκάλεσαν σημαντικές φθορές στον θησαυρό του Ατρέα, καθώς προσπαθούσαν να αποσπάσουν τους χάλκινους ήλους. Στην Τίρυνθα κατασκεύασαν αντιαεροπορικό καταφύγιο στον αρχαιολογικό χώρο, άνοιξαν τάφρους στην ακρόπολη και έχτισαν πυροβολείο στη δυτική αυλή. Από τις εκρηκτικές ύλες κατέρρευσε η είσοδος. Τεράστιες ζημιές προκάλεσαν και στην Ολυμπία, το αγαπημένο μέρος του Χίτλερ… Στο Σούνιο, χρησιμοποίησαν αρχιτεκτονικά μέλη του ναού του Ποσειδώνα για ανέγερση παρατηρητή και πολυβολείων, συντρίβοντας πολλά μάρμαρα. Πυρπόλησαν τη μονή Προυσού, ενώ μετέτρεψαν το μουσείο Λιβαδειάς σε συνεργείο επισκευής ποδηλάτων… (Κυριάκος Σιμόπουλος).

Η άλλη πλευρά – Τρεις Άγγλοι κι ένας Αμερικανός αρχαιολόγος

• Υπάρχουν όμως δύο όψεις σε κάθε νόμισμα. Θα αναφερθούμε σε τρεις Άγγλους αρχαιολόγους, που έχασαν τη ζωή τους στον πόλεμο κι έναν Αμερικανό, με σημαντική προσφορά στην Ελλάδα.
• Στις 22 ή στις 24 Μαΐου 1941, σκοτώθηκε (στη μάχη της Κρήτης), ο John Devitt Stringfellow Pendfebury διευθυντής των ανασκαφών στην Κνωσό (1929-1934).
• Τον Ιούνιο του 1944, σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα, σε ταξίδι προς την Αίγυπτο, ο Stanley Cason, με σημαντικό αρχαιολογικό έργο στην Ελλάδα.
• Τον Αύγουστο του 1944, σκοτώθηκε στην Ήπειρο ο David John Wallace, μαθητής της Αγγλικής Αρχαιολογικής στην Ελλάδα (1937-39) και Ακόλουθος Τύπου στη χώρα μας (1939-41).

Οι συνάδελφοί τους, αφιέρωσαν στους τρεις αρχαιολόγους το παρακάτω επίγραμμα:

«Αΐδαν στέρξαντες ενόπλιον, ουχ, άπερ άλλοι,
Στάλαν, αλλ’ αρετάν αντ’ αρετάς έλαχον».

Τέλος, ο Αμερικανός αρχαιολόγος Rodney S. Young, μέλος της Αμερικανικής Αρχαιολογικής Σχολής, με την έκρηξη του πολέμου, με αμερικανικά χρήματα αγόρασε ένα ασθενοφόρο το οποίο πρόσφερε στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό.
Το οδηγούσε ο ίδιος και μετέφερε τραυματίες από τα πεδία των μαχών στα διάφορα ιατρεία.Σε μία από τις παράτολμες αποστολές του, τραυματίστηκε σοβαρά.

Η άγνωστη κλοπή της σημαίας των SS από την Ολυμπία
Για το κατέβασμα της γερμανικής σημαίας από την Ακρόπολη, τη νύχτα της 30ης προς 31η Μαΐου 1941, από τους αείμνηστους Μανόλη Γλέζο και Απόστολο Σάντα, έχουν γραφτεί πολλά. 

Το γεγονός, επιβεβαιώνει με έγγραφο που παρουσιάζουμε ο Γερμανός Φρούραρχος Αθηνών (31/5/1941).
Είναι όμως σχεδόν άγνωστο, ότι ανάλογη πράξη έγινε και στην αρχαία Ολυμπία το καλοκαίρι του 1941. Γράφει χαρακτηριστικά ο Γερμανός πρέσβης στην Ελλάδα Günther Altenburg στον πρωθυπουργό Τσολάκογλου (3/8/1941):
«Κύριε Πρόεδρε. Μόλις πληροφορούμαι ότι εις τον χώρον των ανασκαφών της Ολυμπίας, δια την οποίαν ως γνωστόν ο Φίρερ επιδεικνύει εξαιρετικόν ενδιαφέρον, εκλάπη εκ του ιστού η υπηρεσιακή σημαία. Πληρέστεραι λεπτομέραιαι δεν μοι περιήλθον εισέτι…».

Τι έγιναν τα αρχαία μετά τον Πόλεμο;

Κάποια από τα αρχαία που κλάπηκαν και εκπατρίστηκαν επιστράφηκαν στην Ελλάδα. Ο αείμνηστος αρχαιολόγος Σπυρίδων Μαρινάτος (1901-1974), έλαβε τον βαθμό του Ταγματάρχη και αναζήτησε σε όλη την Ευρώπη κλεμμένες ελληνικές αρχαιότητες. Κατάφερε να φέρει πίσω πολλές από αυτές. Υπήρχε λεπτομερής καταγραφή από ελληνικής πλευράς εκείνων που είχαν διαπράξει τις αρχαιοκαπηλίες.
Ακόμα και οι αριθμοί των πινακίδων των αυτοκινήτων με τα οποία φυγαδεύονταν τα αρχαία, είχαν καταγραφεί!
Δυστυχώς, κάποια έμειναν στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στη Γερμανία, η οποία αν και προκάλεσε τεράστιες καταστροφές στη χώρα μας, τολμά να μας κουνά το δάχτυλο και να επιπλήττει, με κάθε ευκαιρία, την Ελλάδα…
Πηγές:

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Χ. ΠΕΤΡΑΚΟΣ, «ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ 1940-1944», απ’ όπου και το σπάνιο φωτογραφικό υλικό,ΑΘΗΝΑΙ 2012
(Μ. Καλλιγάς – Χ. Καρούζος), «ΖΗΜΙΑΙ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΕΚ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ», ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΑΘΗΝΑΙ 1946
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ, «Η ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΙΡΟΓΑ.
Βίντεο από τη συνέντευξη του Σπύρου Ιακωβίδη στη Βίκυ Φλέσσα, στην εκπομπή της ΕΡΤ «ΣΤΑ ΑΚΡΑ»

protothema.gr/

Ενα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα τεράστιο βήμα για τον καπιταλισμό

Άρης Χατζηστεφάνου

Η ανακοίνωση του ιδιοκτήτη της Amazon, Τζεφ Μπέζος, ότι στις 20 Ιουλίου θα πραγματοποιήσει το πρώτο τουριστικό ταξίδι στο Διάστημα παρουσιάζεται ως μια νέα σελίδα στην εξερεύνηση του Σύμπαντος.
To όραμά του δεν είναι το... κομμουνιστικό «Star Treck», αλλά η φρίκη τού «Blade»
«Θα μπορούσαμε να στείλουμε ένα τρισεκατομμύριο ανθρώπους να κατοικούν στο ηλιακό μας σύστημα, το οποίο σημαίνει ότι θα είχαμε χιλιάδες Μότσαρτ και χιλιάδες Αϊνστάιν» έλεγε πριν από τρία χρόνια ο Τζεφ Μπέζος, παρουσιάζοντας τα σχέδιά του για τον εποικισμό του Διαστήματος.
Η απάντηση ήρθε πληρωμένη σε ένα κείμενο του Μαρκ Ο’Κόνελ στην εφημερίδα «Guardian»: «Αναρωτιέμαι», έγραψε ο Ιρλανδός συγγραφέας, «εάν υπάρχουν ήδη χιλιάδες Αϊνστάιν και Μότσαρτ, που λόγω μιας ατυχίας στη γέννησή τους εργάζονται σαν φορτοεκφορτωτές σε κάποια αποθήκη της Amazon για να θησαυρίζει ο Μπέζος - ο οποίος, αν πραγματικά ενδιαφερόταν για την καλλιέργεια των ικανοτήτων του ανθρώπου, θα μπορούσε να τους πληρώνει καλύτερα και να τους επιτρέπει να κάνουν διαλείμματα για τουαλέτα».
Η απάντηση του Ο’Κόνελ ίσως φαντάζει πεζή και μίζερη συγκρινόμενη με τα σχέδια δισεκατομμυριούχων όπως ο Μπέζος ή ο Ιλον Μασκ, οι οποίοι κυριολεκτικά υπόσχονται να σώσουν την ανθρωπότητα αναπτύσσοντας αποικίες στο Διάστημα.
Ο δημιουργός τής Tesla, λόγου χάρη, υποστήριζε ανερυθρίαστα ότι ο λόγος για τον οποίο συσσωρεύει τα πλούτη του είναι «για να προωθήσει την πολυπλανητική ζωή και να επεκτείνει το φως της συνείδησης στα αστέρια»!
Στην πραγματικότητα βέβαια οι επιδιώξεις των δύο πλουσιότερων ανθρώπων του πλανήτη είναι ελαφρώς διαφορετικές. Τα διαστημικά προγράμματα Space X και Blue Origin συγκρούονται εδώ και χρόνια για να εξασφαλίσουν κονδύλια δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων της αμερικανικής κυβέρνησης και να αρπάξουν ένα κομμάτι από την πίτα της βιομηχανίας δορυφόρων, όπου τώρα κυριαρχούν εταιρείες όπως η Boeing.
Ειδικά στην περίπτωση του Μασκ τα φουτουριστικά σχέδια για τον εποικισμό του πλανήτη Αρη (τα οποία κάνουν αρκετούς επιστήμονες να γελούν συγκαταβατικά) λειτουργούν κυρίως σαν μια βιτρίνα για την προώθηση των συνεργασιών του με κυβερνήσεις και κυρίως με το αμερικανικό Πεντάγωνο.
To πρόβλημα στις προμηθεϊκές υποσχέσεις είναι ότι η δυνατότητα κερδοφορίας στη βιομηχανία του Διαστήματος περιορίζεται ακόμη σε μια περιοχή λίγων χιλιομέτρων έξω από την ατμόσφαιρα της Γης, γεγονός που καθιστά τα σχέδια εποικισμού άλλων πλανητών ασύμφορη και συνεπώς αδιάφορη για τον ιδιωτικό τομέα.
Αξίζει όμως να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά ακόμη και σε αυτές τις ψευδεπίγραφες διακηρύξεις αρχών των δύο μεγιστάνων, για να διαπιστώσουμε ότι στόχος τους δεν είναι η διάσωση του πλανήτη αλλά η προστασία του οικονομικού συστήματος που τους χάρισε τις αμύθητες περιουσίες τους.
Οπως εξηγεί ο Τζεφ Μπέζος στο βιβλίο του «Invent & Wonder», το πραγματικό πρόβλημα της Γης δεν είναι η οικολογική καταστροφή, αλλά η εξάντληση των ενεργειακών αποθεμάτων του πλανήτη, η οποία περιορίζει την οικονομική ανάπτυξη και σε τελική ανάλυση την κατανάλωση… στην οποία στηρίζεται η αυτοκρατορία του. Στον «Νέο Κόσμο» του Διαστήματος ο επιχειρηματίας βλέπει απλώς πλουτοπαραγωγικούς πόρους και τη δυνατότητα λειτουργίας των αγορών.
Το πρόβλημα εν τέλει με τον Μπέζος και τον Μασκ δεν είναι ότι σπαταλούν στο Διάστημα κεφάλαια με τα οποία θα μπορούσαν να σώσουν εκατομμύρια ανθρώπους στη Γη, όπως εύκολα θα τους κατηγορήσουν ορισμένοι. Μια τέτοια προσέγγιση, που προτάσσει τις μαλθουσιανές θεωρίες περί υπερπληθυσμού και εξάντλησης των τροφίμων, είναι πράγματι μίζερη.
Οι πόροι που έχουμε στη διάθεσή μας αρκούν για να ταΐσουμε την ανθρωπότητα και να εξερευνήσουμε το Διάστημα (αρκεί να θυμόμαστε ότι ο προϋπολογισμός των 22 δισ. δολαρίων της NASA είναι 30 φορές μικρότερος από τα περίπου 700 δισεκατομμύρια δολάρια που δαπανά το Πεντάγωνο και οχτώ φορές μικρότερος από τα 189 δισεκατομμύρια της περιουσίας τού Μπέζος).
Αλλωστε η εξερεύνηση του Διαστήματος δεν αποτελούσε ποτέ «πεταμένα λεφτά», αλλά πρόσφερε πάντοτε τεχνολογικές καινοτομίες που χρησιμοποιούνται στη Γη.
Μπροστά στα σχέδια δημιουργίας ολόκληρων πόλεων στην αφιλόξενη επιφάνεια του Αρη, η ανατροπή του σημερινού οικονομικού συστήματος, που προκαλεί τρομακτικές ανισότητες, φτώχεια και ολοκληρωτική καταστροφή του περιβάλλοντος, είναι πολύ πιο απλή υπόθεση.
Ταξιδεύοντας στο Διάστημα ο Μασκ και ο Μπέζος θέλουν να μας πείσουν ότι είναι αργά για να αλλάξουμε τα πράγματα στη Γη.
Η ιδεολογία λοιπόν πίσω από τα σχέδια εποικισμού άλλων πλανητών, όπως παρουσιάζεται στις διακηρύξεις που προωθούν οι δύο πλουσιότεροι άνθρωποι στη Γη, θα μπορούσε τελικά να συνοψιστεί σε αυτό που ο μακαρίτης διανοητής Μαρκ Φίσερ περιέγραφε (και καταδίκαζε) με τον όρο Καπιταλιστικός Ρεαλισμός: την αντίληψη ότι όχι μόνο ο καπιταλισμός είναι το μοναδικό βιώσιμο πολιτικό και οικονομικό σύστημα, αλλά ότι είναι αδύνατο ακόμη και να φανταστείς μια συγκροτημένη εναλλακτική σε αυτόν.

info-war.gr

efsyn.gr

Φαιστός: Το αίνιγμα γύρω από τον διάσημο δίσκο

Η Φαιστός υπήρξε μία από τις σπουδαιότερες πόλεις του μινωικού πολιτισμού πλουσιότερη και ισχυρότερη στην νότια Κρήτη.

Το 1908, ένας ιταλός αρχαιολόγος που ερευνούσε το μινωικό παλάτι της Φαιστού στην Κρήτη, βρήκε έναν σχεδόν άθικτο δίσκο σε χρυσαφί χρώμα μέσα σε έναν υπόγειο χώρο ανάμεσα σε καμμένα οστά, χώμα και στάχτη. Το εύρημα αυτό θεωρείται ως ένα από τα πιο γνωστά μυστήρια της αρχαιότητας: ο δίσκος της Φαιστού.
Ο δίσκος της Φαιστού είναι ένας μεγάλος πήλινος δίσκος, περίπου 15 εκατοστά σε διάμετρο και ένα εκατοστό σε πάχος.
Και στις δύο πλευρές υπάρχουν παράξενα σύμβολα σε σπειροειδές σχήμα με δεξιόστροφη φορά προς το κέντρο. Εικάζεται ότι τα 45 μοναδικά σύμβολα φτιάχτηκαν με σφραγίδες που στάμπαραν πάνω στον νωπό ακόμα και εύπλαστο πηλό. powered by Rubicon Project Λεπτομέρεια από τον δίσκο της Φαιστού Ο Ιταλός αρχαιολόγος Λουίτζι Πέρνιερ βρήκε τον δίσκο σε ένα υπόγειο δωμάτιο του ανακτόρου κατά τη διάρκεια των ανασκαφών. Το ανάκτορο κατέρρευσε από σεισμό ή έκρηξη ηφαιστείου.
Κάποια άλλα αντικείμενα που βρέθηκαν σε διάφορα άλλα σημεία της Κρήτης, όπως π.χ το τσεκούρι του Αρκαλοχωρίου που είναι διπλοπέλεκυς με 15 χαραγμένα σύμβολα, φέρουν παρόμοια σύμβολα, τα οποία θεωρούνται Γραμμική Γραφή Α, μια γραφή στην αρχαία Ελλάδα που δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί.
Η Φαιστός υπήρξε μία από τις σπουδαιότερες πόλεις του μινωικού πολιτισμού και η πιο πλούσια και ισχυρή πόλη στην νότια Κρήτη. Κατοικήθηκε από την νεολιθική περίοδο μέχρι και την κατασκευή των μινωικών ανακτόρων τον 15ο αιώνα π. Χ .
Σύμφωνα με την μυθολογία η Φαιστός ήταν η έδρα του βασιλιά Ραδάμανθυ, αδερφού του βασιλιά Μίνωα.
Θεωρείται επίσης γενέτειρα ενός από τους επτά σοφούς άντρες της αρχαιότητας, του Επιμενίδου. Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες ψάχνουν στοιχεία για τη χρήση, τον σκοπό και τα σύμβολα του δίσκου.
Αινιγματικά σύμβολα
Αυτό που αποτελεί μυστήριο είναι τα ιερογλυφικά σύμβολα και στις δύο πλευρές του δίσκου.
Τα σύμβολα είναι διάφορες εικόνες όπως αετοί, γάτες, βέλη , κράνη, άνθρωποι , κεφάλια, χειροπέδες και πολλά άλλα. Ο Ιταλός αρχαιολόγος Λουίτζι Πέρνιερ, αλλά και ο Σερ Άρθουρ Έβανς που είχε ανακαλύψει την Κνωσό το 1900 προσπάθησαν να αποκρυπτογραφήσουν τα σύμβολα, αλλά όλες οι προσπάθειες ερμηνείας απέτυχαν.
Έκτοτε έγιναν άλλες 26 αξιόλογες προσπάθειας ερμηνείας, αλλά και πάλι χωρίς αποτέλεσμα.
Η γραφή είναι η γραμμική Α, μία γραφή που δεν σχετίζεται με καμία από τις γνωστές γλώσσες, ενώ κάποιοι ειδικοί την θεωρούν γραφή συλλαβικής μορφής που σχετίζεται με την γλώσσα των Χετταίων, την ινδοευρωπαϊκή, την γλώσσα του Ομήρου, αλλά και τη σημιτική.
Σε άρθρο του περιοδικού WMMagazin γράφτηκε πως υπήρξε μια κάπως πειστική μετάφραση του δίσκου από το Πετρ Κόβαρ, ο οποίος διατείνεται ότι η γλώσσα έιναι πρώτο- σλαβική. Ωστόσο επισήμως η επιστημονική κοινότητα δεν έχει συμφωνήσει. 

Πολλές απόπειρες ερμηνείας και εικασίες έγιναν όσον αφορά τη χρήση του δίσκου, μεταξύ αυτών ειπώθηκε ότι ήταν επιτραπέζιο παιχνίδι, πίνακας με κάποια προσευχή, πίνακας με αστρονομικές παρατηρήσεις, μια περιπετειώδης ιστορία, ένα ηλιακό ημερολόγιο ή τελετουργικό μύησης.
Οι ερευνητές διαφωνούν για το εάν πρέπει το κείμενο να διαβαστεί από το κέντρο προς την περιφέρεια ή αντίστροφα. Ούτε έχουν αποφασίσει για το εάν πρέπει να ακολουθήσουν δεξιόστροφη ή αριστερόστροφη ανάγνωση. Δυστυχώς, οι όποιες μελλοντικές προσπάθειες ερμηνείας δεν θα αποδώσουν καρπούς αφού οι ειδικοί λένε ότι δεν υπάρχει αρκετό κείμενο ώστε να γίνει η απαραίτητη ανάλυση, μελέτη και σύγκριση. Μοναδική ελπίδα να βρεθούν περισσότερα δείγματα.
Πώς κατέρρευσαν τα ευφάνταστα σενάρια για κατασκευασμένο εύρημα.
Η πλειοψηφία των ειδικών δέχεται τον δίσκο ως αυθεντικό, υπάρχουν όμως και κάποιοι που υποστηρίζουν ότι ο δίσκος είναι μία απάτη. Το αρχείο του Πέρνιερ κατά τη διάρκεια των ανασκαφών του είναι πλήρες, ωστόσο δεν υπάρχουν αποτελέσματα χρονολόγησης του δίσκου με αξιόπιστες επιστημονικές μεθόδους.
Ως εκ τούτου, η χρονολόγησή του κυμαίνεται από το 1700 π. Χ ως το 1400 π. Χ, δηλαδή προς τα τέλη της μινωικής εποχής. Αν ο Ιταλός αρχαιολόγος κατάφερε να δημιουργήσει μόνος του τον δίσκο και να τον πλασάρει ως δικό του εύρημα, πράγματι θα ήταν άθλος, όμως η εύρεση άλλων αντικειμένων με γραμμική Α δεν αφήνουν περιθώριο να πρόκειται για κατασκεύασμα.
Εξάλλου, μία τέτοια απάτη θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη και ένα ιδιαιτέρως τολμηρό εγχείρημα να πετύχει, αφού θα έπρεπε να εξαπατήσει ειδικούς και αρχαιολόγους, πόσο μάλλον τώρα που έχει περάσει πάνω από ένας αιώνας.
Πάντως, έως ότου ο δίσκος της Φαιστού αποκρυπτογραφηθεί και αποκαλυφθεί η ταυτότητά του, το σίγουρο είναι πως θα συνεχίσει να προσελκύει ειδικούς γλωσσολόγους, επίδοξους αποκρυπτογράφους και μελετητές – λάτρεις των αρχαίων μυστηρίων.

Πηγές: Translation of the Phaistos Disc – WM Magazin.

in.gr